จิตรกรรมภาพยันต์ตรีนิสิงเห เพดานหอพระไตรปิฎก วัดป่าไผ่

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มุ่งศึกษารูปแบบและความหมายของจิตรกรรมบนเพดานหอพระไตรปิฎก วัดป่าไผ่ อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี พบว่าจิตรกรรมแห่งนี้มีลักษณะเป็นจิตรกรรมฝาผนังไทยประเพณี แบบงานช่างพื้นบ้าน สันนิษฐานว่าเขียนขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 ลงมา ภาพเขียนแห่งนี้มีความหมายถึงยันต์ตรีนิสิงเห ซึ่งเป็นยันต์ที่นิยมในประเทศไทยมาตั้งแต่โบราณ สันนิษฐานว่าเขียนขึ้นโดยกลุ่มช่างพื้นบ้านที่มีความเชี่ยวชาญงานจิตรกรรมไทย โดยน่าจะได้รับแรงบันดาลใจและการออกแบบจากพระมหาเป้อ พระสงฆ์ชาวมอญอดีตเจ้าอาวาสวัดป่าไผ่ ผู้ซึ่งมีชื่อเสียงด้านการลงยันต์ตรีนิสิงเหอยู่ในพื้นที่นี้ ภาพบางส่วนของจิตรกรรมแห่งนี้ยังได้แสดงให้เห็นถึงความเกี่ยวข้องกับศิลปะแบบพม่า - มอญ แสดงให้เห็นว่ากลุ่มช่างที่เขียนภาพนี้ต้องมีความรู้ความเข้าใจในงานจิตรกรรมในศิลปะแบบพม่า - มอญเป็นอย่างดี จิตรกรรมแห่งนี้จึงนับเป็นงานศิลปกรรมอีกรูปแบบหนึ่งที่มีเอกลักษณ์เฉพาะอันโดดเด่น สามารถสะท้อนถึงวัฒนธรรมหลากหลายมิติ โดยเฉพาะในด้านคติความเชื่อที่เกี่ยวเนื่องกับพุทธศาสนา ในลักษณะของงานช่างพื้นบ้าน