จันทร์เจ้าขา ภาวการณ์เปลี่ยนแปลงสู่สยามใหม่ในมิติคีตนาฏกรรม
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการเรื่อง จันทร์เจ้าขา ภาวการณ์เปลี่ยนแปลงสู่สยามใหม่ในมิติ คีตนาฏกรรม มีวัตถุประสงค์เพื่อต้องการชี้ประเด็นทางด้านศิลปกรรมสยามกลุ่มละครร้อง ประวัติความเป็นมาของละครร้องและเส้นทางของการเปลี่ยนผ่านจากพื้นที่ทางดนตรีและการแสดงแบบดั้งเดิมของไทย และพื้นที่ทางคีตนาฏกรรมรูปแบบใหม่ที่เผชิญหน้ากับการเปลี่ยนแปลงทางสังคมวัฒนธรรม ละครร้องโดยการแสดงชุดจันทร์เจ้าขาของพรานบูรพ์ เป็นหนึ่งในชุดละครร้องที่มีชื่อเสียงของสยาม แสดงให้เห็นการผ่อนปรนแบ่งปันพื้นที่ของการแสดงและดนตรี ถึงแม้ว่ารูปแบบการแสดงจะมีรูปแบบที่เปลี่ยนไปอย่างเห็นได้ชัดตามคตินิยมใหม่ แต่การดนตรียังเป็นหลักฐานสำคัญให้เห็นร่องรอยของการเผชิญหน้าระหว่างดนตรีตะวันตกและดนตรีไทย การปรับตัวของดนตรีจึงเป็นกลวิธีสำคัญที่แสดงความไม่ทิ้งของเก่าและไม่ละเลยของใหม่ กระทั่งละครร้องเป็นเสมือนช่องทางแห่งการเปลี่ยนแปลงสู่วัฒนธรรมเพลงลูกกรุง เพลงลูกทุ่ง และเป็นเครื่องประสานยุคของคนต่างวัยจากส่วนของมิติทางวัฒนธรรม
Downloads
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผู้เขียนจะต้องลงนามในแบบฟอร์มรับรองบทความ เพื่อให้คำยืนยันความรับผิดชอบว่า บทความของผู้เขียนนั้นไม่เคยตีพิมพ์ที่ใดมาก่อน พร้อมรับทราบว่า กระบวนการส่งบทความเข้าพิจารณาและตีพิมพ์ในวารสารไทยคดีศึกษานั้น จะไม่มีการเรียกเก็บค่าใช้จ่ายในการดำเนินการ ยกเว้น ในกรณีที่ผู้เขียนขอยกเลิกการตีพิมพ์บทความในวารสารไทยคดีศึกษาไม่ว่าด้วยสาเหตุใด และหลังจากบทความนั้นเข้าสู่กระบวนการพิจารณาของผู้ทรงคุณวุฒิไปแล้ว ผู้เขียนจะต้องรับผิดชอบต่อค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นในกระบวนการประเมินเป็นจำนวนเงิน 3,000 บาท (สามพันบาทถ้วน)
เอกสารอ้างอิง
Amatyaku, P. (2009). เพลงดนตรีจากสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศฯ ถึงพระยาอนุมานราชธน [History of Thai Music From the Prince Narisara Nuwattiwong to Phya Anumarnrachathon]. Bangkok: College of music, Mahidol University Publishing.
Debyasuvarn, B, M.L. (2009). ข้อสังเกตเกี่ยวกับความเป็นมาของละครไทยและการปรับปรุง [The Notification of History of Thai Dance]. In Thirakanont, A. (ed.), นาฏศิลป์และดนตรีไทย [Thai Dance and Music] (111 - 146). Bangkok: Song Siam Co., Ltd.
Komolabutra, S. (2005). จดหมายเหตุลาลูแบร์ ราชอาณาจักรสยาม [The Kingdom of Siam: Simon De La Lobere]. Bangkok: Sri Panya Printing.
Phusiriviroj, A. (2000). พัฒนาการละครเพลงของรพีพร [The development of Raphiphon’s musical plays]. (Master’s thesis, Faculty of Arts, Chulalongkorn University).
Puchadapirom, P. (2007). วัฒนธรรมบันเทิงในชาติไทย: การเปลี่ยนแปลงของวัฒนธรรมความบันเทิงในสังคมกรุงเทพฯ พ.ศ. 2491 - 2500 [Thai Entertainment Culture: The Changes in entertainment culture of Bangkok Society in 1948 to 1957]. Bangkok: Matichon Co., Ltd.
Rachanuphap, D, H.R.H. (2003). ละครฟ้อนรำ: ประชุมเรื่องละครฟ้อนรำกับระบำรำเต้น ตำราฟ้อนรำ ตำนานละครอิเหนา ตำนานละครดึกดำบรรพ์ [Summary History of Thai performing Arts and Dances]. Bangkok: Pickanes Printing Center Ltd.
Ratanin, M. (2009). การละครสมัยใหม่กับการพัฒนานาฏศิลป์และละครไทย [Modern Drama with the development of Thai Dance and Drama]. In Thirakanont, A. (ed.), นาฏศิลป์และดนตรีไทย [Thai Dance and Music] (147 - 160). Bangkok: Song Siam Co., Ltd.
Santasombat, Y. (2016). มนุษย์กับวัฒนธรรม [Human and Culture]. Bangkok: Thammasat University Press.
Sooi Beng, T. (1997). Bangsawan: A Social and Stylistic History of Popular Malay Opera. Penang: The Asian Centre, Malaysia.
Sribenja, S. (1983). บทละครร้องเรื่องจันทร์เจ้าขา ของพรานบูรพ์ [Pranboon’s Musical script of Chan Chao Kha]. Bangkok: Maen Muang maen.
Tassanawongwara, C. & Kanchanapradit, J. (2020). แนวคิดเรื่องทาง: เอกลักษณ์ในสังคีตลักษณ์ไทย [The concept of Taang: a Uniqueness in Thai musical form]. Journal of Fine and Applied Arts, Chulalong korn University, 7(1), 185 - 201.
Tramot, B. (2002). คำบรรยายวิชาดุริยางค์ไทย [Thai music Lecture]. Bangkok: Chuanpim Pickanes Printing Ltd.