แช็คมุฮัมหมัดอาลี ซุกรีย์: พิธีกรรมและความเชื่อของชาวมุสลิมภูเขาทอง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
จากการศึกษาพบว่า ชุมชนมุสลิมภูเขาทอง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นกลุ่มทางศาสนาอิสลามแนวทางซูฟีกลุ่มย่อยสายหนึ่งในประเทศไทย เรียกว่า “กอดิรียะฮ์” ซึ่งมีหลักการและแนวทางปฏิบัติแตกต่างจากมุสลิมส่วนใหญ่ทั่วไป โดยเน้นการให้ความสำคัญกับผู้นำกลุ่ม คือ แช็คมุอัมหมัดอาลี ซุกรีย์ หรือ “โต๊ะกีแซะฮ์” ซึ่งมีชีวิตอยู่ในช่วงระหว่าง พ.ศ. 2391 - 2475 อย่างไรก็ตาม ชีวประวัติของโต๊ะกีแซะฮ์ที่มีการบันทึกไว้ล้วนมาจากคำบอกเล่าของสานุศิษย์ ซึ่งมีความเชื่อและความศรัทธาต่อโต๊ะ กีแซะฮ์ในฐานะบุคคลศักดิ์สิทธิ์ เรื่องราวในบันทึกจึงมักเป็นเหตุการณ์ที่คลุมเครือมากกว่าที่จะระบุอย่างชัดเจนตรงไปตรงมาได้
อย่างไรก็ตาม จากแนวทางของกลุ่มที่ให้ความสำคัญต่อผู้นำเป็นอย่างมาก ได้สะท้อนผ่านพิธีกรรมและความเชื่อหลักเฉพาะกลุ่มที่จัดขึ้น 4 งานใน 1 ปี โดยมีขบวนแห่คานหามของโต๊ะกีแซะฮ์เป็นสัญลักษณ์ที่โดดเด่นแตกต่างจากชาวมุสลิมกลุ่มอื่นและเป็นองค์ประกอบสำคัญที่ปรากฏในทุกพิธีกรรม ทั้งนี้ภายใต้ความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคมปัจจุบัน พิธีกรรมและความเชื่อเกี่ยวกับโต๊ะกีแซะฮ์ของกลุ่มชาวมุสลิมภูเขาทอง ได้มีบทบาทหน้าที่สำคัญในการตอบสนองต่อบุคคลที่ต้องเผชิญกับความผันผวนในการดำรงชีวิตในปัจจุบัน และยังช่วยให้เกิดการเชื่อมโยงภายในกลุ่มเครือญาติชาวมุสลิมภูเขาทองและเครือข่ายสานุศิษย์กอดิรียะฮ์ในหลายพื้นที่ ได้กลับมารวมตัวกัน โดยมีแช็คมุฮัมหมัดอาลี ซุกรีย์ เป็นศูนย์รวมจิตใจของทุกคน
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผู้เขียนจะต้องลงนามในแบบฟอร์มรับรองบทความ เพื่อให้คำยืนยันความรับผิดชอบว่า บทความของผู้เขียนนั้นไม่เคยตีพิมพ์ที่ใดมาก่อน พร้อมรับทราบว่า กระบวนการส่งบทความเข้าพิจารณาและตีพิมพ์ในวารสารไทยคดีศึกษานั้น จะไม่มีการเรียกเก็บค่าใช้จ่ายในการดำเนินการ ยกเว้น ในกรณีที่ผู้เขียนขอยกเลิกการตีพิมพ์บทความในวารสารไทยคดีศึกษาไม่ว่าด้วยสาเหตุใด และหลังจากบทความนั้นเข้าสู่กระบวนการพิจารณาของผู้ทรงคุณวุฒิไปแล้ว ผู้เขียนจะต้องรับผิดชอบต่อค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นในกระบวนการประเมินเป็นจำนวนเงิน 3,000 บาท (สามพันบาทถ้วน)
เอกสารอ้างอิง
Ali Addarayn Mosque Board. (2001). พิธีเปิดป้ายมัสยิดอาลียิดดารอยน์ [Opening Ceremony of Mosque Ali Addaravn]. Mimeograph: n.p.
Chuangpichit, T. (2008). พิธีเจ้าเซ็น (อาชูรอ): อัตลักษณ์และการธำรงชาติพันธุ์ของมุสลิมนิกายชีอะห์ในสังคมไทย [Chao Sen Rite (Ashura): ethnic identity and ethnicity of Shi'ite Muslim of Thailand]. (Master’s Thesis, Graduate School, Silpakorn Universities).
Durkhim, E. (1995). The Elementary Forms of Religious Life. Translates by Karen E. Fields. New York: The Free Press.
Jitmoud, S. (1992). วัฒนธรรมอิสลาม [Islamic Culture]. Bangkok: Tangnum Publishing.
Kayem, P. (2016, September). กระแสฟื้นฟูศาสนาอิสลามในอาเซียน [Islamic Revival in ASEAN]. Retrieved January 16, 2018, from https://aseanpedia.wu.ac.th/site/readencyclopedia?id=200.
Khuntavithi, N. (1999). การศึกษาเปรียบเทียบความเชื่อและการปฏิบัติทางศาสนาของชาวมุสลิมในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา [A Comparative Study of The Beliefs and Practices Among Muslims in Ayutthaya]. (Master’s Thesis, Graduate School, Mahidol Universities.)
Klinkaeo, J., Wisuttipat, M. and Jamnongsarn, S. (2020). อุเละห์นบี: ดนตรีสรรเสริญศาสดามูฮัมหมัดของมุสลิมนิกายซูฟีย์ในภาคกลางของประเทศไทย [Olek Nabi: Music Ritual of Sufi Muslim in Middle Part of Thailand]. Journal of Fine and Applied Arts, Chulalongkorn University, 7(2), 26 - 39.
Kodiriyah Disciple. (n.d.). ชีวิประวัติและผลงานของบรมครูนามอุโฆษ แช็คมุฮัมหมัดอาลี ซุกรีย์ [Biography and Works of Shakh Muhummad Ali Sukari]. Mimeograph: n.p.
Kosem, S. (2015). ขบวนการรากฐานนิยมอิสลาม [Islam fundamentalism Movement]. In Vaddhanaphuti, C and Kosem, S (ed.) อาเซียนปริทัศน์ [ASEAN Annual Review] (159 - 190). Chiang Mai: Wanida Publishing.
Lavenda, R. & Schultz, E. (2007). Core Concepts in Cultural Anthropology. Quebec: McGraw - Hill.
Malinowski, B. (1979). “The Role Of Magic And Religion” In Lessa, W. and Vogt, E. (Editors). Reader in Comprehensive Religion (4th ed.). New York: Harper & Row.
Madaman, U. (2000). การศึกษาเปรียบเทียบความเชื่อและการปฏิบัติของกลุ่ม เฏาะรีเกาะฮ์ซูฟีในประเทศไทย [A Comparative Study of The Sufism in Thailand]. (Master’s Thesis, Graduate School, Mahidol Universities.).
No Na Paknam. (1957). ห้าเดือนกลางซากอิฐปูนที่อยุธยา [Five Year Among the remains of bricks at Ayutthaya]. Bangkok: Shivaporn.
Office of Pranakorn Sri Ayutthaya Province. (2015). เอกสารบรรยายสรุปจังหวัดพระนครศรีอยุธยา [Summary Document of Pranakorn Sri Ayutthaya Province]. N.P.
Phukhao Thong Subdistrict Administrative Organization. (2017). สรุปข้อมูลในพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลภูเขาทอง [Summary Document of Phukhao Thong Subdistrict Administrative Organization]. Mimeograph: n.p.
Pongsripean, V. (2016). อโยธยาศรีรามเทพนครบวรทวารวดี มรดกความทรงจำแห่งสยามประเทศ [Ayothaya Sriram Thep Nakorn Pravara Dvaravati: The Memory of Siam]. Bangkok: E.T. Publishing Ltd.
Puriwanchana, S. (2014). พบภูมิสถานประวัติศาสตร์อยุธยา “ศาลเจ้านางหินลอย” ณ มัสยิดริมทุ่งภูเขาทอง [Landscape of Ayutthaya History “Nang Hin Loy Shine” at Masque beside Phukhao Thong Field]. Muang Boran Journal, 40(3), 46 - 49.
Sangnil, J. (2005). การศึกษาชุมชนมุสลิมในจังหวัดพระนครศรีอยุธยาในสมัยอยุธยา (พุทธศตวรรษที่ 19 - 23) [A study of Muslim Communities at Ayutthaya Province During Ayutthaya Preriod 14th - 18th A.D.]. (Master’s Thesis, Graduate School, Silpakorn Universities.).
Turner, V. (1991). Ritual Process: Structure and Anti - Structure (7th ed.). New York: Cornell University Press.
Interviewees:
Saweang [alias]. (2017 April 20). Phukhao Thong Villager.
Samorn [alias]. (2017 April 20). Phukhao Thong Villager.
Seenual [alias. (2017 April 21). Phukhao Thong Villager.
Somjai [alias]. (2017 April 21). Phukhao Thong Villager.
Somporn [alias]. (2017 April 21). Phukhao Thong Villager.
Pronpen [alias]. (2017 April 20). Phukhao Thong Villager.
