การสร้างเรื่องเล่าเพื่อการท่องเที่ยวเชิงอาหารชุมชนมอญทองผาภูมิ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างเรื่องเล่าโดยการสร้างการมีส่วนร่วมกับชุมชนว่าด้วยอาหารที่สัมพันธ์กับประวัติศาสตร์และชุมชน ชาติพันธุ์ชายขอบ เพื่อเป็นเครื่องมือในการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอาหารชุมชนมอญทองผาภูมิ เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์และสังเกตแบบมีส่วนร่วม สร้างเรื่องเล่าจากประสบการณ์สู่ภาพทรงจำที่มีต่ออาหารซึ่งเพิ่มอรรถรสการกิน และการผลิตซ้ำเรื่องเล่าที่สร้างมูลค่าเพิ่มให้กับการท่องเที่ยวเชิงอาหาร
ชุมชนมอญทองผาภูมิมีบทบาทเป็นหนึ่งใน “รามัญ 7 เมือง” ทำหน้าที่กองอาทมาตรักษาด่านชายแดนเมื่อสมัยอยุธยา ปัจจุบันมีสถานะเป็นชุมชนไทยเชื้อสายมอญ ปฏิสัมพันธ์กับคนมอญที่อพยพมาจากรัฐมอญ หลังได้รับเอกราชจากอังกฤษ เกิดการเชื่อมโยงประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม “มอญสองเมือง”
ผลการศึกษาพบว่า วัฒนธรรมอาหารของมอญเมืองไทยและมอญจากรัฐมอญ ยังคงรากร่วมทางวัฒนธรรม พวกเขาเลือกใช้เรื่องเล่าประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอาหารเพื่อการอนุรักษ์ฟื้นฟูวัฒนธรรม นำมาซึ่งรายได้ชุมชน สร้างการรับรู้ใหม่แก่นักท่องเที่ยว สร้างการยอมรับจากองค์กรภาครัฐ ประกันความมั่นคงสถานะบุคคลทางกฎหมาย โดยการปรับเปลี่ยนและนำเสนอเรื่องเล่าในบางแง่มุม เพื่อสร้างตัวตนจากเรื่องเล่าประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมในอดีตรับใช้ชีวิตปัจจุบัน
Downloads
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผู้เขียนจะต้องลงนามในแบบฟอร์มรับรองบทความ เพื่อให้คำยืนยันความรับผิดชอบว่า บทความของผู้เขียนนั้นไม่เคยตีพิมพ์ที่ใดมาก่อน พร้อมรับทราบว่า กระบวนการส่งบทความเข้าพิจารณาและตีพิมพ์ในวารสารไทยคดีศึกษานั้น จะไม่มีการเรียกเก็บค่าใช้จ่ายในการดำเนินการ ยกเว้น ในกรณีที่ผู้เขียนขอยกเลิกการตีพิมพ์บทความในวารสารไทยคดีศึกษาไม่ว่าด้วยสาเหตุใด และหลังจากบทความนั้นเข้าสู่กระบวนการพิจารณาของผู้ทรงคุณวุฒิไปแล้ว ผู้เขียนจะต้องรับผิดชอบต่อค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นในกระบวนการประเมินเป็นจำนวนเงิน 3,000 บาท (สามพันบาทถ้วน)
References
Achaya, K.T. (2021). Indian Food: A Historical Companion (27th ed.). Oxford: Oxford University Press.
Alice Yen Ho. (1995). At the South - East Asian Table. Oxford: Oxford University Press.
Association of Thai Travel Agents. (2017). สรุปสถานการณ์การท่องเที่ยวกุมภาพันธ์ 2559 [Summary of tourism situation in February 2016]. Retrieved January 30, 2021, from http://www.atta.or.th/?p=5124/.
Bunjoon, O. (2006). ต้นทางจากมะละแหม่ง [Origin from Moulmein]. Bangkok: Amarin Publishing.
Bunjoon, O. (2009). ต้นธารวิถีมอญ [Headwater of Mon way]. Bangkok: Amarin Publishing.
Bunjoon, O. (2014). ข้างสำรับมอญ [Storytelling beside Mon’s dishes]. Bangkok: Matichon Publishing House.
Bunjoon, O. (2016). บ้านทุ่งเข็น: ชุมชนชาติพันธุ์มอญร่วมสมัยแห่งสุพรรณบุรี [Ban Thung - Khen: The contemporary Mon ethnic community of Suphanburi]. (Doctoral thesis, Thammasat University).
Bunjoon, O. (2017). หลวงพ่ออุตตมะ กองทัพมอญ และกองกำลังกะเหรี่ยง [Reverend Father Uttama, Mon army and Karen army]. Culture Magazine, 38(5), 44 - 55.
Bunjoon, O. (2018a). ข้างสำรับจามมุสลิมบ้านครัว [Beside Muslim Cham’s dishes in Ban Krua]. Culture Magazine, 40(2), 28 - 41.
Bunjoon, O. (2018b). มนุษย์สีหะหน้าวังหงสา: บันทึกสนามของนักวิจัยในเมืองมอญ [Hongsa guard palace: Researcher’s Notes in Mon city]. Bangkok: Small Dream Publishing.
Bunjoon, O. (2022, January 24). ขนมฆ่าผัว: ขนมต้มเวอร์ชั่นกัมพูชา [Killer snacks: Kanom Tom in Cambodian]. Retrieved May 13, 2022, from https://www.blockdit.com/r_dote/.
Chulalongkorn, King. (2009). พระราชพิธีสิบสองเดือน [The royal ceremonies of twelve months]. Bangkok: Silapa Bannakarn Press.
Deepadung, S., Kerdwisit, W., Deepadung, A. & Gajaseni, S. (1999). มอญ: บทบาทด้านสังคม วัฒนธรรม ความเป็นมา และความเปลี่ยนแปลงในรอบ 200 ปีของกรุงรัตนโกสินทร์ [Mon: roles in society, culture, history and changes in the past 200 years of Rattanakosin]. Bangkok: Octoberprint.
Department of Tourism. (2016). คู่มือการประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ [Evaluation Guide quality standards historic sites]. Retrieved May 31, 2021, from http://www.tourism.go.th/view/1/1/มาตรฐาน_แหล่งท่องเที่ยว/มาตรฐานแหล่งท่องเที่ยว/1037/TH-TH.
Designated Areas for Sustainable Tourism Administration (Public Organization). (2016). แผนปฏิบัติงานประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2560 [Work plan for the fiscal year 2017]. Retrieved January 30, 2021, from http://www.oic.go.th/FILEWEB/CABINFOCENTER5/DRAWER049/GENE RAL/DATA 0000/00000015.PDF/.
Gajaseni, S. (1982). ผู้ว่าราชการรามัญ 7 เมือง [Governor of Raman 7 cities]. บรรณานุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพรองอำมาตย์โทขุนอาโภคคดี (เพิ่ม หลักคงคา): รวมเกร็ดพงศาวดารและประวัติศาสตร์ชนชาติมอญ [Bibliography at the royal cremation ceremony Amart Master Khun Apokkhadi (Pem Lakkongka) including the chronicles and history of the Mon people] (35 - 47). Bangkok: Krung Siam Publishing.
Giddens, A. (1991). Modernity and Self - Identity: Self and Society in the Late Modern Age. Stanford: Stanford University Press.
Hall, M. & Mitchell, R. (2005). Gastronomic tourism: comparing food and wine tourism experiences, in Novelli, M. (Eds), Niche Tourism. Contemporary Issues, Trends and Cases, Elsevier, Barking.
Havanon, N. (2009). วิธีการศึกษาเรื่องเล่า: จุดเปลี่ยนของการวิจัยทางสังคมศาสตร์ [The turning point of social science research], Journal of Mekong Societies, 5(2), 1 - 22.
Inthana, A. (2018). การท่องเที่ยวเชิงชาติพันธุ์: เสียงสะท้อนของกลุ่มชาติพันธุ์ในโลกเสรีนิยมใหม่ [Ethnic Tourism: Echoes of ethnic groups in the neo - liberal world]. Retrieved July 6, 2022, from http://mpianastudiotravel.myreadyweb.com/article/topic-56999.html.
Karavi, P. (2006). คำยืมภาษามอญในภาษาถิ่นใต้ [Mon loanwords in the Southern Thai dialect], Journal of Humanities and Social Sciences, Thaksin University, 1(1), 98 - 119.
Kunsri, T. (2016). การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์: กรณีศึกษาพิพิธภัณฑ์สิรินธร ตำบลโนนบุรี อำเภอสหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ [Potential development of Historical Tourism: A case study of Sirindhorn museum, Nonburi Subdistrict, Sahatsakhan District, Kalasin Province]. (Master thesis, Khon Kaen University).
Kurlansky, M. (2013). ประวัติศาสตร์โลกผ่านเกลือ [Salt: A World History]. Bangkok: Matichon Publishing House.
La Loubère, S. (2005). จดหมายเหตุ ลา ลูแบร์ ราชอาณาจักรสยาม [A new historical relation of the kingdom of Siam by Monsieur Fe La Louber]. Nontaburi: Sripunya Publishing.
Labuawong, S. (2020, March 2). พืชผักพื้นบ้านชาวมอญ สะท้อนวิถีชีวิต กับแนวคิดกินอาหารให้เป็น “ยา” [Mon local vegetables reflect the way of life with the concept of eating food as “medicine”]. Retrieved January 30, 2021, from https://www.hrdi.or.th/Articles/Detail/62/.
Miller, T. & Yudice, G. (2002). Introduction: The history and theory of cultural policy. Cultural Policy. London: Routledge.
Ocharoen, S. (1998). มอญในเมืองไทย [The Mons in Thailand]. Bangkok: The foundation for the promotion of social sciences and humanities texbooks projects.
Office of Trade and Investment Negotiation. (2017). การส่งเสริมและพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงอาหาร (Gastronomy Destination) ของไทย [Promotion and development of gastronomy destination in Thailand]. Retrieved January 30, 2021, from http://dtn.go.th/images/86/services/Gastro nomy.pdf.
Paraksa, S. (1994). การเลี้ยงหมู [Pig Farming]. สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน เล่มที่ 18 [The Thai encyclopaedia for youth project no.18]. Bangkok: The Thai Encyclopaedia for youth Project.
Passakornwong, P., Lady. (2011). ตำราแม่ครัวหัวป่าก์ [Lady Plean Passakorn wong’s cookbook]. Nonthaburi: Tonchabub Press.
Punturee, P. (2015). การจัดกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงอาหาร โดยผ่านประสบการณ์ของนักท่องเที่ยวในประเทศไทย [Tourist experience: The creation of food tourism activities in Thailand]. Journal of Southern Techno logy, 8(2), 27 - 38.
Raksachart, S. & Gamchey, U. (2015). ฟื้นย่านเก่าและภูมินิเวศวัฒนธรรมให้มีชีวิต [Bringing old neighborhoods and cultural landscapes to life]. Nonthaburi: Arun in Siam.
Ross, C. & L., Leigh. (2000). N. G. Planning, urban revitalization and the inner city: An exploration of structural racism. Journal of Planning Literature, 14(3), 49 - 70.
Sangdad. (2004). อาหารมุสลิม [Muslim dishes]. Bangkok: Sangdad Publishing.
Santasombat, Y. (2015). ปาฐกถาพิเศษเรื่องชาติพันธุ์ใต้บงการเสรีนิยมใหม่ [Special lecture on ethnicity under the new liberal control]. Bangkok: Sirin dhorn Anthropology Center.
Sikkhakosol, T. (2014). เทศกาลจีนและการเซ่นไหว้ [Chinese festivals and offerings]. Bangkok: Matichon Publishing House.
Sinthuphan, J. (2020). สำรับทมิฬ [Tamil cusine]. Retrieved January 17, 2021, from https://readthecloud.co/tamil-food/.
Sirimahasakorn, B. & Kwangtong, P. (2009). เรื่องเล่าเร้าพลังในชุมชนนักปฏิบัติ [Storytelling in practitioner communication]. Bangkok: Saengdao publishing.
Sujchaya, S. (2012). ผู้สืบทอดเป็นผู้ถือครอง มิใช่เจ้าของมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม [The Transmitter of traditional knowledge is the holder, not the owner], Journal of Thai Studies, 8(2), 97 - 121.
Sungrugsa, N. (2009). เอกสารประกอบการสอนวิชา 264504 การจัดการความรู้กับภูมิปัญญา [Teaching documents 264504 knowledge management and wisdom]. Nakorn Pathom: Faculty of Education, Silpakorn University.
Thammabut, P. (2006). เอกสารประกอบการเรียนการสอนเกี่ยวกับองค์ประกอบของการท่องเที่ยว [Teaching materials on the components of tourism]. Bangkok: Ecotourism Development Institute Srinakharinwirot University.
The Fine Arts Department. (2001). เสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน [Sepha Khun Chang Khun Phaen]. Bangkok: Silapa Bannakarn Press.
Thongdi, C. (1995). แผ่นดินไทใหญ่ [Ethnic feature of Tai Yai land]. Bangkok: Phunam Kanmuang Press.
Trichot, P. (1999). ชนกลุ่มน้อยกับรัฐบาลพม่า [Minorities and the Burmese government]. Bangkok: The foundation for the promotion of social sciences and humanities texbooks projects.
Tuntates, U. & Jamnongchob, A. (2017). การท่องเที่ยวเพื่อสืบสานวัฒนธรรมและภูมิปัญญาทางอาหารของกลุ่มวัฒนธรรมตามชายขอบ จังหวัดกาญจนบุรี [Traditional tourism to inherit culture and local wisdom of food of marginal culture group in Kanchanaburi Province]. Journal of Cultural Approach, 20(38), 17 - 26.
UNWTO. (2014). Tourism and Poverty Alleviation. Retrieved January 30, 2021, from http://step.unwto.org/content/tourism-and-poverty-allevia tion-1/.
Interviewees
Bobnuk, P. (2022, January 30). Cultural Leader of Huaikhayeng Community, Huaikhayeng Subdistrict, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Bobnuk, W. (2022, April 11). Villager of Huaikhayeng Community, Huaikhayeng Subdistrict, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Meejui, T. (2022, April 14). Villager of Ong Ti Community, Thakanun Sub district, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Meengam, S. (2022, January 30). Villager of Sao Hong Community, Thakanun Subdistrict, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Mi Boe. (2022, January 30). Villager of Ong Ti Community, Thakanun Sub district, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Mi Khin Ti. (2022, January 31). Villager of Ban Rai Community, Huaikhayeng Subdistrict, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Mi Mui. (2022, January 29). Villager of Lin Tin Community, Lin Tin Subdistrict, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Mi Ta. (2022, January 29). Villager of Lin Tin Community, Lin Tin Subdistrict, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Mi Tin. (2022, January 31). Villager of Ban Rai Community, Huaikhayeng Sub district, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Mi Yhi. (2022, January 30). Villager of Ong Ti Community, Thakanun Sub district, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Saithong, L. (2022, April 12). Villager of Ong Ti Community, Thakanun Sub district, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Saohong Temple Abbot, (2022, April 13). Saohong Community, Thakanun Subdistrict, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Sweet Vendor of Ban Rai. (2022, January 31). Villager of Ban Rai Community, Huaikhayeng Subdistrict, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Sweet Vendor of Ong Ti. (2022, April 12). Villager of Ong Ti Community, Thakanun Subdistrict, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Thanomwong, W. (2023, March 1). villager of Talat Thong Pha Phoom Community, Thakanun Subdistrict, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Village Headman Assistance of Lin Tin Community. (2022, January 29). Lin Tin Subdistrict, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Village Headman Assistance of Ong Ti Community. (2022, January 30). Thakanun Subdistrict, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.
Yabang Temple Abbot, (2022, April 13). Ong Ti Community, Thakanun Subdistrict, Thong Pha Phoom District, Kanchanaburi Province.