การใช้ภูมิปัญญาพื้นบ้านในการจัดการของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเลี้ยงจิ้งหรีดเพื่อการพึ่งตนเอง จังหวัดกาฬสินธุ์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเป็นมาและแนวทางการใช้ภูมิปัญญาพื้นบ้านในการจัดการกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเลี้ยงจิ้งหรีดเพื่อการพึ่งตนเอง จังหวัดกาฬสินธุ์ โดยเก็บข้อมูลจากประชากรและกลุ่มตัวอย่าง 63 คน ใช้วิธีเลือกแบบเจาะจงจากผู้ทรงคุณวุฒิ ด้วยแบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบมีโครงสร้างการสัมภาษณ์เป็นรายบุคคล และเก็บข้อมูลจาการสนทนากลุ่ม ประกอบด้วย ผู้นำชุมชน ประธานกลุ่ม สมาชิกกลุ่ม เกษตรอำเภอ พัฒนาการอำเภอ ผู้ใหญ่บ้าน สมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตำบล (ส.อบต.) และปราชญ์ชาวบ้านด้านการเกษตร ทำการวิเคราะห์ข้อมูลและสรุปผล อธิบายตามความมุ่งหมายด้วยวิธีการพรรณาวิเคราะห์

          ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มวิสาหกิจชุมชนเลี้ยงจิ้งหรีด หมู่ที่ 13,14 บ้านฮ่องฮี ตำบลยางตลาดอำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ เกิดจาการรวมตัวกันของชาวบ้านจำนวน 30 คน เมื่อปี พ.ศ.2556 ต่อมาในปี พ.ศ.2560 มีสมาชิกเพิ่มขึ้นตามลำดับจนปัจจุบัน มีจำนวน 61 คน การใช้ภูมิปัญญาพื้นบ้านในการจัดการกลุ่มดังกล่าว ได้แก่   การใช้แผงไข่ จำลองแบบที่อยู่ขอจิ้งหรีดแทนรอยแตกของรูดินหรือสานามหญ้า การปรับอุณหภูมิระยะไข่โดยใช้ผ้าห่มคลุมในฤดูหนาว ใช้ถึงพลาสติกคลุมในฤดูร้อน การใช้ดินร่วนเพื่อให้จิ้งหรีดแทงก้นออกไข่ง่ายขึ้น การใช้กล่องเลี้ยงจิ้งหรีดที่เคลื่อนย้ายง่ายเพื่อป้องกันเชื้อโรค การใช้แกลบแช่น้ำใส่กล่องสี่เหลี่ยมสำหรับให้น้ำได้นานและปลอดภัย ซึ่งเป็นวิธีการดูแลวงจรชีวิตและขั้นตอนการเลี้ยงดูให้ได้ผลผลิตที่มาก สร้างอาชีพรายได้ที่มั่นคง สามารถพึ่งตนเองทางด้านเศรษฐกิจ (อาชีพ) สังคม (กลุ่ม) และสิ่งแวดล้อมได้อย่างยั่งยืน