ระบบการสอนสังคมศึกษาอิงหลักพุทธธรรมเพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะที่พึงประสงค์สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายภาคเหนือตอนบน: กรณีศึกษาโรงเรียนพิริยาลัยจังหวัดแพร่

บทคัดย่อ

        การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ความรู้เกี่ยวกับระบบการสอนสังคมศึกษาอิงหลักพุทธธรรมเพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะที่พึงประสงค์สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายภาคเหนือตอนบน: กรณีศึกษาโรงเรียนพิริยาลัยจังหวัดแพร่ 2) ประเมินสภาพปัญหาและวามต้องการของระบบการสอนสังคมศึกษาในคุณลักษณะที่พึงประสงค์ 3) พัฒนาระบบการสอนสังคมศึกษาในคุณลักษณะที่พึงประสงค์ และ 4) ประเมินและรับรองระบบการสอนสังคมศึกษาในคุณลักษณะที่พึงประสงค์

        การวิจัยแบบพัฒนาระบบการสอน (Research and Development) คือ การสำรวจ (Survey Research) จากกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 217 คน และสัมภาษณ์ ผู้บริหาร/ครู 10 คน แบบเจาะจง (Purposive Selection) เครื่องมือได้แก่ และแบบสอบถาม (Questionnaire) และแบบสัมภาษณ์ (Interview)

        ผลการวิจัยพบว่า  

        1. ด้านการศึกษาตามปัจจัยส่วนบุคคล เพศ หัวหน้าครอบครัวของนักเรียน รายได้ในครัวเรือนต่อเดือนของนักเรียน อาชีพหลักของครอบครัว สถานภาพสมรสของครอบครัว สถานภาพความเป็นอยู่ของนักเรียน ลักษณะโครงสร้างครอบครัว และการสัมภาษณ์ (Interview) ผู้บริหาร/ครู 10 ท่าน วิเคราะห์ตามสถานภาพองค์ความรู้การสอนสังคมศึกษาในคุณลักษณะที่พึงประสงค์ ด้านทาน ปิยวาจา อัตถจริยา และสมานัตตา โดยภาพรวมดี

        2. ผลการประเมินด้านสภาพปัญหาและความต้องการของระบบการสอนสังคมศึกษาด้านมีจิตสาธารณะสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนพิริยาลัยจังหวัดแพร่ ด้วย 5 ลักษณะของพฤติกรรม ได้แก่ 1) การแบ่งปันและช่วยเหลือผู้อื่น 2) การเข้าร่วมกิจกรรมส่วนรวม 3) การดูแลสาธารณะประโยชน์ 4) การกระทำเพื่อส่วนรวม 5) การเคารพสิทธิของผู้อื่น พบว่า ภาพรวมดี

        3. ผลการพัฒนาระบบการสอนสังคมศึกษาด้วยจิตสาธารณะเป็นกระบวนการที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนร่วมในกิจกรรมหรือสถานการณ์และความพยายามของผู้เรียน 1) การพัฒนาทักษะด้านความรับผิดชอบ 2) การพัฒนาระบบค่านิยม 3) การพัฒนาทักษะด้านการสื่อสาร 4) การเรียนรู้และปฏิบัติตามหลักจริยธรรม พบว่า โดยภาพรวมดี

        4. ผลการประเมินและรับรองระบบการสอน โดยคณะกรรมผู้ทรงคุณวุฒิสอบ Focus Group Discussion จำนวน 12 รูป/คน