มุมมองทางประวัติศาสตร์กับข้อห้ามในกิจกรรมทางเพศของภิกษุสงฆ์: กรณีศึกษาจากพระวินัยปิฎก

Main Article Content

พินธกร นามดี
สุรทิน พรมสี

บทคัดย่อ

     บทความวิชาการนี้มุ่งวิเคราะห์กิจกรรมทางเพศที่ปรากฏในพระวินัยปิฎกในฐานะเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ เพื่อนำเสนอภาพสะท้อนของกิจกรรมทางเพศในสังคมภิกษุสงฆ์สมัยพุทธกาลตลอดจนความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมของสงฆ์กับบริบทของสังคมอินเดียโบราณ โดยศึกษาจากเอกสารชั้นต้น และเอกสารชั้นรอง ผลจากการศึกษาปรากฏว่าข้อความในสิกขาบทหลายข้อระบุถึงการแสดงออกทางเพศของภิกษุสงฆ์ ตั้งแต่พฤติกรรมทางเพศปกติไปจนถึงพฤติกรรมที่มีลักษณะพิสดาร สิ่งนี้สะท้อนให้เห็นว่าแม้สถาบันสงฆ์จะมุ่งเน้นการประพฤติพรหมจรรย์ แต่ธรรมชาติของความต้องการทางเพศยังคงปรากฏในหมู่ภิกษุสงฆ์ นอกจากนี้การศึกษาพบว่าพฤติกรรมทางเพศของสงฆ์ในอดีตไม่ได้แตกต่างไปจากกรณีอื้อฉาวในยุคปัจจุบันมากนัก อย่างไรก็ตาม ความเสื่อมถอยของพระพุทธศาสนามักถูกอธิบายผ่านกรอบแนวคิดที่มองว่าอดีตเป็นยุครุ่งเรือง และปัจจุบันเป็นยุคแห่งความเสื่อมถอย แนวคิดนี้สอดคล้องกับความเชื่อเรื่องกาลจักรของศาสนาฮินดู ซึ่งแบ่งอายุของโลกออกเป็น 4 ยุค โดยปัจจุบันเป็นยุคกลียุคที่เต็มไปด้วยความวุ่นวายและศีลธรรมเสื่อมถอย


     อย่างไรก็ตาม การที่พระวินัยปิฎกต้องกำหนดกฎเกณฑ์เกี่ยวกับพฤติกรรมทางเพศของสงฆ์อย่างละเอียดเป็นหลักฐานที่ชี้ให้เห็นว่า ความต้องการทางเพศเป็นเรื่องธรรมชาติที่ฝังลึกอยู่ในมนุษย์ และไม่สามารถถูกกำจัดได้โดยสิ้นเชิง แม้ว่าสถาบันศาสนาจะพยายามกำหนดมาตรฐานความประพฤติของนักบวชเพื่อสร้างความแตกต่างจากฆราวาส และรักษาความศรัทธาของสังคม แต่ในที่สุดแล้วสภาพแวดล้อมทางสังคมและชีววิทยาของมนุษย์ยังคงเป็นปัจจัยที่ส่งอิทธิพลต่อพฤติกรรมทางเพศของบุคคลไม่ว่าจะแตกต่างกันในยุคสมัยใดก็ตาม

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

คณะอนุกรรมการพิจารณาจารึกเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ไทย. (2548). ประชุมจารึกภาคที่ 8 จารึกสุโขทัย. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร.

ชลิดาภรณ์ ส่งสัมพันธ์. (2551). ประวัติศาสตร์ของเพศวิถี: ประวัติศาสตร์เรื่องเพศ/เรื่องเพศในประวัติศาสตร์ไทย. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิสร้างความเข้าใจเรื่องสุขภาพสตรี.

ธเนศ วงศ์ยานนาวา. (2567). 40 ปี การจากไปของ "มิเชล ฟูโกต์" จากประวัติศาสตร์ความบ้าถึงประวัติศาสตร์ เพศวิถี. เรียกใช้เมื่อ 12 กุมภาพันธ์ 2568 จาก https://www.youtube.com/watch?v=XHIZyphd7jA.

พินธกร นามดี. (2564). วิธีการทางประวัติศาสตร์และประวัติศาสตร์ไทยตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์จนถึง พ.ศ. 2516. นครปฐม: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2560). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 17). กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิธรรมทาน.

พิทยลาภพฤฒิยากรม, พระวรวงศ์เธอกรมหมื่น .(2500). เรื่องพระบาทสัมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกทรงฟื้นฟูวัฒนธรรม. พระนคร: โรงพิมพ์ท่าพระจันทร์

มหาเถระสมาคม. (2549). พระไตรปิฎกภาษาไทย: ฉบับเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในการจัดงานฉลอง สิริราชสมบัติสมบัติครบ 60 ปี พุทธศักราช 2549. กรุงเทพมหานคร: มหาเถรสมาคม.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎก ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย พระวินัยปิฎก เล่มที่ 1 มหาวิภังค์ ภาค 1. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

อมรินทร์ทีวี. (2567). รายการทุบโต๊ะข่าว ประจำวันที่ 29 กรกฎาคม 2567. เรียกใช้เมื่อ 12 กุมภาพันธ์ 2568 จาก https://www.youtube.com/watch?v=Ct6j5FsVKSM.

Collins, S. (1998). Nirvana and Other Buddhist Felicities. Cambridge University Press.

Gombrich, R. F. (2006). Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo (2nd ed.). London: Routledge

Horner, I. B. (1938). The Book of the Discipline (Vinaya-Pitaka), Volume I (Suttavibhanga). London: Oxford University Press.

Holt, J. C. (2017). Theravada Traditions: Buddhist Ritual Cultures in Contemporary Southeast Asia and Sri Lanka. Honolulu: University of Hawai’i Press.

Tambiah, S. J. (1976). World Conqueror and World Renouncer: A Study of Buddhism and Polity in Thailand Against a Historical Background. Cambridge University Press.

Wijayaratna, M. (1990). Buddhist Monastic Life: According to the Texts of the Theravada Tradition. Cambridge: Cambridge University Press.