สภาพและปัจจัยการเปลี่ยนแปลงของพิธีกรรม ในชุมชนเขตพื้นที่เมืองเก่า อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์สภาพและปัจจัยการเปลี่ยนแปลงของพิธีกรรม ผู้วิจัยใช้วิธีทางคติชนวิทยา โดยการลงพื้นที่เข้าร่วมสังเกตการณ์อย่างมีส่วนร่วมในพิธีกรรมของชุมชนเขตพื้นที่เมืองเก่า อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ ตลอดจนสัมภาษณ์วิทยากรเพิ่มเติมเพื่อให้ได้ข้อมูลพิธีกรรมสำหรับนำมาวิเคราะห์โดยใช้ทฤษฎีโครงสร้างหน้าที่ช่วยในการวิเคราะห์ ได้ผลการวิจัย คือ โครงสร้างพิธีกรรมในเขตพื้นที่เมืองเก่า อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ จำนวน 6 กลุ่มพิธี มีสภาพ 2 สภาพ คือ 1.สภาพคงเดิม เพราะชาวบ้านต้องการรักษาธรรมเนียมปฏิบัติในพิธีกรรมอย่างเคร่งครัด และ 2.สภาพเปลี่ยนแปลง โดยมีปัจจัยการเปลี่ยนแปลงที่มาจาก 1) นโยบายจากภาครัฐ หรือนโยบายของผู้จัด  2)ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี 3)การท่องเที่ยวและเศรษฐกิจ  4) สถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด – 19 ผลการวิจัยทำให้เข้าใจถึงการเปลี่ยนแปลงของพิธีกรรมในเมืองเก่าแพร่ที่เป็นไปตามปัจจัยของสังคมที่เปลี่ยนแปลงอย่างเป็นพลวัต ตลอดจนได้พบตัวอย่างการเปลี่ยนแปลงที่น่าสนใจอันสามารถนำไปพัฒนาต่อยอดในรูปแบบการสร้างสรรค์พิธีกรรมของเมืองเก่าแพร่ต่อไป