การพัฒนาความสามารถในการคิดเชิงวิพากษ์และความฉลาดรู้ทางดิจิทัล (Digital Literacy) โดยใช้การจัดการเรียนรู้รูปแบบวิธีการทางประวัติศาสตร์ ร่วมกับ ChatGPT รายวิชา ส32103 ประวัติศาสตร์สากล ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนโนนสูงพิทยาคม

Main Article Content

ทัศนุพล บุษราคำ
มณฑา ชุ่มสุคนธ์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดเชิงวิพากษ์และความฉลาดรู้ทางดิจิทัล โดยรูปแบบวิธีการทางประวัติศาสตร์ร่วมกับ ChatGPT รายวิชา ส32103 ประวัติศาสตร์สากล ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โดยให้นักเรียนร้อยละ 70 มีคะแนน ผ่านเกณฑ์ร้อยละ 70 ขึ้นไป ใช้รูปแบบวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน กลุ่มเป้าหมาย คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนโนนสูงพิทยาคม จำนวน 18 คน กำลังศึกษาในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2567 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง ได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบวิธีการทางประวัติศาสตร์ ร่วมกับ ChatGPT จำนวน 9 แผน 12 คาบ 2) เครื่องมือที่ใช้รวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบบันทึกหลังการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ แบบการสังเกตชั้นเรียนโดยผู้ช่วยวิจัย แบบสัมภาษณ์นักเรียน แบบทดสอบวัดความสามารถในการคิดเชิงวิพากษ์ท้ายวงจร และแบบทดสอบวัดความฉลาดรู้ทางดิจิทัลท้ายวงจร และ 3) เครื่องมือที่ใช้ประเมินผลการวิจัย ได้แก่ แบบทดสอบวัดความสามารถในการคิดเชิงวิพากษ์ และแบบทดสอบวัดความฉลาดรู้ทางดิจิทัล วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยใช้การพรรณนา และข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้ ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า นักเรียนมีความสามารถในการคิดเชิงวิพากษ์ ผ่านเกณฑ์ จำนวน 14 คน คิดเป็นร้อยละ 77.78 ของนักเรียนทั้งหมดและมีคะแนนเฉลี่ย 21.83 คะแนน คิดเป็นร้อยละ72.78 ของคะแนนเต็ม ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ ที่กำหนดไว้ และนักเรียนมีความฉลาดรู้ทางดิจิทัล ผ่านเกณฑ์ จำนวน 15 คน คิดเป็นร้อยละ 83.33 ของนักเรียนทั้งหมดและมีคะแนนเฉลี่ย 30.33 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 75.83 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
บุษราคำ ท. ., & ชุ่มสุคนธ์ ม. . (2025). การพัฒนาความสามารถในการคิดเชิงวิพากษ์และความฉลาดรู้ทางดิจิทัล (Digital Literacy) โดยใช้การจัดการเรียนรู้รูปแบบวิธีการทางประวัติศาสตร์ ร่วมกับ ChatGPT รายวิชา ส32103 ประวัติศาสตร์สากล ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนโนนสูงพิทยาคม. วารสารครุศาสตร์ปัญญา, 4(2), 56–71. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/IEJ/article/view/283625
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์.(2546).การคิดเชิงกลยุทธ์.กรุงเทพฯ : ซัคเซสมีเดีย.

เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. (2547). การคิดเชิงวิพากษ์. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: ซัคเซสมีเดีย.

จุฑามาส โหย่งไทย.. (2561). การพัฒนาทักษะการคิดเชิงวิพากษ์กับศตวรรษที่ 21 Development of critical thinking skills and 21st Century. วารสารการบริหารการศึกษามหาวิทยาลัยศิลปากร 9(2). 344-356.

ชมภ์พลอย จิตติแสงและคณะ. (2561). ครูผู้สร้างพลเมือง: พลังของการเปลี่ยนแปลง Voices of Teachers: The Power of Change. ปทุมธานี: มูลนิธิฟรีดริค เอแบร์ท.

ไทยแวร์. (2566). ChatGPT คืออะไร ? ทำงานอย่างไร ?. สืบค้น 13 กุมภาพันธ์ 2567. จาก https://tips.thaiware.com/2299.html.

ธิดา แซ่ชั่น และทัศนีย์ หมอสอน. (2559). การรู้ดิจิทัล: นิยาม องค์ประกอบ และสถานการณ์ในปัจจุบัน. วารสารสนเทศศาสตร์, 34(4), หน้า 117-145.

นิตยา รักสุภา. (2023). ChatGPT: ผู้ช่วย AI สำหรับครูยุคใหม่ . สืบค้น 13 กุมภาพันธ์ 2566. จาก https://www.adpt.news/2023/09/07/chatgpt-as-teaching-aid/

ปิยะพร ขุนทองเอก. (2566). ผลกระทบของ AI Chatbot กับการศึกษา. สืบค้น 13 กุมภาพันธ์ 2567. จาก https://citly.me/70ASM

พฤทธิ์ ศิริบรรณพิทักษ์. (2553). การวิเคราะห์การศึกษาเชิงวิพากษ์: พื้นฐานการศึกษาประเด็นวิกฤตทางการศึกษา.กรุงเทพฯ: ไทยสัมพันธ์.

พิมพ์ตะวัน จันทัน. (2566). การศึกษาทักษะการรู้เท่าทันสื่อดิจิทัล (Digital Literacy) ของนิสิตครูสังคมศึกษาเพื่อการปรับตัวในโลกยุคผันผวน (VUCA World). Journal of Social Science and Cultural, 7(12), 24-34.

ภูธร สุคันธวณิชและมนสิช สิทธิสมบูรณ์. (2560). ผลการจัดการเรียนรู้ตามสภาพจริงด้วยวิธีการทางประวัติศาสตร์ที่ส่งเสริมความสามารถในการคิดเชิงวิพากษ์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร.

ภัทรสุดา ยะบุญวันและศิวนิต อรรถวุฒิกุล. (2565). การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลสำหรับการเรียนการสอนด้วยสื่ออินโฟกราฟิกที่ส่งผลต่อการรู้ดิจิทัล ของนักศึกษาวิชาชีพครู คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 20(2), 256-275.

มัธยมปัญญารัตน์. (2564). Critical Thinking. สืบค้น 13 กุมภาพันธ์ 2567. จาก https://www.panyarathighschool.ac.th/critical-thinking/

วฐาปนีย์ รักภูบาล. (2565).ผลของการจัดการเรียนรู้โดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์ที่มีต่อความสามารถในการวิเคราะห์สาเหตุและผลสืบเนื่องทางประวัติศาสตร์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการสอนสังคมศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สรภัส น้ำสมบูรณ์. (2562). การศึกษาการรู้เท่าทันสื่อสารสนเทศและดิจิทัลของนักศึกษาครู. E-Journal, Silpakorn University, 12(3), 978-997.

สุพิชฌาย์ อูบคา . (2552). การจัดการเรียนรู้ที่เน้นการคิดเชิงวิพากษ์และการใช้ประเด็นทางสังคมสำหรับนักเรียนช่วงชั้นที่ 2 โรงเรียนพระหฤทัย จังหวัดเชียงใหม่. การค้นคว้าแบบอิสระศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

สุวิทย์ มูลคำ. (2547). กลยุทธ์การสอนคิดวิพากษ์. กรุงเทพฯ: ภาพพิมพ์.

สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (2558). การสอนประวัติศาสตร์ ประวัติศาสตร์ไทย หลากหลายวิธีเรียน. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2565). แผนการขับเคลื่อนมาตรฐานการศึกษาของชาติสู่การปฏิบัติ พ.ศ. 2566-2567. กรุงเทพฯ: สำนักมาตรฐานการศึกษาและพัฒนาการเรียนรู้.

Cascio,J. (2020). Facing the age of chaos. Retrieved February 13, 2024 from: https://medium.com/@cascio/facing-the-age-of-chaos-b00687b1f51d[5December2022]

Chiu, T. K., Sun, J. C. Y., and Ismailov, M. (2022). Investigating the relationship of technology learning support to digital literacy from the perspective of self determination theory. Educational Psychology, 42(10), 1263–1282.

Forawi, S. A. (2016). Standard-based science education and critical thinking. Thinking Skills and Creativity, 20, 52–62.

Kasneci, E., Seßler, K., Küchemann, S., Bannert, M., Dementieva D., and Fischer, F., (2023). ChatGPT for good? On opportunities and challenges of large language models for education. Learning and Individual Differences, 103, 1–9.

OECD. (2019). OECD Future of Education and Skills 2030: Conceptual Learning Framework. Retrieved 13 February 2024 from: https://www.oecd.org/education/2030project/contact/OECD_Learning_Compass_2030_Concept_Note_Series.pdf.

Sintapanon, S. (2018). Innovative teaching Teacher of the new era. To develop the skills of learners in the 21st century. Bangkok: Chulalongkorn University The Critical Thinking Community. (2014). Defining Critical Thinking. The Critical Thinking community,Online Retrieved February 13, 2024,from: https://www.criticalthinking.org/pages/defining-criticalthinking/766