การพัฒนาชุมชนต้นแบบข้าวอินทรีย์ กรณีศึกษาเกษตรกรผู้ปลูกข้าว ในพื้นที่จังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่อง การพัฒนาชุมชนต้นแบบข้าวอินทรีย์ กรณีศึกษาเกษตรกรผู้ปลูกข้าวในพื้นที่จังหวัดเชียงราย มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงข้อมูลพื้นฐานด้านการเกษตรของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวในพื้นที่จังหวัดเชียงราย และพัฒนากลุ่มผู้ผลิตข้าวอินทรีย์ในพื้นที่จังหวัดเชียงรายให้เป็นไปตามมาตรฐานเกษตรอินทรีย์มหาวิทยาลัยแม่โจ้ โดยศึกษาจากประชากรและกลุ่มตัวอย่างเกษตรกรผู้ปลูกข้าวในพื้นที่จังหวัดเชียงราย มีกระบวนการในการพัฒนาประกอบด้วย 1) ขั้นตอนการเตรียมการ 2) ขั้นตอนการวางแผน 3) ขั้นตอนการดำเนินการพัฒนา 4) ขั้นตอนการสะท้อนผลการดำเนินการแก่กลุ่ม ผลการวิจัยพบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่ยังมีการปลูกข้าวแบบเคมี ประสบปัญหาการขาดแคลนแรงงาน ปัญหาขาดทุน คณะผู้วิจัยจัดได้วางแผนและดำเนินการขั้นตอนการพัฒนาโดยจัดโครงการฝึกอบรมทั้งในภาคทฤษฎีและเชิงปฏิบัติการ จำนวน 5 หัวข้อ ซึ่งผลการประเมินพบว่าผู้เข้ารับการอบรมมีความพึงพอใจในภาพรวมต่อการจัดอบรม อยู่ในระดับมากที่สุด ค่าเฉลี่ย 4.34 สำหรับด้านความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการผลิตข้าวอินทรีย์ในภาพรวม พบว่า ผู้เข้ารับการอบรมมีความรู้ความเข้าใจจากการจัดอบรมในระดับมาก ค่าเฉลี่ย 4.14 รวมถึงมีการจัดประชุมกลุ่ม โดยการวางแนวทางการดำเนินงานของกลุ่มร่วมกัน และยังมีการบริหารจัดการและการจัดกิจกรรมที่จะช่วยในการส่งเสริมการผลิตข้าวอินทรีย์ ประกอบด้วยประเด็นในการประชุม ได้แก่ 1) ข้อมูลชุมชน 2) การศึกษาชุมชนและวิเคราะห์สภาพปัญหา 3) การจัดตั้งกลุ่มข้าวอินทรีย์ในชุมชน และแนวทางการจัดกิจกรรมของกลุ่ม  ส่งผลให้เกษตรกรตระหนักถึงความสำคัญของการผลิตข้าวอินทรีย์ ได้มีการรวมกลุ่มที่จะช่วยสนับสนุนการผลิตข้าวอินทรีย์ในพื้นที่ ได้แก่ กลุ่มผู้ปลูกข้าวอินทรีย์ กลุ่มเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชนและกลุ่มปุ๋ยหมักอินทรีย์
จากการพัฒนาพื้นที่ดังกล่าว ทำให้ชุมชน บ้านน้ำแพร่ใต้ หมู่ 19 ตำบลยางฮอม อำเภอขุนตาล จังหวัดเชียงราย ได้รับเลือกเป็นสถานที่จัดงาน ถ่ายทอดเทคโนโลยีเริ่มต้นฤดูผลิตใหม่ หรือวัน Field Day 2018