การสร้างคุณค่าผลิตภัณฑ์โดยกระบวนการกลุ่มและการแปรรูปด้วยนวัตกรรมพร้อมใช้ เพื่อสร้างผู้ประกอบการรุ่นใหม่และเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของพื้นที่ ตำบลหัวเมืองอำเภอเมืองปาน จังหวัดลำปาง

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์ศักยภาพด้านผลิตภัณฑ์และการแปรรูปผลิตภัณฑ์ชุมชนตำบลหัวเมือง รวมทั้งสังเคราะห์การสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผักปลอดสารพิษด้วยนวัตกรรมพร้อมใช้โดยใช้กระบวนการกลุ่มและแนวทางการยกระดับการแปรรูปถ่านไม้ไผ่และถ่านเมล็ดกาแฟ รวมถึงการสร้างคุณค่าตราสินค้า
ผ่านลักษณ์ชุมชน โดยประชากรที่ใช้ศึกษา จำนวน 60 คน คือ สมาชิกกลุ่มผู้ปลูกผักปลอดสารพิษ จำนวน 30 คน สมาชิกวิสาหกิจชุมชนผลิตภัณฑ์แปรรูปจากถ่านไม้ไผ่ จำนวน 20 คน และ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย จำนวน 10 คน เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม เครื่องมือที่ใช้ คือ การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก การสนทนากลุ่ม และการสนทนากลุ่มย่อย การสังเกตการณ์ การจัดแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของชุมชน และการค้นคว้าวิจัยจากเอกสาร ตำรา บทความและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มผู้ปลูกผักปลอดสารพิษและกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผลิตภัณฑ์แปรรูปจากถ่านไม้ไผ่ เป็นกลุ่มที่มีศักยภาพในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนของตำบลหัวเมืองโดยมีการนำนวัตกรรมพร้อมใช้จากตำบลวอแก้วในการพัฒนากระบวนการทำการเกษตรอินทรีย์มาปรับใช้ โดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมของกลุ่ม ส่วนการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากการแปรรูปจากถ่านไม้ไผ่เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของตลาดโดยการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมจากถ่านไม้ไผ่และผสมกับสมุนไพรในท้องถิ่น ซึ่งสอดคล้องกับความต้องการของผู้บริโภคในปัจจุบันที่ต้องการผลิตภัณฑ์ที่มาจากธรรมชาติและมีคุณสมบัติในการยับยั้งเชื้อโรค ซึ่งในการสร้างการรับรู้ของผลิตภัณฑ์ของตำบลหัวเมืองมีการนำอัตลักษณ์ของชุมชนมาพัฒนาเป็นฉลากสินค้าโดยใช้กับผลิตภัณฑ์ในพื้นที่ตำบลหัวเมือง ทำให้ผู้บริโภครับรู้เกี่ยวกับที่มาของผลิตภัณฑ์