การพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบการครามสู่ช่องทางการตลาดออนไลน์ ภายใต้การจัดการผลกระทบจากภัยพิบัติโรคระบาดโควิด 19

Potential Development for Indigo Dyeing Entrepreneurs to Online Marketing Under the Sub-Program Model to Create Local Innovation for Indigo Farmer Development in Sakon Nakhon Province, Thailand

บทคัดย่อ

บทความวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาศักยภาพผู้ประกอบการของกลุ่มคราม อำเภอวานรนิวาส จังหวัดสกลนคร และเพื่อพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบการครามด้านการตลาดออนไลน์โดยใช้การวิจัยพัฒนาเชิงปฏิบัติการแบบผสมผสาน มีการเลือกกลุ่มเป้าหมายแบบเฉพาะเจาะจงเป็นผู้ประกอบการเกษตรกรกลุ่มคราม อำเภอวานรนิวาส จังหวัดสกลนคร จำนวน 13 กลุ่มรวม 59 คน ใช้แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างในการสัมภาษณ์เชิงลึก ตรวจสอบความสามารถในการนำไปใช้พบว่าเหมาะสม วิเคราะห์ข้อมูลวิธีเชิงอุปมานโดยการบรรยายและนำเสนอผลการศึกษาในรูปแบบการพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า เกษตรกรกลุ่มครามเป็นกลุ่มทอผ้าวิสาหกิจชุมชนและผู้ประกอบการรายเดียว มีลักษณะเด่นด้านการผลิตและมีทักษะด้านการประกอบธุรกิจ  มีความสัมพันธ์เครือข่ายที่เข้มแข็ง มีการใช้เทคโนโลยีการติดต่อสื่อสารผ่านช่องทางไลน์และเฟซบุ๊กส่วนตัว แต่ยังขาดองค์ความรู้เรื่องการใช้สื่อออนไลน์เป็นช่องทางในการนำเสนอและจำหน่ายสินค้า ผู้วิจัยได้นำรูปแบบการวิจัยพัฒนาเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม มาใช้โดยมีการจัดอบรมพัฒนาความรู้และฝึกทักษะการติดต่อสื่อสารกับเครือข่าย การถ่ายภาพ การไลฟ์สด การโพสต์ขายสินค้า มีการตั้งไลน์กลุ่มและร้านค้าบนเฟซบุ๊กเพื่อทดลองจำหน่ายสินค้าออนไลน์ แม้ว่าผู้ประกอบการครามจะมีทักษะในการจำหน่ายสินค้าในตลาดออนไลน์เพิ่มขึ้น แต่เนื่องจากผู้ประกอบการเป็นผู้สูงอายุ จึงมีการใช้กลยุทธ์ ทายาทคราม ที่เป็นลูกหลานมาช่วยในการบริหารจัดการสินค้าและการขับเคลื่อนตลาดออนไลน์ทำให้ผู้ประกอบการสามารถยกระดับเป็น “นวัตกรครามออนไลน์ต้นแบบ” ที่สร้างเครือข่ายออนไลน์เพื่อใช้ประโยชน์ทางธุรกิจ และสามารถนำนวัตกรรมที่สร้างสรรค์ขี้นไปเผยแพร่สู่สมาชิกเครือข่ายเพื่อให้มาเข้าร่วมเป็นผู้ประกอบการออนไลน์และเกิดการแพร่กระจายนวัตกรรมในชุมชน