การลดการสูญเสียเศษซากวัตถุดิบผ่านนวัตกรรมผลิตภัณฑ์ของวิสาหกิจชุมชน สับปะรดภูแล ตำบลนางแล อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

       การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ปริมาณเศษซากวัตถุดิบ ศึกษานวัตกรรมผลิตภัณฑ์ที่ลดการสูญเสียเพิ่มมูลค่า วิเคราะห์รายได้ส่วนเพิ่มจากการนำนวัตกรรมการผลิตไปใช้ในการจัดการของเสีย งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ผู้ให้ข้อมูลคือ ประธาน รองประธาน คณะกรรมการ และสมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชนสับปะรดภูแล ตำบลนางแล อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย จำนวน 30 คน เครื่องมือวิจัย แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยเนื้อหาและการตรวจสอบสามเส้า

       ผลการวิจัยพบว่า ปริมาณเศษซากที่เหลือจากการผลิตสับปะรดผลมีปริมาณสูงเมื่อเทียบกับน้ำหนักผลสับปะรด ถือเป็นต้นทุนที่สูญเสียในกระบวนการผลิต และพบว่าเศษซากวัตถุดิบดังกล่าวสามารถนำมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ด้วยการผลิตสบู่สครับเพื่อช่วยลดปริมาณของเสียและสร้างมูลค่าเพิ่มได้อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยเพิ่มรายได้จากการจำหน่ายให้กับกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ทำให้สมาชิกในกลุ่มมีรายได้เพิ่มขึ้น 6,000 บาทต่อเดือน คิดเป็นเพิ่มขึ้นร้อยละ 50 เพิ่มความสามารถการใช้จ่ายภายในครัวเรือนของสมาชิก การบูรณาการแนวคิดการผลิตแบบลีนและแนวคิดลดขยะเป็นศูนย์แสดงให้เห็นว่ากระบวนการผลิตสบู่สครับสามารถจัดการของเสียเป็นทรัพยากรเศรษฐกิจ สอดคล้องกับแนวคิดการจัดการของเสียอย่างยั่งยืน ลดต้นทุน เพิ่มรายได้ ลดผลกระทบสิ่งแวดล้อม งานวิจัยนี้สามารถนำไปต่อยอดในระดับชุมชนหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อพัฒนาแนวทางการใช้ประโยชน์จากการจัดการของเสียทางการเกษตรให้เกิดประโยชน์สูงสุด ทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม