อัตลักษณ์เชิงวัฒนธรรมกับโอกาสทางการตลาด: พวงกุญแจ “เกี้ยวเสน่ห์ศาลเจ้าพ่อหมื่นราม” ในบริบทเศรษฐกิจสร้างสรรค์
คำสำคัญ:
อัตลักษณ์เชิงวัฒนธรรม, ความเป็นไปได้ทางการตลาด, ศาลเจ้า, เศรษฐกิจสร้างสรรค์บทคัดย่อ
งานวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับความคิดเห็นต่อความเป็นไปได้ทางการตลาดของพวงกุญแจที่สะท้อนอัตลักษณ์เชิงวัฒนธรรม: กรณีศึกษาเกี้ยวเสน่ห์ศาลเจ้าพ่อหมื่นราม และ 2) เพื่อเปรียบเทียบระดับความคิดเห็นต่อความเป็นไปได้ทางการตลาดของพวงกุญแจที่สะท้อนอัตลักษณ์เชิงวัฒนธรรม: กรณีศึกษา เกี้ยวเสน่ห์ศาลเจ้าพ่อหมื่นราม โดยจำแนกตามปัจจัยส่วนบุคคล รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่าง คือ ประชาชนทั่วไป จำนวน 400 คน ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบบังเอิญในการเก็บข้อมูล เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถาม ซึ่งมีค่าความเชื่อมั่นของเครื่องมือเท่ากับ .94 ตามค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค (Cronbach's Alpha) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์ความแปรปรวนจำแนกทางเดียว (One - Way ANOVA)
ผลการวิจัยพบว่า 1) ประชาชนมีความคิดเห็นในภาพรวมว่าพวงกุญแจดังกล่าวมีความเป็นไปได้ทางการตลาดอยู่ในระดับมากที่สุด โดยเฉพาะในด้านความเหมาะสมของการใช้เป็นของที่ระลึก ความสอดคล้องกับบริบทของศาลเจ้า และความชัดเจนของภาพประกอบที่สื่อถึงเนื้อหาอย่างถูกต้อง นอกจากนี้ 2) การเปรียบเทียบตามปัจจัยส่วนบุคคลพบว่า เพศ อายุ อาชีพ ระดับการศึกษา ภูมิลำเนา ช่องทางการรับรู้ข้อมูล และประสบการณ์การมาศาลเจ้า มีผลต่อระดับความคิดเห็นที่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ .01 โดยกลุ่มที่เป็นเพศชาย ช่วงอายุ 30 - 39 ปี ผู้ประกอบอาชีพค้าขายหรือธุรกิจส่วนตัว ผู้มีการศึกษาสูงกว่าปริญญาตรี ผู้ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่จังหวัด ผู้ที่รับรู้ข้อมูลจากการออกบูธในช่วงเทศกาล และผู้ที่เคยมีประสบการณ์การมาศาลเจ้า มีระดับความคิดเห็นสูงกว่ากลุ่มอื่น ผลการวิจัยสามารถนำไปใช้ในการพัฒนากลยุทธ์การตลาดสำหรับผลิตภัณฑ์เชิงวัฒนธรรมและส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ในท้องถิ่นทั้งต่อศาลเจ้า องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ และหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องได้
เอกสารอ้างอิง
กัลยา วานิชย์บัญชา. (2564). การวิเคราะห์และแปลความหมายข้อมูลสถิติสำหรับการวิจัย (พิมพ์ครั้งที่ 10). ซีเอ็ดยูเคชั่น.
ขนิษฐา ศิลาโชติ, ธนศิตา ลี้หิรัญญพงศ์, ประกายดาว พันธ์พิพัฒน์, และวิชุดา สวัสดี สังข์ทองหลาง. (2568). ปัจจัยการสื่อสารทางการตลาดที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการซื้ออุปกรณ์กีฬาของผู้บริโภคในเขตพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารการจัดการและการพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 11(2), 215-229.
จริยา สุพรรณ, สุภาภรณ์ ประสงค์ทัน, และรภัส ศิลป์ศรีกุล. (2568). เรื่องเล่าและประสบการณ์การพัฒนาศักยภาพชุมชนภายใต้การทํางานโครงการ U2T เพื่อเพิ่มขีดความสามารถทางการแข่งขันภายใต้เศรษฐกิจสร้างสรรค์. วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 8(1-2), 222-243.
เจษฎา นิลสงวนเดชะ. (2564). เจ้าพ่อหมื่นราม: สิ่งศักดิ์สิทธิ์ไทยสู่คติความเชื่อเทพเจ้าจีน. Journal of Arts and Thai Studies, 44(1), 20-39.
โชฒกามาศ พลศรี, ศุภกัญญา เกษมสุข, วรรณณา ปิยะรัตน์มานนท์, และวิลารักข์ อ่อนสีบุตร. (2567). การสื่อสารการตลาดแบบบูรณาการที่ส่งผลต่อการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์สมุนไพรและอาหารเพื่อสุขภาพของจังหวัดอำนาจเจริญภายหลังสถานการณ์โควิด – 19. วารสารการจัดการและการพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 11(2), 65-83.
เตชธร ต้นรัตนพงศ์. (2566). ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองกับวิถีความเชื่อชุมชนจีนสงขลา. วารสารรูสมิแล, 44(2), 82-99.
เปรมวิทย์ วิวัฒนเศรษฐ. (2561). อัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชาติพันธุ์ในพิธีกรรมแห่งชีวิตชาวไทลื้อ จังหวัดพะเยา.
วารสารมหาวิทยาลัยพายัพ, 28(2), 173-189.
ภากร นพฤทธิ์ และเธียรณพัฒน์ เมืองหลวง. (2566). ตำนานศาลเจ้าเล่าเอี๊ยะกง อำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี: ความเชื่อและบทบาท. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 9(3), 355-366.
ศุภจิรา ศรีมีธรรม, รัตนวดี เศรษฐจิตร, และปรวัน แพทยานนท์. (2568). การสื่อสารการตลาดแบบบูรณาการและการสื่อสาร
การตลาดสายมู ที่มีผลต่อพฤติกรรมการซื้อสินค้าเกี่ยวกับความเชื่อองค์เทพพระพิฆเนศของผู้บริโภคเจเนอเรชั่นวาย.
วารสารการสื่อสารและการจัดการ นิด้า, 11(1), 1-20.
สุกานดา ถิ่นฐาน และอนุชา แพ่งเกสร. (2566). การส่งต่ออัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมผ่านคุณค่าด้านประสบการณ์การท่องเที่ยว
เชิงสร้างสรรค์ในพื้นที่สงคราม. วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 6(1), 246-257.
สุนิสา ตายูเคน และปัญญาวัฒน์ จุฑามาศ. (2568). กลยุทธ์ทางการตลาด 5A ที่ส่งผลต่อกระบวนการตัดสินใจซื้อผ้าคลุมฮิญาบ
ของชาวมุสลิมในประเทศไทย. วารสารการจัดการและการพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 11(2), 1-12.
สุพรรณสา ฉิมพาลี. (2565). อัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชุมชนตลาดเก่า กรณีศึกษา: ชุมชนตลาดน้อย กรุงเทพมหานคร.
วิทยานิพนธ์การผังเมืองมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ องค์การมหาชน. (2567). มูลค่าอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ของประเทศไทย ตั้งแต่ปี
พ.ศ. 2563-2567. สืบค้นเมื่อ 31 พฤษภาคม 2568 จาก https://url.in.th/XkUwg
หอสมุดแห่งเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ตรัง. (2568). ประวัติศาลเจ้าพ่อหมื่นราม. สกสค. ลาดพร้าว.
Chang, Y. Y., Potts, J., & Shih, H. Y. (2021). The market for meaning: a new entrepreneurial approach to creative industries dynamics. Journal of Cultural Economics, 45(3), 491-511.
Cronbach, L. J. (1990). Essentials of psychological testing (5th ed.). Harper Collins Publishers.
Hall, S. (2015). Cultural Identity and diaspora. In C. C. R. Rutherford (Eds.). Colonial Discourse and Post-Colonial Theory: A reader. (PP. 222-237). Routledge.
Hawkins, J. (2011). The creative economy: how people make money from ideas (2nd ed.). Penguin Books.
Hsu, S. Y., Woodside, A. G., & Marshall, R. (2013). Critical tests of multiple theories of cultures’ consequences: comparing the usefulness of models by hofstede, inglehart and baker, schwartz, steenkamp, as well as
GDP and distance for explaining overseas tourism behavior. Journal of Travel Research, 52(6), 679-704.
Kalfas, D., Komninos, N., Kakderi, C., Panori, A., & Tsarchopoulos, P. (2024). Contribution of the cultural and creative industries to regional development and revitalization: a european perspective. Urban science, 8(2), 39-60.
Kotler, P., & Keller, K. L. (2016). Marketing management (15th ed.). Pearson Education.
Moschis, G. P. (2012). Consumer behavior in later life: current knowledge, issues, and new directions for research. Psychology & Marketing, 29(2), 57-75.
Robert, B. (2016). A formal concept of culture in the classification of alfred kroeber and clyde kluckhohn. Analecta, 25(2), 61-101.
Schiffman, L. G., & Wisenblit, J. (2019). Consumer behavior (12th ed.). Pearson Education.
Smith, A. D. (2017). Interpretations of national identity. Routledge.
Solomon, M. R. (2018). Consumer behavior: buying, having, and being (12th ed.). Pearson Education.
UNESCO. (2013). Creative economy report 2013: widening local development pathways. United Nations/UNDP.
Yamane, T. (1973). Statistic: an introductory analysis (3rd ed.). Harper and Row.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ตีพิมพ์ในวารสาร เป็นงานเขียนของนักวิจัยหรือนักวิชาการแต่ละท่านโดยเฉพาะ มิใช่ความเห็นและความรับผิดชอบใดๆ ของกองบรรณาธิการวารสารการจัดการและการพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารฯ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารการจัดการและการพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใดๆ จะต้องทำการอ้างอิงมายังวารสาร
