การถ่ายทอดความหมายของคำศัพท์ทางวัฒนธรรมจากภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษ ในหนังสือ “มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมประจำปีพุทธศักราช 2566”
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) จำแนกประเภทของคำศัพท์ทางวัฒนธรรม และ 2) ศึกษากลวิธีการถ่ายทอดความหมายของคำศัพท์ทางวัฒนธรรมจากภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษในหนังสือสองภาษา “มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมประจำปีพุทธศักราช 2566: Thailand’s Intangible Cultural Heritage 2023” ที่รวบรวมองค์ความรู้และภูมิปัญญาที่ได้รับการประกาศขึ้นบัญชีมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ จำนวน 18 รายการ งานวิจัยครั้งนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพโดยใช้แนวคิดเรื่องคำศัพท์ทางวัฒนธรรมของนิวมาร์กและกลวิธีการถ่ายทอดความหมายตามแนวคิดของเบเคอร์ จากการศึกษาคำศัพท์ทางวัฒนธรรม จำนวน 484 คำ สามารถจัดหมวดหมู่เป็นคำศัพท์ทางวัฒนธรรมได้ 5 ด้าน คือ คำศัพท์ด้านนิเวศ จำนวน 20 คำ คำศัพท์ด้านสังคม จำนวน 126 คำ คำศัพท์ด้านวัตถุ จำนวน 205 คำ คำศัพท์ด้านองค์กร จำนวน 124 คำ และคำศัพท์ด้านท่าทาง จำนวน 9 คำ โดยพบกลวิธีการถ่ายทอดความหมาย 6 กลวิธี ได้แก่ 1) การใช้คำยืมหรือคำยืมร่วมกับคำอธิบายพบ จำนวน 184 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 38.01 2) การอธิบายความด้วยคำที่เกี่ยวข้องพบ จำนวน 148 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 30.57 3) การใช้คำที่มีความหมายกว้างกว่า พบจำนวน 58 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 11.98 4) การใช้คำเทียบเคียงทางวัฒนธรรมในภาษา เป้าหมาย พบจำนวน 47 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 9.71 5) การอธิบายความด้วยคำที่ไม่เกี่ยวข้องพบ จำนวน 29 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 5.99 และ 6) การละเว้นการแปล พบ จำนวน 18 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 3.71 การศึกษาครั้งนี้สะท้อนให้เห็นว่าการถ่ายทอดความหมายของคำศัพท์ทางวัฒนธรรมจากภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษนั้นจำเป็นต้องใช้วิธีการที่หลากหลายเพื่อให้บทแปลสามารถถ่ายทอดความหมายได้อย่างครบถ้วนถูกต้องและมีความเท่าเทียมกับต้นฉบับ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (2566). มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ประจำปีพุทธศักราช 2566. กรุงเทพมหานคร: สำนักงาน กิจการโรงพิมพ์ องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ในพระบรมราชูปถัมภ์.
กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2568). ข่าวสารและกิจกรรม. เรียกใช้เมื่อ 17 มีนาคม 2568 จาก https://www.mots.go.th/news/category/759
กัญชลิกา ตรีกลางดอน และคณะ. (2565). กลวิธีการใช้ภาษาอังกฤษเพื่อถ่ายทอดคำศัพท์ทางวัฒนธรรมไทย. วารสารมนุษย์กับสังคม, 8(1), 51-69.
ปิติภัทร บิลเต๊ะ และคณะ. (2564). กลวิธีการแปลคำศัพท์ทางวัฒนธรรมจากคู่มือการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม. วารสารวจนะ, 9(2), 44-65.
ผณิดา ชื่นมนุษย์ และกมลรัตน์ ศรีหารักษา. (2566). กลวิธีการแปลคำจากภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษในหนังสือรวมบทร้อยกรองอิสระเรื่อง “ไม่มีหญิงสาวในบทกวี”. วารสารศิลปศาสตรมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 23(3), 187-216.
พรชัย พรวิริยะกิจ และคณะ. (2566). กลวิธีการแปลคำศัพท์ที่สะท้อนวัฒนธรรมจากภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษ: กรณีศึกษาเรื่อง “แก้วจอมแก่น” ฉบับภาษาไทยและฉบับแปลภาษาอังกฤษ. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 10(12), 130-140.
พิมพ์ศุภางค์ เมตไตรพันธ์. (2566). กลวิธีการแปลคำที่เกี่ยวกับวัฒนธรรมจากภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษในบทบรรยายใต้ภาพ: กรณีศึกษาภาพยนตร์เรื่อง ร่างทรง. ใน สารนิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการแปลและการล่าม. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุพรรณี ปิ่นมณี. (2557). การแปลขั้นสูง. (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Baker, M. (2019). In other words: A coursebook on translation. (4th ed.). London: Routledge.
Mamoon, W. et al. (2023). Translation of culture-specific items from Thai to English in tourism promotional videos. International Journal of Language, Literacy and Translation, 6(1), 112-125.
Newmark, P. (2018). A textbook of translation. (3rd ed.). Shanghai, Shanghai Foreign Language Education Press.
