การอนุรักษ์ภูมิปัญญาการสักยันต์ ด้านพิธีกรรมและความเชื่อ กรณีศึกษาเครือข่ายสำนักสักยันต์อาจารย์พันธ์ พุฒยอด อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความมีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาบริบทวัฒนธรรมการสักของคนทั่วไปในประเทศไทย 2) ศึกษาบริบททางสังคมวัฒนธรรมด้านภูมิปัญญาการสักยันต์ ด้านพิธีกรรมความเชื่อ และ 3) เพื่อเสนอแนวทางการอนุรักษ์ภูมิปัญญาการสักยันต์ ด้านพิธีกรรมและความเชื่อ กรณีศึกษาเครือข่ายสำนักสักยันต์อาจารย์พันธ์ พุฒยอด อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี บริบททางสังคม วัฒนธรรมการสักในประเทศไทย 1) บริบททางสังคม วัฒนธรรมด้านภูมิปัญญาการสักยันต์ พิธีกรรม ความเชื่อ มีอัตลักษณ์เฉพาะไม่มีข้อกำหนดว่าจะตั้งที่ใด สภาพแวดล้อมอย่างไร 2) พิธีกรรมแตกต่างจากการสักยันต์ในอดีต ขั้นตอนการไหว้ครู การยกพานครู ผู้สักยันต์ต้องจัดหาดอกไม้ ธูปเทียน หมากพลู ค่ายกครู นำพานครูไปถวายให้กับอาจารย์ฝากตัวเป็นศิษย์ ท่านจะพิจารณาสักให้ตามความเหมาะสมแต่ละคน ความเชื่อการสักยันต์เพื่อคุ้มครองป้องกันภัย ให้โชคลาภ เสริมสิริมงคล ความแข็งแกร่งของจิตใจ อยู่ยงคงกระพัน เมตตามหานิยม พิธีไหว้ครู ครอบครูเป็นการอัญเชิญสิ่งศักดิ์สิทธิ์มาประทับเครื่องสักการะ ที่กระทำขึ้นในเขตวัดช้างให้ปีละครั้ง เพื่อปลุกเสกคาถาอาคมให้คงความศักดิ์สิทธิ์ และ 3) แนวทางการอนุรักษ์ภูมิปัญญาการสักยันต์ ด้านพิธีกรรม ความเชื่อ แนวทางนำเสนอควรได้รับความร่วมมือจากชุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จังหวัด สถาบันการศึกษา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือแบบสัมภาษณ์เชิงลึกและสนทนากลุ่มจากเจ้าของสำนัก เครือข่ายช่างสักยันต์ 9 คน บุคคลที่เคยได้รับการสัก 22 คน ชาวบ้านที่มีความเชื่อ 21 คน เก็บรวบรวมข้อมูลจากการสังเกตแบบมีส่วนร่วม ใช้เทคนิคแบบอ้างอิงปากต่อปาก แบบเจาะจงเพื่อเข้าถึงกลุ่มตัวอย่าง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา สรุปภาพรวม
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กอบภัค พรหมเรขา. (2562). ศิษยานุศิษย์หลวงพ่อเปิ่นร่วมพิธีไหว้ครู ประจำปี 2562. เรียกใช้เมื่อ 28 ธันวาคม 2567 จาก https://www.bangkokbiznews.com/news/829808
จิตรดารมย์ รัตนวุฒิ. (2560). มาตรการทางกฎหมายในการส่งเสริมการอนุรักษ์และการคุ้มครองมรดกทางวัฒนธรรม กรณีศึกษาการแสดงออกซึ่งศิลปะวัฒนธรรมพื้นบ้าน. วารสารนิติศาสตร์และสังคมท้องถิ่น, 1(1), 135-169.
ณัฐพล มุคำหล้า. (2563). การอนุรักษ์การสักขาก้อมล้านนา. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาศาสตร์เพื่อการพัฒนาท้องถิ่นที่ยั่งยืน. มหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงใหม่.
ธัญรดี พูนแก้ว. (2565). การสักลายในสังคมไทย: กรณีศึกษา ความหมายต่อเรื่องรอยสักของกลุ่มคน Generation Z. ใน สารนิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขามานุษยวิทยา. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
นราทร คงดนตรี และคณะ. (2564). วัฒนธรรมการสัก การให้ความหมาย ประสบการณ์และแรงจูงใจในการสัก ของนักศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตสารสนเทศเพชรบุรี. ใน งานประชุมวิชาการ ระดับชาติด้านบริหารธุรกิจ ครั้งที่ 8 (หน้า 1267 - 1280). มหาวิทยาลัยแม่โจ้.
นิวัฒน์ ประจักษ์. (2561). สายยันต์: ภูมิปัญญาการสักยันต์ กรณีศึกษาเครือข่าย สำนักสักยันต์อาจารย์วัตร หมู่ที่ 12 ตำบลนาแว อำเภอฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราช. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปะศาสตรบัณฑิต สาขาการพัฒนาชุมชน. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช.
ปานขวัญ ขุมพลอย. (2563). การรับรู้ความหมายและการให้คุณค่าต่อรอยสักของบุคลากร generation Y และ generation Z ในหน่วยงานราชการ. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการจัดการสื่อสารองค์กร. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
พระมงคล สุมงฺคโล. (2560). ศึกษาการเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่มีต่อวิถีชีวิตชนเผ่า ละว้าหมู่ที่ 11 ตำบลป่าแป๋อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน. วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา, 8(2), 57-68.
วรรณนิภา ชวนชม. (2568). ทุนและพื้นที่: ศึกษากรณีการก่อตัวของกลุ่มสักยันต์ห้าแถว หนุนดวงในกรุงเทพมหานคร. เรียกใช้เมื่อ 2 มกราคม 2568 จาก https://1th.me/VKgDx
วิจิตรา จันทวงศ์. (2564). การสัก: ร่างกายและเครือข่ายความสัมพันธ์ทางสังคม. ใน วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสังคมศาสตร์. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
เสกสวัสดิ์ พิพัฒนมงคล. (2567). สำเริงภาษา: “หลวง” กับ “เจ้า” ใน วิถีคนใต้. เรียกใช้เมื่อ 15 มกราคม 2568 จาก https://www.gotoknow.org/posts/270420