การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ของโรงเรียนในสังกัด สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาราชบุรี เขต 2

Main Article Content

พรทิวา หาญวัฒนะพาณิชญ์
สัญญา สดประเสริฐ
สุรัตน์ พักน้อย

บทคัดย่อ

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาของโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาราชบุรี เขต 2 ที่มีประสิทธิภาพ 2) พัฒนารูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาเพื่อความยั่งยืน และ 3) ขับเคลื่อนรูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาให้สามารถนำไปใช้ได้จริง และเห็นผลอย่างเป็นรูปธรรม โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยและพัฒนา (R&D) ควบคู่กับการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (PAR) กลุ่มผู้ให้ข้อมูล คือ ผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้บริหาร ครู บุคลากรทางการศึกษา และคณะกรรมการสถานศึกษา รวม 40 คน
ที่ได้จากการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เป็นผู้มีประสบการณ์ตรงต่อการบริหารจัดการสถานศึกษาผลการวิจัยพบว่า 1) รูปแบบการบริหารจัดการมีประสิทธิภาพ มีโครงสร้างการบริหารจัดการแบบเครือข่ายโรงเรียนที่ชัดเจนมากขึ้น มีประธานกลุ่มโรงเรียนเป็นกลไกหลัก 2) การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการให้ยั่งยืนเกิดความร่วมมือของโรงเรียนในเครือข่าย ยึดหลักการเคารพมติที่ประชุม และใช้กลไกการมีส่วนร่วมเป็นฐานสำคัญ และ 3) การขับเคลื่อนรูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาให้สามารถนำไปใช้ได้จริง นำไปสู่การยกระดับคุณภาพการศึกษาที่ยั่งยืน โดยโรงเรียนวัดจันทาราม (ตั้งตรงจิตร 5) เป็นกรณีตัวอย่างในการนำนวัตกรรมการบริหารจัดการศึกษาในรูปแบบ RBC-SR Model ภายใต้วงจรคุณภาพ PDCA มาใช้ ส่งผลให้ โรงเรียน ครู บุคลากรทางการศึกษา มีประสิทธิภาพการทำงานสูงขึ้น ทำให้ได้รับรางวัลด้านการบริหารจัดการศึกษาหลายระดับ ทั้งระดับภาคและระดับประเทศ สะท้อนให้เห็นถึงความสำเร็จของการนำรูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาไปใช้จริงอย่างเป็นรูปธรรม ขยายพื้นที่ศึกษาไปยังโรงเรียนใกล้เคียง ในจังหวัดราชบุรี เพื่อเปรียบเทียบความเหมาะสม และความแตกต่างของการใช้โมเดลในบริบทที่ต่างกัน มีการติดตามเพื่อประเมินความยั่งยืนอย่างแท้จริง

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
หาญวัฒนะพาณิชญ์ พ., สดประเสริฐ ส., & พักน้อย ส. (2025). การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ของโรงเรียนในสังกัด สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาราชบุรี เขต 2. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 9(8), 117–131. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/JSC/article/view/287408
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2566). รายงานผลการดำเนินงานด้านการจัดการศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.

กัลยา ตันติพงษ์. (2560). การวิจัยทางการศึกษา: แนวคิดและการประยุกต์ใช้. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

นพมาศ จันทร์ศิริ. (2562). การพัฒนารูปแบบการบริหารสถานศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนในเขตภาคตะวันออก เฉียงเหนือ. วารสารวิจัยและพัฒนาการศึกษา, 9(2), 85-96.

ราชอาณาจักรไทย. (2550). รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา.

ศิริพร เพชรศรี. (2561). การบริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อการพัฒนาที่ยั่งยืนในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากรุงเทพมหานคร. วารสารบริหารการศึกษา, 12(1), 23-36.

สมศักดิ์ ภู่วัฒนะ. (2564). การบริหารสถานศึกษาเชิงระบบเพื่อความยั่งยืน. วารสารการบริหารการศึกษา, 17(2), 1-15.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครปฐม เขต 1. (2563). รายงานผลการดำเนินงานโครงการโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School). นครปฐม: สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครปฐม เขต 1.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2565ก). แผนพัฒนาการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2566 - 2570. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2545). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). รายงานการศึกษาแนวโน้มการพัฒนาการศึกษาไทย. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2561). นโยบายและแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 - 2579. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2566). รายงานผลการดำเนินงานด้านการจัดการศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.

สุวิมล ว่องวาณิช. (2562). การวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อัจฉรา ชีวพันธ์. (2562). การวิเคราะห์ข้อมูลเอกสารทางการศึกษา. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัย ขอนแก่น, 32(1), 15-28.

Avrampou, A., et al. (2019) Advancing the sustainable development goals: evidence from leading European banks. Sustainable Development, 27(4). 743-757.

Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall.

Bertalanffy, L. von. (1968). General system theory: Foundations, development, applications. New York: George Braziller.

Bowen, G. A. (2009). Document Analysis as a Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.

Boyd, D. R. & Mitchell, D. (2020). Education for sustainable development in practice: Challenges and opportunities. Sustainability, 12(9), 3781.

Fien, J. et al. (2008). Work, learning and sustainable development: Opportunities and challenges. Technical and Vocational Education and Training: Issues, Concerns and Prospects, 8(2008), 47-62.

Fullan, M. (2007). The new meaning of educational change. (4th ed.). New York: Teachers College Press.

Hopkins, C. (2008). Section for Education for Sustainable Development Division of Education for Peace and Sustainable Development. Paris: UNESCO publishing.

Kemmis, S. & McTaggart, R. (2005). Participatory Action Research: Communicative Action and the Public Sphere. he Sage Handbook of Qualitative Research. (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.

Krippendorff, K. (2018). Content Analysis: An Introduction to Its Methodology. (4th ed.). Thousand Oaks: Content Analysis: An Introduction to Its Methodology: SAGE Publications.

Leithwood, K. & Jantzi, D. (2006). Transformational School Leadership for Large-scale Reform: Effects on Students, Teachers, and their Classroom Practices. School Effectiveness and School Improvement, 17(2), 201-227.

Lincoln, Y. S. & Guba, E. G. (1985). Naturalistic Inquiry. Newbury Park: SAGE Publications.

McIntyre, A. (2008). Participatory Action Research. Los Angeles: SAGE Publications.

Ostrom, E. (1990). Governing the commons: The evolution of institutions for collective action. Cambridge: Cambridge University Press.

UNESCO. (2017). Education for Sustainable Development Goals: Learning Objectives. Paris: UNESCO Publishing.

United Nations. (2015). Transforming our world: The 2030 agenda for sustainable development. Retrieved December 27, 2023, from https://sdgs.un.org/2030agenda

Watson, M. (2018). Evaluating sustainability initiatives in primary education: Barriers and opportunities. Journal of Environmental Education, 49(3), 243-258.