ปัจจัยสู่ความสำเร็จในการกลับคืนสู่สังคมของผู้พ้นโทษ

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัย เรื่อง “ปัจจัยสู่ความสำเร็จในการกลับคืนสู่สังคมของผู้พ้นโทษ”เป็นการศึกษาการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Method) ทั้งวิธีการศึกษาในเชิงปริมาณโดยเป็นการใช้สถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) และเชิงคุณภาพ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยทางสังคม ลักษณะพฤติกรรมและกระบวนการในเรือนจำที่ส่งผลให้ผู้พ้นโทษประสบความสำเร็จในการดำเนินชีวิตภายหลังพ้นโทษ ตลอดจนการกำหนดแนวทางการพัฒนาการขับเคลื่อนพันธกิจในการคืนคนดีสู่สังคมของกรมราชทัณฑ์ให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ผลการศึกษาพบว่า ผู้ต้องขังที่ได้รับการปล่อยตัวย้อนหลังไป 5 ปี ไม่กลับมากระทำผิดซ้ำ ร้อยละ 79.41 ทั้งชายและหญิง มีการกลับมากระทำผิดซ้ำไม่แตกต่างกัน  กลุ่มที่ไม่กระทำผิดซ้ำส่วนใหญ่มีช่วงอายุ 26-35 ปี กระทำผิดคดีทั่วไป  มีระดับการศึกษาก่อนต้องโทษสูงกว่าและผ่านการอบรมแก้ไขในเรือนจำ จากการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้พ้นโทษ (Case Study) จำนวน 15 ราย พบว่า ผู้พ้นโทษที่ประสบความสำเร็จในการกลับคืนสู่สังคม เพราะมีบุคคลที่รัก มีครอบครัวให้ความช่วยเหลือ ได้เข้าโปรแกรมการแก้ไขขณะอยู่ในเรือนจำ มีแรงบันดาลใจจากเพื่อนผู้พ้นโทษ และมีการวางแผนชีวิตก่อนพ้นโทษ ส่วนใหญ่ออกมาประกอบอาชีพอิสระ การสัมภาษณ์ผู้บริหารกรมราชทัณฑ์ส่วนใหญ่เห็นว่า ปัจจุบันเป็นยุคของการแก้ไขพัฒนาพฤตินิสัยเพื่อคืนคนดีมีคุณภาพ โดยต้องปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ในการทำงานของเจ้าหน้าที่เพื่อเน้นด้านการแก้ไขมากกว่าควบคุมเพื่อการลงโทษ  และให้ความสำคัญกับการประชาสัมพันธ์เพื่อสร้างการยอมรับผู้พ้นโทษ ข้อเสนอแนะกรมราชทัณฑ์ ควรมีการเตรียมความพร้อมก่อนปล่อยอย่างน้อย 2 ปี และควรมี Role Model ผู้พ้นโทษที่ออกไปแล้วประสบความสำเร็จ เป็นแรงบันดาลใจให้ผู้ต้องขังในเรือนจำ ควรมีระบบการดูแลแบบไร้ร้อยต่อ โดยใช้อาสาสมัครราชทัณฑ์ เข้ามาในช่วงเตรียมความพร้อมก่อนปล่อย และช่วยติดตามดูแลหลังพ้นโทษ