กลบทสุภาษิตของหลวงธรรมาภิมณฑ์

บทคัดย่อ

กลบทสุภาษิตเป็นวรรณกรรมกลบทที่หลวงธรรมาภิมณฑ์แต่งขึ้น เนื้อหาเป็นสุภาษิตสอนใจและสอนหลักปฏิบัติทั่วๆ ไปโดยไม่เน้นกลุ่มบุคคลใดเป็นพิเศษ ลักษณะคำประพันธ์ใช้รูปแบบกลอนเพลงยาว คือ ขึ้นต้นด้วยวรรครับและจบวรรคสุดท้ายด้วยคำว่า "เอย" บทกลอนทั้งหมดแบ่งเป็น ๗๒ ช่วง แต่ละช่วงประกอบด้วยกลอนช่วงละ ๓ บทใน ๗๒ ช่วงนี้ยังจำแนกลักษณะคำประพันธ์ออกเป็นกลอนแปด ๑๔ ช่วง กลอนกลบท ๔๘ ช่วง (ใช้กลบท ๔๘ ชนิด) และกลอนกลอักษร ๑๐ ช่วง (ใช้กลอักษร ๑๐ ชนิด) นอกจากนี้จากเปรียบเทียบกลบทสุภาษิตกับวรรณคดีที่เป็นแม่แบบของกลอนกลบทคือ กลบทศิริวิบุลกิตติ์ เพลงยาวกลบท และเพลงยาวกลอักษรแล้ว จะพบว่ากลบทสุภาษิตนั้นน่าจะได้อิทธิพลมาจากเพลงยาว กลบทและเพลงยาวกลอักษรมากกว่ากลบทศิริวิบุลกิตติ์ทั้งในด้านรูปแบบและแนวการแต่ง