ผู้เล่าในนวนิยายของศรีบูรพา

บทคัดย่อ

ผลงานนวนิยายของศรีบูรพาตลอดช่วงเวลา ๓๐ ปี มีความเปลี่ยนแปลงด้านกลวิธีการประพันธ์ที่เด่นชัดและมีความสำคัญคือการเปลี่ยนแปลงกลวิธีการใช้ผู้เล่า ซึ่งแบ่งได้เป็น ๒ ช่วงใหญ่ๆ คือนวนิยายที่แต่งก่อน พ.ศ. ๒๔๗๕ และนวนิยายที่แต่งตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๗๕ เป็นต้นมา โดยเฉพาะ ๔ เรื่องเอก คือ สงครามชีวิต ข้างหลังภาพ จนกว่าเราจะพบอีก และแลไปข้างหน้า ในนวนิยายที่แต่งก่อน พ.ศ. ๒๔๗๕ ศรีบูรพาเลือกใช้ผู้เล่าภายนอกตัวบทในการเล่าเรื่อง ส่วนนวนิยาย ๔ เรื่องที่แต่งขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๗๕ เป็นต้นมา ศรีบูรพากำหนดให้ตัวละครเป็นผู้เล่าเรื่อง กลวิธีการใช้ผู้เล่าที่แตกต่างกันนี้มีผลสำคัญทำให้การเสนอและการรับรู้เรื่องราวในนวนิยายแต่ละเรื่องแตกต่างกันออกไป