โลกทัศน์ในโคลงโลกนิติ

บทคัดย่อ

บทความเรื่องนี้ศึกษาโลกทัศน์ที่ปรากฏในโคลงโลกนิติฉบับพระราชนิพนธ์ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเดชาดิศร โดยมุ่งวิเคราะห์ทรรศนะเกี่่ยวกับคุณค่าที่สังคมยอมรับและยกย่อง ในด้านทรรศนะต่อปัจเจกบุคคล ทรรศนะต่อความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล และทรรศนะในการดำเนินชีวิต เพื่อให้เห็นถึงภาพรวมของทรรศนะเกี่ยวกับมนุษย์และสังคมที่แวดล้อม ตามทรรศนะของโคลงโลกนิติฉบับนี้ คุณค่าที่สังคมยอมรับและยกย่องมีทั้งลักษณะที่เป็นอุดมคติ ซึ่งสอดคล้องกับหลักศาสนาพุทธและส่วนที่ขัดแย้งกับอุดมคตินั้น กล่าวได้ว่าโลกทัศน์ที่ปรากฎในโคลงโลกนิติฉบับพระนิพนธ์ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเดชาดิศร แสดงถึงการยอมรับความเป็นไปของโลกหรือสังคมมนุษย์ ซึ่งเป็นสิ่งตรงข้ามกับแนวอุดมคติที่บทประพันธ์เสนอ