พระสุธนคำฉันท์: รสตามทฤษฎีวรรณคดีสันสกฤต

บทคัดย่อ

พระสุธนคำฉันท์ของพระยาอิศรานุภาพ(อ้น)นำเค้าโครงเรื่องมาจากสุธนชาดกที่ปรากฏในปัญญาสชาดก โดยในการประพันธ์นั้น พระยาอิศรานุภาพ(อ้น)คงคำนึงถึงรสวรรณคดีตามทฤษฎีวรรณคดีสันสกฤตอยู่พอสมควร สังเกตได้จากเนื้อหาในการประพันธ์ที่ไม่ขาดตกบกพร่องรสวรรณคดีใดๆ เลยแม้แต่น้อย และถึงแม้ว่าวรรณคดีเรื่องพระสุธนคำฉันท์จะได้เค้าโครงเรื่องมาจากสุธนชาดก แต่ก็พบว่าพระยาอิศรานุภาพ(อ้น) ได้นำเรื่องนี้มาประพันธ์ใหม่โดยเพิ่มการบรรยายในทุกช่วงของเหตุการณ์จนทำให้เกิดรสวรรณคดีอย่างหลากหลายครบทั้ง ๙ รส สำหรับรสเอกของเรื่องพระสุธนคำฉันท์นั้นคือวีรรส โดยพระยาอิศรานุภาพ(อ้น)เน้นการบรรยายอย่างละเอียดเพื่อแสดงให้เห็นความกล้าหาญ ความมุ่งมั่น และความอุตสาหะของพระสุธน อย่างไรก็ตามพระยาอิศรานุภาพ(อ้น)ก็มิได้ละเลยรสวรรณคดีอื่นๆ ดังปรากฏในเนื้อหาครบทุกอรรถรส