Ethnic Relations in Folktales of Ethnic Groups: Discourses and Functions of Folktales
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
This article aims to study folktales of ethnic groups, such as myths and ethnic jokes telling about the relations among people of different ethnics. It is found that these ethnic folktales have important roles in presenting ethnic righteousness, consolidating the equality of ethnic minority, and making the otherness to minorities by ethnic majority. Ethnic folktales referring to relations of various ethnic groups exhibit ethnic stereotypes, conflicts, and biases. Therefore, these folktales contain “ethnic voices” that convey the meaning of explaining or crying for something and also revealing their stresses from ethnic relations.
Article Details
References
กฤษฎาวรรณ หงศ์ลดารมภ์ และจันทิมา เอียมานนท์, บรรณาธิการ. (2549). มองสังคมผ่านวาทกรรม. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
กาญจนา เจริญเกียรติบวร. (2548). การวิเคราะห์วาทกรรมเรื่องตลกภาษาไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิตสาขาวิชาภาษาศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
จารุวรรณ ธรรมวัตร. (2542). “ตํานานในกลุ่มชาติพันธุ์ไท-ลาว: ความสัมพันธ์ระหว่างตํานานกับปริบททางสังคม.” คติชนกับคนไทย-ไท: รวมบทความทางด้านคติชนวิทยาในบริบททางสังคม. กรุงเทพฯ: โครงการตําราคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ฉวีวรรณ ประจวบเหมาะ. (2547). “ทบทวนแนวทางการศึกษาชาติพันธุ์ข้ามยุคสมัยกับการศึกษาในสังคมไทย” ในว่าด้วยแนวทางการศึกษาชาติพันธุ์. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.
ชํานาญ รอดเหตุภัย. (2517). วรรณกรรมไทยลื้อตําบลหย่วน อําเภอเชียงคํา จังหวัดเชียงราย. ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต วิทยาลัยวิชาการศึกษา.
ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร. (2542). วาทกรรมการพัฒนา: อํานาจความรู้ความจริงเอกลักษณ์และความเป็นอื่น. กรุงเทพฯ: วิภาษา.
บัวริน วังคีรี. (2550). “นิทานมุขตลกกับกระบวนการสร้าง “ตัวตน” ลาวหลวงพระบาง” ไทยศึกษา 2, 2 (สิงหาคม 2549 – มกราคม 2550): 17–54.
บัวริน วังคีรี. (2551). วรรณกรรมพื้นบ้านในชุมชนลาวหลวงพระบางกับบทบาทการสืบสานความเป็นลาวหลวงพระบางในบริบทสังคมไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาวรรณคดีและวรรณคดีเปรียบเทียบ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปฐม หงษ์สุวรรณ. (2548). ตํานานพระธาตุของชนชาติไท: ความสําคัญและปฏิสัมพันธ์ระหว่างพระพุทธศาสนากับความเชื่อดั้งเดิม. วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ประคอง นิมมานเหมินท์. (2554). “พระพุทธเจ้าในตํานานพื้นบ้านไทย-ไท.” ไขคําแก้วคําแพงพินิจวรรณกรรมไทย–ไท. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปรานี วงษ์เทศ. (2542). “สํานึกเกี่ยวกับเผ่าพันธุ์ของชาวอุษาคเนย์.” สังคมและวัฒนธรรมในประเทศไทย. ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรจัดพิมพ์เนื่องในวโรกาสสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดําเนินทรงเปิดศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร วันอังคารที่ 9 มีนาคม 2542.
พิเชฐ สายพันธ์. (2557). “ชาติพันธุ์สภาวะ: จากเสรีนิยมสู่เสรีนิยมใหม่” ใน นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ, บรรณาธิการ. ชาติพันธุ์กับเสรีนิยมใหม่. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์กรมหาชน).
รัตนาภรณ์ อัตธรรมรัตน์. (2532). วิเคราะห์นิทานพื้นบ้านชาวเขาเผ่าม้ง. ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร.
วริษา กมลนาวิน. (2549). “โครงสร้างของมุกตลกในเรื่องขําขันของลาว” ภาษาและภาษาศาสตร์ 25, 1 (กรกฎาคม–ธันวาคม): 27–48.
วัชราภรณ์ ดิษฐป้าน. (2544). “อนุภาคนํ้าเต้าในตํานานนํ้าท่วมโลกและกําเนิดมนุษย์”. ภาษาและวรรณคดีไทย 18 (ธันวาคม): 62–77.
วีรวัชร์ ปิ่นเขียน. (2524). วรรณกรรมกะเหรี่ยงจากตําบลสวนผึ้ง กิ่งอําเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี. ภาควิชาภาษาไทย คณะวิชามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ วิทยาลัยครูหมู่บ้านจอมบึงราชบุรี.
วุฒิ บุญเลิศ. (2549).“กระเหรี่ยงคือใคร (ตอนที่ 2).” ชนเผ่าพื้นเมือง. 12, 23 (ม.ค. – มิ.ย. 49): 37–46.
ศิราพร ณ ถลาง. (2549). “ตํานานตัวอักษร: กลไกทางวัฒนธรรมของชาติพันธุ์ที่ไม่มีตัวอักษร.” อักษรศาสตร์ 35, 2 (กรกฎาคม–ธันวาคม): 194–212.
ศิราพร ณ ถลาง. (2552). ทฤษฎีคติชนวิทยา: วิธีวิทยาในการวิเคราะห์ตํานาน-นิทาน (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: ศูนย์คติชนวิทยาและภาควิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศิราพร ณ ถลาง และ สุกัญญา ภัทราชัย, บรรณาธิการ. (2542). คติชนกับคนไทย-ไท: รวมบทความทางด้านคติชนวิทยาในบริบททางสังคม. กรุงเทพฯ: โครงการตําราคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศรีเลา เกษพรหม. (2542). “คนเมืองกับยาง” สารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคเหนือเล่ม 3. กรุงเทพฯ: มูลนิธิธนาคารไทยพาณิชย์.
สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท มหาวิทยาลัยมหิดล. (2550). “นิทานชนเผ่าลัวะวัวผู้สร้างโลก.” ชนเผ่าพื้นเมือง 13, 24 (มกราคม–มิถุนายน): 60–61.
สมบูรณ์ บํารุงเมือง. (2529). วิเคราะห์นิทานตลกจากจังหวัดกําแพงเพชรพิษณุโลกและสุโขทัย. ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พิษณุโลก.
สุเทพ สุนทรเภสัช. (2548). ชาติพันธุ์สัมพันธ์: แนวคิดพื้นฐานทางมานุษยวิทยาในการศึกษาอัตลักษณ์กลุ่มชาติพันธุ์ประชาชาติและการจัดองค์กรความสัมพันธ์ทางชาติพันธุ์. กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ.
สุธาทิพย์ สว่างผล. (2531). วิเคราะห์นิทานพื้นบ้านของชาวไทยยวนบ้านคลองนํ้าไหลจังหวัดกําแพงเพชร. ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาภาษาและวรรณกรรมล้านนา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สุภาพร วิสารทวงศ์. (2529). วรรณกรรมไทยเย้าจากตําบลผาช้างน้อย อําเภอปง จังหวัดพะเยา. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พิษณุโลก.
สุวรรณา เกรียงไกรเพ็ชร์. (2542). “ฟุเฮย–เซ้ยหมุ่ย: ตํานานกําเนิดมนุษย์ของชาวเย้า” คติชนกับคนไทย-ไท: รวมบทความทางด้านคติชนวิทยาในบริบททางสังคม. กรุงเทพฯ: โครงการตําราคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
หทัยวรรณ ไชยะกุล. (2539). การสร้างมุขตลกในเรื่องขําขันของล้านนา. ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิตสาขาภาษาและวรรณกรรมล้านนา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
อุดม รุ่งเรืองศรี. (2542). “เจี้ยก้อม” สารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคเหนือเล่ม 4. กรุงเทพฯ: มูลนิธิธนาคารไทยพาณิชย์.
Baker, Ronald l. (1986). Jokelore: humorous folktales from Indiana. USA: Indiana University Press.
