การยกระดับวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดบุรีรัมย์สู่เศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์
คำสำคัญ:
การยกระดับ, วิสาหกิจชุมชน, จังหวัดบุรีรัมย์ และเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์บทคัดย่อ
การศึกษาการยกระดับวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดบุรีรัมย์สู่เศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ เป็นการศึกษาบริบทการบริหารจัดการวิสาหกิจชุมชนเพื่อนำไปสู่การพัฒนากระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์และระบบการตลาดของวิสาหกิจชุมชนในการสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจหรือคุณค่าทางสังคมในจังหวัดบุรีรัมย์
การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการจัดการวิสาหกิจชุมชนต้นแบบในจังหวัดบุรีรัมย์ 2) พัฒนากระบวนการและผลิตภัณฑ์วิสาหกิจชุมชนในจังหวัดบุรีรัมย์สู่เศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ และ 3) สร้างเครือข่ายและระบบการตลาดวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดบุรีรัมย์สู่เศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ เป็นวิธีวิจัยเชิงปฏิบัติการ กลุ่มตัวอย่างคือวิสาหกิจชุมชนทอผ้าไหมบ้านโคกพลวง ตำบลหนองกง อำเภอนางรอง, วิสาหกิจชุมชนสมุนไพรวัดบ้านบัว ตำบลบ้านบัว อำเภอเมืองบุรีรัมย์ และวิสาหกิจชุมชนแปรรูปสมุนไพรสตรีบ้านระกาใต้ ตำบลบ้านปรือ อำเภอกระสัง จังหวัดบุรีรัมย์ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 50 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการวิจัยพบว่า
- ศึกษาการจัดการวิสาหกิจชุมชนต้นแบบในจังหวัดบุรีรัมย์ ทั้ง 3 แห่ง มีวิสาหกิจชุมชนกลุ่มแปรรูปสมุนไพรสตรีบ้านระกาใต้ เป็นวิสาหกิจชุมชนต้นแบบ ที่มีวิธีการบริหารจัดการที่ครอบคลุม คือมีการวางแผนด้านการผลิตครบวงจร
- กระบวนการพัฒนาเป็นไปตามแนวคิดการบริหารงานคุณภาพด้วย PDCA คือ 1) P (Plan) คือการวางแผนที่ชัดเจน เพื่อทำกิจกรรมผลิตและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ โดยใช้ทรัพยากรในท้องถิ่น 2) D (Do) คือการลงมือปฏิบัติ เริ่มต้นจากการรวมกลุ่มเล็กๆ ภายในชุมชน ร่วมมือกันจัดตั้งขึ้นด้วยความสนิทสนมคุ้นเคย ความเป็นเครือญาติ 3) C (Check) คือการตรวจสอบ มีกฎระเบียบหรือข้อตกลง ข้อบังคับ ที่โปร่งใส ชัดเจน และ 4) A (Action) คือดำเนินการปรับปรุงแก้ไขส่วนที่มีปัญหา ด้วยการผสานสร้างความร่วมมือของชุมชนอย่างมีระบบ
- สร้างเครือข่ายและระบบการตลาดวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดบุรีรัมย์สู่เศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ มีแนวทางที่สำคัญ คือ 1) การขยายฐานเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนให้เพิ่มมากขึ้น 2) การพัฒนาความสัมพันธ์ทางเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนให้มีความเข้มแข็งและมีมิตรภาพที่สมบรูณ์ 3) การสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ ในรูปแบบการประชุมสัมมนา การฝึกอบรม และการศึกษาดูงาน 4) สร้างเครือข่ายการตลาดให้มากขึ้น รวมถึงพัฒนาสินค้าและบริการให้มีคุณภาพ 5) การร่วมมือกันของเครือข่ายในการดำเนินกิจกรรม 6) การมีส่วนร่วมของหน่วยงานภาคีที่เกี่ยวข้องอย่างเป็นรูปธรรม
Downloads
เอกสารอ้างอิง
กรุงเทพธุรกิจ. ไทยเบฟกับการพัฒนาชุมชนสร้างสรรค์และแบ่งปันคุณค่าจากการเติบโต. [ออนไลน์] แหล่งที่มา: hrrps://www.bangkokbiznews.com/social. 1007439. สืบค้น 2 พฤษภาคม 2567.
ฐิติกร พูลภัทรชีวิน. เศรษฐกิจสร้างสรรค์ (Creative Economy). [ออนไลน์] แหล่งที่มา: https://www. doyourwill.co.th/post/creativeeconomy. สืบค้นเมื่อ 10 กรกฎาคม 2566.
ณัฎฐพัชร มณีโรจน์ และคณะ. (2564). การพัฒนาผลิตภัณฑ์วิสาหกิจชุมชนรุ่งมณีพัฒนา เขตวังทองหลวง กรุงเทพมหานคร. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเอเชียอาคเนย์. 5(1): 176-177.
ธนพัฒน์ จงมีสุข ภัทรพล ทศมาศ และภักดี โพธิ์สิงห์. (2562). รูปแบบการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนต้นแบบในศตวรรษที่ 21 ด้านผลิตภัณฑ์ข้าวอินทรีย์ กรณีศึกษา อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์. วารสารมนุษยสังคมศาสตร์ (มสส.). 17(3): 235-236.
พระครูสิริสุตานุยุต และคณะ. (2560). การเสริมสร้างเครือข่ายการจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของวัดและชุมชนในล้านนา. สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาสุทิตย์ อาภากโร (อบอุ่น). (2548). เครือข่าย: ธรรมชาติ ความรู้ และการจัดการ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: พิสิษฐ์ ไทย ออฟเซต.
พิริยะ ผลพิรุฬห์. (2556). เศรษฐกิจสร้างสรรค์กับการพัฒนาประเทศไทย. วารสารเศรษฐศาสตร์ปริทรรศน์ สถาบันพัฒนศาสตร์ 7(1): 52-53.
เพชรา บุดสีทา. (2559). การดำเนินธุรกิจตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและปัจจัยการตลาดที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชน จังหวัดกำแพงเพชร. วารสารการจัดการและการพัฒนา. 3(1): 15-35.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2545. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ศิริวัฒนาอินเตอร์พริ้นท์ จำกัด (มหาชน).
สถาบันพระปกเกล้า. (2550). วัดระดับการบริหารจัดการที่ดี. พิมพ์ครั้งที่ 3. นนทบุรี: บริษัท พิมพ์ดี จำกัด.
สถาบันส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน. (2559). พระราชบัญญัติส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน พ.ศ. 2548. กรมส่งเสริมการเกษตร. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
สมยศ ปัญญามาก. พิงพร ศรีแก้ว และ จิราภรณ์ คล้อยปาน. (2559). วิสาหกิจชุมชนกับแนวทางการพัฒนาที่ยั่งยืน. วารสารบัณฑิตแสงโคมคำ. 1(1): 74-88.
สำนักนายกรัฐมนตรี. (2566). แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2566-2580) (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม). ประเด็นที่ 16 เศรษฐกิจฐานราก. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สุมณฑา สุภาวิมล. (2566). การพัฒนาวิสาหกิจชุมชนเชิงพุทธ. วารสารสหวิทยาการนวัตกรรมปริทรรศน์. 6(1): 179-188.
อุทัย ปริญญาสุทธินันท์. (2560) “วิสาหกิจชุมชน” ปฏิทรรศน์ในการแข่งขันทางธุรกิจ. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร ฉบับภาษาไทย. 37(2): 133.
Wasko and Faraj. (2000). It is What One Does: Why People Participate and Help Others in Electronic Communities of Practice. Journal of Strategic Information Systems. 9(2-3): 155-173.
