การใช้อิโมจิ (Emoji) ในการสื่อสารการตลาดออนไลน์ของธุรกิจเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ในประเทศไทยภายใต้ข้อจำกัดทางกฎหมาย
คำสำคัญ:
อิโมจิ, เครื่องดื่มแอลกอฮอล์, กฎหมายโฆษณา, การตลาดออนไลน์, สัญญะบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์รูปแบบและบทบาทของอิโมจิ (Emoji) ที่ใช้โดยธุรกิจเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในการสื่อสารการตลาดบนแพลตฟอร์มออนไลน์ภายใต้ข้อจำกัดทางกฎหมายในประเทศไทย โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน วิเคราะห์โพสต์สาธารณะจำนวน 4,425 โพสต์จาก 1,421 บัญชีผู้ใช้งานบนแพลตฟอร์มออนไลน์ ในช่วงเดือนกรกฎาคม 2567 ถึงกุมภาพันธ์ 2568 ผลการวิจัยพบว่า อิโมจิถูกนำมาใช้ในหลายรูปแบบ เช่น การแทนชื่อแบรนด์ด้วยอิโมจิสัตว์ (เช่น 🐘 หรือ 🦁) การใช้ร่วมกับตัวเลข (เช่น 🐘×3 = 199.-) และการจัดวางเป็นรหัสภาพที่เข้าใจเฉพาะกลุ่ม โดยมีบทบาทหลัก 5 ด้าน ได้แก่ 1) การเลี่ยงข้อจำกัดทางกฎหมาย 2) การสร้างอารมณ์ 3) การวางตำแหน่งแบรนด์ 4) การสื่อสารแบบแฝง และ 5) การใช้เป็นรหัสวัฒนธรรมเฉพาะกลุ่มเป้าหมาย นอกจากนี้ ยังพบความแตกต่างในการใช้อิโมจิตามกลุ่มผู้โพสต์ โดยอินฟลูเอนเซอร์และร้านอาหาร/ผับบาร์มีแนวโน้มใช้อิโมจิในลักษณะที่แฝงการโฆษณามากกว่ากลุ่มอื่น การใช้สัญลักษณ์ภาพดังกล่าวช่วยให้ธุรกิจสามารถหลีกเลี่ยงการใช้ถ้อยคำที่ผิดกฎหมาย แต่ยังสื่อสารได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะผ่านช่องทางที่เยาวชนเข้าถึงได้ง่าย อิโมจิจึงกลายเป็นเครื่องมือทางการตลาดที่แนบเนียนและยากต่อการควบคุม ข้อค้นพบนี้สะท้อนถึงช่องว่างของกฎหมายในยุคดิจิทัล รวมถึงการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อตรวจจับการโฆษณาแฝงในรูปแบบใหม่ และชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นในการพัฒนากลไกกำกับดูแลและการรู้เท่าทันสื่อในกลุ่มเยาวชนไทย
เอกสารอ้างอิง
กนิษฐา ไทยกล้า. (2560). การติดตามกลยุทธ์และรูปแบบการตลาดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์บนโลกออนไลน์. ศูนย์วิจัยปัญหาสุรา (ศวส.) คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
กนิษฐา ไทยกล้า. (2567). การใช้ระบบปัญญาประดิษฐ์ในการเฝ้าระวังรูปแบบแนวโน้มการตลาดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์บนอินเทอร์เน็ต. ศูนย์วิจัยปัญหาสุรา (ศวส.) คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
นิษฐา หรุ่นเกษม. (2563). กลยุทธ์การสื่อสารการตลาดผ่านผู้ทรงอิทธิพลของกลุ่มอุตสาหกรรมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์. วารสารนิเทศศาสตร์ธุรกิจบัณฑิตย์, 14(1), 48-85.
พรรณพิไล สุทธนะ และณรงค์ศักดิ์ หนูสอน. (2561). สื่อโฆษณาแอลกอฮอล์ออนไลน์: สื่อชักนำเด็กและเยาวชนเข้าสู่วงจรนักดื่มหน้าใหม่. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุตรดิตถ์, 10(2), 249-259.
วิภาดา รัตนดิลก ณ ภูเก็ต. (2554). วาทกรรมโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในสื่อภาษาไทยระหว่าง พ.ศ. 2551-2553 [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. Chulalongkorn University Intellectual Repository (CUIR). https://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/32009
สุธิชา ภิรมย์นุ่ม. (2567, 27 February). การใช้สัญญะการโฆษณาของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ในการถ่ายทอดการแข่งขันกีฬาผ่านสื่อสารมวลชนของประเทศไทย. ใน การประชุมวิชาการวารสารกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ ครั้งที่ 2. โรงแรม ทีเค. พาเลซ แอนด์ คอนเวนชั่น. กรุงเทพมหานคร.
Cavalheiro, B. P., Prada, M., Rodrigues, D. L., Garrido, M., & Lopes, D. (2022). With or without Emoji? Perceptions about Emoji Use in Different Brand-Consumer Communication Contexts. Human Behavior and Emerging Technologies, 2022, 3036664. https://doi.org/10.1155/2022/3036664
Danesi, M. (2016). The semiotics of emoji: The rise of visual language in the age of the internet. Bloomsbury Publishing.
Duffett, R. G., & Maraule, M. (2024). Customer engagement and intention to purchase attitudes of generation Z consumers toward emojis in digital marketing communications. Young Consumers: Insight and Ideas for Responsible Marketers, 25(5), 607-624. https://doi.org/10.1108/yc-08-2023-1817
Falguni. (2024). The subtle art of using emoji marketing for customer engagement. MoEngage. https://www.moengage.com/blog/the-subtle-art-of-emoji-marketing-for-customer-engagement/
Guest Blogger. (2024). Emojis in marketing and customer service: A guide. Determ. https://determ.com/blog/emojis-in-marketing/
Jaeger, S. R., Jin, D., Ryan, G. S., & Schouteten, J. J. (2021). Emoji for food and beverage research: Pleasure, arousal and dominance meanings and appropriateness for use. Foods, 10(11), 2880. https://doi.org/10.3390/foods10112880
Kemp, S. (2023). Digital 2023: Global overview report [Report produced in partnership With Meltwater and We Are Social]. DataReportal. https://datareportal.com/reports/digital-2023-global-overview-report
Koçak, B. B. (2022). More than a thousand words!: Emoji engagement on Turkish airline Instagram pages. In Cases on developing effective research plans for communications and information science (pp. 251-267). IGI Global. https://doi.org/10.4018/978-1-6684-4523-5.ch013
Mathews, S., & Lee, S.-E. (2018). Use of emoji as a marketing tool: An exploratory content analysis. Fashion, Industry and Education, 16(1), 46–55.
Noel, J. K., Babor, T. F., & Robaina, K. (2018). Industry self-regulation of alcool marketing: A systematic review of content and exposure research. Addiction, 112(51), 28-50. https://doi.org/10.1111/add.13410
Phansuathong, P. (2022). เข้าใจการตลาดยุคใหม่ ทำไมถึงควรใช้อิโมจิในการทำมาร์เก็ตติ้ง?. Primal. https://www.primal.co.th/th/marketing/emoji-for-marketing/
STEPS Academy. (2022). Emoji Marketing: ทำไมแบรนด์จึงควรใช้ Emoji และ Emoji เหมาะกับธุรกิจแบบไหน. https://stepstraining.co/content-emoji-marketing-for-sales/
Valenzuela-Gálvez, E. S., Garrido-Morgado, Á., & González-Benito, Ó. (2022). Boost your email marketing campaign! Emojis as visual stimuli to influence customer engagement. Journal of Research in Interactive Marketing, 17(3), 337–352. https://doi.org/10.1108/JRIM-02-2021-0033
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 นิษฐา หรุ่นเกษม, กนิษฐา ไทยกล้า
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของ ผู้เขียน
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความในวารสารเครือข่ายส่งเสริมการวิจัยทางมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์จะถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้น และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
