Representation of Mahajanaka

บทคัดย่อ

                  การศึกษาเรื่องภาพตัวแทนของพระมหาชนก มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเป็นภาพตัวแทนของพระมหาชนกในบทพระราชนิพนธ์ พระมหาชนก กับผู้ประพันธ์คือพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ด้วยเห็นว่าพระราชนิพนธ์องค์นี้ แม้เป็นองค์ที่สามรองจาก นายอินทร์ผู้ปิดทองหลังพระ (2537) และ ติโต (2538) แต่เป็นองค์ที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหา-ภูมิพลอดุลยเดชทรงโปรดมากที่สุด และถูกตีพิมพ์เผยแพร่ในวโรกาสฉลองสิริราชสมบัติ ครบ 50 ปี เมื่อ พ.ศ. 2539 จึงทำให้มิอาจปฏิเสธการเชื่อมโยงการสื่อ ความหมายของความเป็นราชาระหว่างพระมหาชนกและพระบาทสมเด็จ- พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้
                  การศึกษาใช้แนวคิดการถอดความตัวบทของกาดาเมอร์ที่ว่า ภาษามีบทบาทในการสื่อความหมายระหว่างผู้ส่งสารและผู้รับสาร สารที่ถูกสื่อออกไปมักไม่ตรงกับสารที่ผู้รับสารถอดความออกมา เนื่องจากข้อจำกัดของประสบการณ์การสื่อความ ความเข้าใจภาษา หรือประเภทสื่อที่แตกต่างกัน รวมถึงมิติการคาดคะเนความหมายในถ้อยความที่ถูก “กล่าวถึง” ไปสู่ความหมายที่ “มิได้ถูกล่าวถึง” และผู้วิจัยเลือกแนวคิดการเป็นภาพตัวแทนในมุมมองที่ผู้รับสารถอดความหมายจากตัวบทของไดเยอร์และสร้างความหมายบนฐานความเป็นจริงของตนของฮอลล์
                  การศึกษาพบว่า พระมหาชนกในบทพระราชนิพนธ์ พระมหาชนก เป็นภาพ ตัวแทนของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช 3 ประการ คือ ความเป็นราชา บุญญาธิการ และธรรมราชา ความเป็นราชาของพระมหาชนกจาก การสืบสายโลหิตสะท้อนความเป็นราชาของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชที่มีภูมิหลังคล้ายคลึงกันในเรื่องชาติกำเนิด ประสบการณ์ การขัดเกลาทางสังคมครั้งเยาว์วัย แม้ว่าจะแตกต่างกันในรายละเอียดการขึ้น ครองราชย์ การเป็นผู้มีบุญญาธิการเป็นความเชื่อตามวัฒนธรรมไทยที่สะท้อนจาก พระราชพิธีต่างๆ และความเป็นธรรมราชานั้น สะท้อนจากที่กษัตริย์ทั้งสอง พระองค์ทรงบำเพ็ญทศพิธราชธรรม โดยเฉพาะวิริยะบารมีร่วมกับการใช้ความเป็นเจ้าชีวิตและเจ้าแผ่นดินเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของพสกนิกรรวมถึงการ ก่อตั้งสถาบันการศึกษาหรือศูนย์การเรียนรู้ด้านการเกษตรและการพึ่งพาตนเอง ยิ่งไปกว่านั้น พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงรักษา พระราชสัญญาในปฐมบรมราชโองการเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2493 ว่า “เราจะครองแผ่นดินโดยธรรมเพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม”