พื้นที่การแสดงออกต่อข่าวเกี่ยวกับความรุนแรงใน เฟซบุ๊กแฟนเพจประเภทข่าว

บทคัดย่อ

                การศึกษาเรื่อง “พื้นที่การแสดงออกต่อข่าวเกี่ยวกับความรุนแรง ในเฟซบุ๊กแฟนเพจประเภทข่าว” ผู้วิจัยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (qualitative research) เพื่อศึกษาลักษณะการนำเสนอเนื้อหาความรุนแรงในเครือข่ายสังคม ออนไลน์เฟซบุ๊กแฟนเพจประเภทข่าว โดยการวิเคราะห์เนื้อหา (content analysis) ของคลิปข่าวและข่าวประเภทข้อเขียน รวมทั้งการแสดงความคิดเห็น (comments) ที่ปรากฏในเครือข่ายสังคม จำนวน 5 แฟนเพจ ได้แก่ เดลินิวส์ อีจัน ไทยรัฐ ไบรท์ทีวี 20 และ ข่าวช่อง 8 รวมทั้งการสัมภาษณ์เชิงลึกบุคคล ผู้ติดตามข่าวความรุนแรง นักวิชาการสื่อ และนักจิตวิทยา เพื่อศึกษาความคิดเห็น ต่อพฤติกรรมความรุนแรง
                จากผลการวิเคราะห์รูปแบบการนำเสนอเนื้อหาเครือข่ายสังคมออนไลน์ เฟซบุ๊กแฟนเพจประเภทข่าว พบว่า ในส่วนรูปแบบการนำเสนอและเนื้อหาของ สื่อที่นำคลิปข่าวหรือข่าวมานำเสนอนั้น มี 4 เรื่อง เป็นการนำเสนอที่มีทั้งการ นำภาพและเสียงจากเหตุการณ์จริงมานำเสนอทั้งหมด และมี 1 เรื่องที่เป็นการ นำไปสร้างเป็นคลิปขึ้นมาใหม่ โดยใส่เสียงบรรยาย และข้อความประกอบเพื่อ เล่าเหตุการณ์ความรุนแรง นอกจากนี้ การนำเสนอข่าวประกอบของสื่อ ไม่ว่า จะเป็นลักษณะการบรรยายของผู้ประกาศข่าว หรือการเขียนเป็นข้อความข่าว เน้นการนำเสนอรายละเอียดของเหตุการณ์เพื่อสื่อให้เห็นภาพที่ใกล้เคียง เหตุการณ์จริงมากที่สุด สะท้อนให้เห็นว่า สื่อมีเป้าหมายที่จะสื่อสาร “ภาพจำลอง” ที่ใกล้เคียงภาพและเสียงจริงเหตุการณ์ให้มากที่สุด และการที่สื่อนำมาเผยแพร่ บนช่องทางเฟซบุ๊กแฟนเพจ ซึ่งเป็นช่องทางออนไลน์ที่เปิดให้มีการสื่อสารสองทาง และหลายทางได้ทั้งระหว่างสื่อและผู้ใช้สื่อนั้นด้วยกันเอง แสดงให้เห็นเป้าหมาย ของการที่สื่อต้องการสร้างพื้นที่สาธารณะในการแสดงออกทางความคิดเห็นของ ผู้คนในสังคม ต่อการกระทำความรุนแรงและผู้กระทำความรุนแรง ตลอดจน ผู้ที่เป็นเหยื่อของการกระทำความรุนแรงนั้นด้วย
                การวิเคราะห์ความคิดเห็นของผู้ใช้สื่อหรือ “คอมเมนต์” นั้น พบว่า ความ คิดเห็นส่วนใหญ่เป็นการตำหนิการกระทำความรุนแรง อย่างไรก็ตาม มีส่วนหนึ่ง ที่เสนอแนะทางออกแก่ผู้ที่ถูกกระทำความรุนแรง ประเด็นที่น่าสนใจคือ การแสดง ความคิดเห็น มักเป็นการใช้ภาษาที่รุนแรง สื่อถึงอารมณ์เชิงลบเป็นส่วนมาก ทำให้ พื้นที่สาธารณะในส่วนนี้ เป็นพื้นที่การแสดงออกทางอารมณ์เชิงลบ ซึ่งเป็นการ กระทำความรุนแรงด้วยการใช้ภาษาต่อผู้ที่อยู่ในข่าว ไม่ว่าจะเป็นผู้กระทำความ รุนแรง ผู้ถูกกระทำความรุนแรง และอาจรวมไปถึงผู้เกี่ยวข้อง เช่น ญาติ พี่น้อง ของผู้กระทำและถูกกระทำ
                จากผลการวิจัยในส่วนของความคิดเห็นของกลุ่มผู้ติดตาม นักวิชาการ ด้านจิตวิทยา และนักวิชาการด้านสื่อและการสื่อสาร มีความคิดเห็นสอดคล้องกัน ต่อพื้นที่การแสดงออกต่อความรุนแรงในเฟซบุ๊กแฟนเพจประเภทข่าว สามารถ สรุปได้ว่า พื้นที่การนำเสนอข่าวของสื่อและการแสดงความเห็นของผู้ใช้สื่อหรือ ติดตามสื่อเฟซบุ๊กแฟนเพจประเภทข่าวนั้น เป็นพื้นที่สาธารณะอย่างหนึ่งที่สมาชิกใน สังคม ซึ่งในที่นี้คือ ผู้ติดตามเฟซบุ๊กแฟนเพจ สามารถแลกเปลี่ยนความคิดเห็น อย่างเสรีในประเด็นปัญหาทางสังคม ซึ่งในที่นี่คือ ความรุนแรง อย่างไรก็ตาม การแสดงออกดังกล่าวเป็นลักษณะที่ประกอบด้วยอารมณ์และความรู้สึก ตลอดจน คำพูดที่รุนแรง ต่อผู้ที่อยู่ในข่าวทั้งที่เป็นผู้กระทำความรุนแรงและผู้ที่ถูกกระทำ ความรุนแรง จนทำให้เหมือนเป็นการซ้ำเติมหรือเพิ่มระดับความรุนแรงให้กับ เนื้อหาข่าวนั้น ทั้งนี้ การแสดงความเห็นเป็นไปในลักษณะการทำตามความเห็น กลุ่มหรือเกิดจากอิทธิพลกลุ่มเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งอาจส่งผลต่อการเกิดการระราน หรือการแสดงออกทางอารมณ์ที่รุนแรงต่อกันได้ ประกอบกับพื้นที่ในโลกเสมือน จริง ทำให้ง่ายต่อการแสดงออก และไม่ทราบตัวตน ต่างจากการสื่อสารแบบเห็น หน้าค่าตา ดังนั้น การแสดงออกทางอารมณ์ การใช้ภาษา และความรุนแรงทาง ความคิดจึงเกิดขึ้นได้ง่าย และเป็นการกระทำที่ตามๆ กันไป หรือการเลียนแบบ ทางการแสดงอารมณ์และความคิดนั่นเอง ดังนั้น ผู้ใช้สื่อจึงควรต้องตระหนักและ รู้เท่าทัน พร้อมใช้วิจารณญาณในการวิเคราะห์ ก่อนที่จะตัดสินใจแสดงออกใดๆ