พลวัตของสื่อทางเลือกในยุคดิจิทัลกับการเป็นสื่อสันติภาพ ในจังหวัดชายแดนใต้

บทคัดย่อ

                สถานการณ์ความไม่สงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้เกิดขึ้นต่อเนื่องมา เป็นระยะเวลากว่า 15 ปี ช่วงเวลาดังกล่าวได้เกิดองค์กรสื่อทางเลือกในพื้นที่ จังหวัดชายแดนใต้ขึ้นจำนวนมากในพื้นที่ องค์กรสื่อทางเลือกที่ถือได้ว่าเป็น ผู้นำเสนอชุดข้อมูลข่าวสารที่สื่อกระแสหลักเข้าไม่ถึง และอาจจะเป็นกลไกหนึ่ง ที่สำคัญอย่างยิ่งที่จะทำให้เกิดกระบวนการสันติภาพได้ในพื้นที่
                งานวิจัยนี้มุ่งเน้นศึกษาการก่อตั้ง ดำรงอยู่ และพัฒนาการ รวมถึงปัจจัย ที่ส่งผลต่อองค์กรสื่อทางเลือกในจังหวัดชายแดนใต้ในการทำบทบาทหน้าที่ของ ตนเอง โดยทำการสัมภาษณ์เชิงลึกและวิเคราะห์เนื้อหาที่นำเสนอกับกลุ่มองค์กร สื่อจำนวน 5 องค์กร ได้แก่ ศูนย์เฝ้าระวังสถานการณ์ภาคใต้ สำนักข่าวอามาน สำนักสื่อวาร์ตานี ปาตานีฟอรั่ม เครือข่ายผู้หญิงเฝ้าระวังสถานการณ์ภาคใต้ ผลการวิจัยพบประเด็นที่น่าสนใจคือ ปัจจัยที่ส่งผลต่อการก่อตั้งและการดำรง อยู่ที่สำคัญคือ ประเด็นเรื่อง “ทุน” ที่ได้ถูกหน่วยงานรัฐใช้เป็นเครื่องมือในการเข้ามามีบทบาทและอิทธิพลต่อองค์กรสื่อทางเลือกจำนวนหนึ่งในการชี้นำ และ สื่อสารในประเด็นที่หน่วยงานรัฐต้องการ และมีแนวโน้มจะขยายตัวไปยังองค์กร สื่อทางเลือกอื่นๆ เป็นการอาศัยจุดอ่อนของผู้ทำงานองค์กรสื่อทางเลือกที่แสวงหา งบประมาณในการดำเนินการ การดำเนินการในลักษณะดังกล่าวของหน่วยงาน รัฐ ถือเป็นการปฏิบัติการสารสนเทศ (information operation) ที่สะท้อนถึงการ เล็งเห็นความสำคัญและบทบาทของสื่อทางเลือกในพื้นที่ ที่ท้ายที่สุดอาจส่งผล ต่อความเป็นอิสระหรือการล่มสลายขององค์กรสื่อทางเลือกในชายแดนใต้ ขณะ เดียวกัน ยังพบว่า สื่อทางเลือกได้แสดงบทบาทการเป็นสื่อสันติภาพ แต่ยังขาด พลังเนื่องมาจากการขาดองค์ความรู้ด้านสื่อข่าวที่ไหวรู้ต่อความขัดแย้ง