Soft power ในความหมายของ Joseph Nye กับนโยบายของรัฐและข่าวในเว็บไซต์

บทคัดย่อ

        บทความวิชาการนี้มุ่งศึกษาความหมายของคำว่า soft power ของ Joseph Nye ผู้ประดิษฐ์คำนี้ขึ้นมาและเปรียบเทียบกับความหมายของ soft power นโยบายของรัฐ และข่าวในเว็บไซต์ เนื่องจากเกิดคำถามต่อความหมายของ soft power ที่ปรากฏในนโยบายของรัฐ โดยสำรวจเนื้อหาจากวรรณกรรมของ Nye จำนวน 4 ชิ้น และรวบรวมข้อมูลจากเว็บไซต์ของรัฐและสื่อมวลชน โดยการเลือกแบบเจาะจงคำหลัก คือ “soft power ซอฟต์พาวเวอร์ ความหมาย นิยาม คืออะไร” ระหว่าง 17 เมษายน พ.ศ. 2565 ถึง 24 มกราคม พ.ศ. 2567 จำนวน 132 ชิ้น ร่วมกับวรรณกรรมวิชาการ พบว่า soft power ในความหมายของ Nye คือ ความสามารถในการได้ผลลัพธ์ที่ประสงค์โดยอีกฝ่ายหนึ่งสมัครใจสนองตอบความประสงค์ เป็นอำนาจทางอ้อมผ่านการดึงดูดใจไม่ใช่การบังคับ ที่มีจุดยืนอยู่บนฐานของความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ โดยมีวัฒนธรรม อุดมการณ์การเมือง และนโยบายของรัฐเป็นทรัพยากร ส่วนวัฒนธรรมรวมถึงปรากฏการณ์คลื่นเกาหลีไม่ใช่ soft power เสมอไป หากไม่ได้ถูกนำมาใช้เพื่อผลลัพธ์ของประเทศในการเมืองโลก แต่การศึกษาพบว่า ความหมาย soft power ส่วนใหญ่ที่มาจากรัฐบาล/หน่วยงานรัฐ สื่อมวลชน และนักวิชาการจำนวนหนึ่ง เห็นว่า soft power คือ การยกระดับวัฒนธรรมไทยสู่เศรษฐกิจสร้างสรรค์ ซึ่งไม่ตรงกับความหมายของ Nye ในขณะที่สื่อมวลชนและนักวิชาการบางส่วนเห็นตรงกับความหมายของ Nye ว่า เศรษฐกิจสร้างสรรค์เป็นเพียงทรัพยากรส่วนหนึ่งของ soft power เท่านั้น ไม่ใช่เป็น soft power ในตัวเอง การที่รัฐใช้คำว่า soft power ของ Nye โดยที่ความหมายไม่ตรงกับผู้ประดิษฐ์คำ นำไปสู่ความเข้าใจและอาจทำให้การนำไปปฏิบัติผิดเป้าหมาย ดังนั้นรัฐควรพิจารณาจัดทำแผนแม่บทให้ยุทธศาสตร์ soft power เพื่อให้เศรษฐกิจสร้างสรรค์กลายเป็นแหล่ง soft power ตามความคิดของ Nye  หรือพิจารณาตั้งชื่อใหม่ ขณะที่สื่อมวลชนควรติดตามยุทธศาสตร์ soft power ของรัฐเพื่อเผยแพร่ข่าวอย่างถูกต้อง รวมถึงทักท้วงเมื่อพบข้อผิดพลาดหรือคลาดเคลื่อนในพื้นที่สื่อ ขณะที่วงการวิชาการต้องระมัดระวังในการนำ soft power ตามความหมายของ Nye มาใช้ในการศึกษาและเสนอผลงานทางวิชาการ หรือร่วมกันหาทางออกให้เกิดความเข้าใจความหมายของ soft power ของ Nye ในวงกว้าง รวมถึงเสนอคำจำกัดความใหม่แก่ soft power ด้วยหลักการทางวิธีวิทยาหากต้องการปรับความหมายของ Nye