สุนัขพันทาง: สัตว์ศึกษา กับการประกอบสร้างความเป็นจริงทางสังคม จากสุนัขจรจัดสู่เพ็ตอินฟลูเอ็นเซอร์
คำสำคัญ:
สุนัขพันทาง, สัตว์ศึกษา, การศึกษาความเป็นสัตว์, การประกอบสร้างความเป็นจริงทางสังคมบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้เป็นการวิเคราะห์การประกอบสร้างความเป็นจริงทางสังคมของสุนัขพันทาง ร่วมกับแนวคิดสัตว์ศึกษา โดยใช้วิธีการวิเคราะห์ตัวบท (textual analysis) เพื่อศึกษาการประกอบสร้างความหมายของสุนัขพันทางผ่านสื่อ ซึ่งมีความสัมพันธ์กับสังคมและวัฒนธรรมในแต่ละยุคสมัย โดยแบ่งเป็น 3 ยุค ได้แก่ ยุคสุนัขจรจัด เป็นช่วงก่อนทศวรรษที่ 2540 ที่สุนัขพันทางถูกสร้างความหมายว่า เป็นสัตว์จรจัดที่ถูกคนรังเกียจ ยุคสุนัขพันทาง เป็นช่วงทศวรรษที่ 2540-2550 โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ได้นำ “คุณทองแดง” สุนัขจรจัดมาเลี้ยง และพระราชทานชื่อสายพันธุ์ว่า “สุนัขพันทาง” จนมีการสร้างภาพยนตร์เกี่ยวกับสุนัขพันทางมากมาย โดยส่วนใหญ่แสดงให้เห็นถึงความซื่อสัตย์ของสุนัข ซึ่งส่งผลให้สุนัขพันทางได้รับการยอมรับในฐานะสัตว์เลี้ยงมากขึ้น และยุคเพ็ตอินฟลูเอ็นเซอร์ เป็นช่วงทศวรรษที่ 2560 เป็นต้นไป โดยสุนัขพันทางได้ถูกนำเสนอในฐานะสัตว์เลี้ยงที่เปรียบได้กับสมาชิกคนหนึ่งในครอบครัว มีการสร้างความหมายให้กับสุนัขว่า สุนัขนั้นมีความฉลาด แสนรู้ และมีลักษณะนิสัยเฉพาะตัวแตกต่างกันผ่านสื่อโซเชียลมีเดียในฐานะเพ็ตอินฟลูเอ็นเซอร์ แต่ในอีกด้านหนึ่ง ยุคนี้สุนัขพันทางก็ยังมีความหมายด้านลบจากสาเหตุปัญหาสุนัขจรจัด ซึ่งเกิดจากสภาพแวดล้อม และการเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสม ภาพตัวแทนของสุนัขพันทางจึงแบ่งออกเป็น 2 ชุดมายาคติ และมีความหมายที่ไม่หยุดนิ่ง สามารถเปลี่ยนแปลงได้ขึ้นอยู่กับลักษณะทางสายพันธุ์ สภาพแวดล้อม และการเลี้ยงดู ซึ่งส่งผลต่อการรับรู้ความหมายและการยอมรับในตัวสุนัขของคนในสังคมให้มีความแตกต่างกัน
