การศึกษาแนวทางการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐาน เพื่อพัฒนาความฉลาดทางสังคมของพลเมืองโลก ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษารูปแบบการจัดการเรียนรู้ในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมในปัจจุบัน และ 2) ศึกษาแนวทางการพัฒนารูปแบบรูปแบบการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานเพื่อพัฒนาความฉลาดทางสังคมของพลเมืองโลก เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์ครูผู้สอน อาจารย์มหาวิทยาลัย ศึกษานิเทศก์ นักวิชาการด้านสังคมศึกษา และนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล คือ แนวคำถามในการสัมภาษณ์เกี่ยวกับรูปแบบการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เพื่อพัฒนาความฉลาดทางสังคมของพลเมืองโลกในปัจจุบัน วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหาแล้วเขียนบรรยายเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) การพัฒนาความฉลาดทางสังคมของพลเมืองโลกไม่ได้ถูกกล่าวถึงโดยตรงในการจัดการเรียนรู้ในปัจจุบันที่เป็นไปตามหลักสูตรแกนกลาง โดยครูสามารถออกแบบการเรียนรู้ที่บูรณาการความรู้ให้สอดคล้องกับบริบทที่หลากหลาย พบข้อจำกัดในการเชื่อมโยงสู่สถานการณ์จริง เนื่องด้วยยังคงเน้นการสอนแบบบรรยาย เพื่อให้ได้ผลสัมฤทธิ์ตามเป้าหมาย วัดและประเมินผลโดยใช้มาตรฐานเดียวกัน 2) แนวทางการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความฉลาดทางสังคมของพลเมืองโลกในนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย มุ่งเน้นการสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง ลงมือปฏิบัติ วิเคราะห์เพื่อแก้ปัญหาสังคม สะท้อนคิด และแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในสังคมเชื่อมโยงเนื้อหาสู่บริบทชีวิตจริง วัดและประเมินผลตามสภาพจริงด้วยวิธีการที่หลากหลาย พัฒนานักเรียนให้มีศักยภาพสอดรับกับความเปลี่ยนแปลง สำนึกว่าตนเองเป็นส่วนหนึ่งของสังคมโลก เป็นพลเมืองโลกที่มีความฉลาดทางสังคม
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร มจร ปรัชญาปริทรรศน์
ข้อความในบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความ และข้อคิดเห็นนั้นไม่ถือว่าเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการวารสาร มจร ปรัชญาปริทรรศน์
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.
พงศธร มหาวิจิตร. (2561). การประยุกต์ใช้แนวคิดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานร่วมกับการเรียนแบบเชิงรุกในรายวิชาการประถมศึกษาเพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21.วารสารศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 42(2), 73-20.
เพชรยุพา บูรณ์สิริจรุงรัฐ. (2558). หลักการพัฒนาความฉลาดทางสังคม. กรุงเทพฯ: เฌ.เดียมอง.
เรวณี ชัยเชาวรัตน์. (2563). Phenomenon – Based Learning: การเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐาน. สืบค้นข้อมูล 26 กุมภาพันธ์ 2567 จาก https://thepotential.org/knowledge/phenomenon-based-learning/
สมชาย รัตนทองคำ. (2556). จิตวิทยาการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ เอกสารประกอบการสอน 475788 การสอนทางกายภาพบำบัด ภาคต้นปีการศึกษา 2556.
สืบค้นข้อมูล 26 กุมภาพันธ์ 2567 https://ams.kku.ac.th/aalearn/resource/edoc/tech/book58/1phl58.pdf
สมนึก ภัททิยธนี. (2562). การวัดผลการศึกษา. กาฬสินธุ์: กาฬสินธุ์การพิมพ์.
สำนักงานจังหวัดน่าน กลุ่มงานยุทธศาสตร์และข้อมูลเพื่อการพัฒนาจังหวัด. (2567). แผนพัฒนาจังหวัดน่าน พ.ศ.2566-2570 ฉบับทบทวน ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2568. สืบค้นข้อมูล 30 กรกฎาคม 2567 จาก http://www.nan.go.th/structure-detail/2830/
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 – 2579. สืบค้นข้อมูล 30 สิงหาคม 2567 จาก http://www.nan.go.th/structure-detail/2830/
สิริวรรณ ศรีพหล. (2560). การพัฒนาชุดฝึกอบรมทางไกลสำหรับครูสังคมศึกษา เรื่อง การพัฒนาการเรียนรู้มโนมติในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม. วารสารศึกษาศาสตร์ มสธ, 10(1), 72-85.
สุมาลี ชัยเจริญ. (2545). ทฤษฎีการออกแบบการสอนในกระบวนทัศน์ใหม่. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). คณะศึกษาศาสตร์ ภาควิชาเทคโนโลยีทางการศึกษา. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
อรพรรณ บุตรกตัญญู. (2561). การเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานเพื่อการสร้างมุมมองแบบองค์รวมและการเข้าถึงโลกแห่งความจริงของนักเรียน. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 46(2), 348-365.
อรรถพล ประภาสโนบล. (2564). Global Citizenship Education "เราจะสอนให้นักเรียนเป็นพลเมือง โลกได้อย่างไร". สืบค้นข้อมูลเมื่อ 1 ธันวาคม 2567 จาก https://thepotential.org/knowledge/global- citizenship-education/
อรอุษา พรมอ๊อด. (2566). นโยบายลดภาระงานครู (บางส่วน) ไม่พอคืนครูสู่ห้องเรียน. สืบค้นข้อมูลเมื่อ 1 ธันวาคม 2567 จาก https://policywatch.thaipbs.or.th/article/education-2
อิทธิเดช น้อยไม้. (2560). หลักสูตรและการจัดการเรียนรู้สังคมศึกษา. กรุงเทพฯ: โอ เอส พริ้นติ้งเฮ้าส์.
Celik, S. (2019). Can Differentiated Instruction Create an Inclusive Classroom with Diverse Learners in an Elementary School Setting. Journal of Education and Practice, 10(6), 31-40.
Stiggins, R.J. (2005). From formative assessment to assessment for learning: A part to success in standard-based schools. The Phi Delta Kappan, 87(4), 324-328.