คุณลักษณะของคนดีตามหลักค่านิยม 12 ประการ

Main Article Content

มานิตา รักชัย
สุรชัย แก้วคูณ
พระมหาสมบูรณ์ สุธมฺโม

บทคัดย่อ

          บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอ 1) คุณลักษณะของคนดีตามหลักค่านิยม 12 ประการ 2) พัฒนาพฤติกรรมที่สะท้อนถึงคุณลักษณะความเป็นคนดี และ 3) ประเมินและรับรองระบบการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นคนดี ผลการศึกษาพบว่า 1. คุณลักษณะของคนดีตามหลักค่านิยม 12 ประการ พบว่า (1) ความเป็นคนดี หมายถึง ลักษณะผู้ที่ประกอบด้วยคุณธรรมจริยธรรมภายในจิตใจและแสดงออกผ่านพฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวกที่คนส่วนใหญ่ยอมรับ (2) ทฤษฎีพัฒนาการทางจริยธรรมของเพียเจต์ แบ่งขั้นการพัฒนาจริยธรรมเป็น 3 ขั้น คือ ขั้นที่ 1 ขั้นก่อนจริยธรรม ขั้นที่ 2 ขั้นปฏิบัติตามคำสั่งและขั้นที่ 3 ขั้นยึดหลักแห่งตน (3) วิธีการพัฒนาความเป็นคนดีและส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม ได้แก่ 1) การให้ความรู้ขั้นสูงสุด 2) การอบรมทางศาสนา 3) การให้แสดงบทบาท 4) ใช้อิทธิพลกลุ่มให้คล้อยตามและ 5) การให้เลียนแบบจากตัวแบบ 2. แนวทางพัฒนาพฤติกรรมที่สะท้อนถึงคุณลักษณะความเป็นคนดี พบว่า แนวทางที่ 1 สอนให้เข้าใจ ปฏิบัติจริง แนวทางที่ 2 กระบวนการสอนต่อเนื่องช่วยให้ผู้เรียนยอมรับไปปฏิบัติ แนวทางที่ 3 ใช้รูปแบบการสอนหลากหลายวิธีและจัดกิจกรรมประกอบการเรียนการสอน รวมทั้งใช้อุปกรณ์การสอนเพื่อให้ผู้เรียนได้รับประสบการณ์ตรงและมีส่วนร่วมในกิจกรรมและ 3. ประเมินและรับรองระบบการพัฒนาคุณลักษณะความเป็นคนดี พบว่า เกณฑ์ระดับจริยธรรมตามแนวคณะกรรมการโครงการศึกษาจริยธรรมไทย แบ่งระดับจริยธรรมออกเป็น 3 ระดับ ได้แก่ (1) ทำความดีเพื่อประโยชน์ตนเอง  (2) ทำความดีเพื่อผู้อื่นและ (3) ทำความความดีเพื่อประโยชน์ของสังคมส่วนรวม

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กัญจน์คหัฐ ปิยะกาญจน์. (2553). “วิธีการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรมแก่เยาวชน”. (วิทยานิพนธ์พัฒนาแรงงานและสวัสดิการมหาบัณฑิต). คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

กรมพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน. (2558, 20 มกราคม). สถิติคดีเด็กและเยาวชน ปี พ.ศ. 2566. สืบค้นข้อมูลเมื่อ 24 มีนาคม 2568. https://voicetv.co.th/read/V0wLhzwp1

การเมือง. (2556). สถิติคดีเด็กและเยาวชน 2566 เจาะเหตุพฤติกรรม ป้องกันความรุนแรง. สืบค้นข้อมูลเมื่อ 24 มีนาคม 2568. https://voicetv.co.th/read/V0wLhzwp1https://www.thairath.co.th/news/politic/.

ณัฐกร อินทุยศ. (2556). จิตวิทยาทั่วไป. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ทิศนา แขมมณี. (2554). ศาสตร์การสอน องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ไทยรัฐ. (2568, 5 กุมภาพันธ์). ปธ.สปช. ห่วง ปัญหาทุจริตฉุดเมืองไทยป่วย. ไทยรัฐ. https://www.thairath.co.th/news/politic/489262

ธิดารัตน์ จันทะโก. (2556). การศึกษาคุณลักษณะดี เก่ง มีความสุขของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบกระบวนการแก้ปัญหา เรื่องโมลและปริมาณต่อโมล. (วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาเคมี). มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

บุญมี แท่นแก้ว. (2550). จริยธรรมกับชีวิต. (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพมหานคร: โอเอสพริ้นติ้งเฮ้าส์.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2543). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชิทยาลัย.

โยธิน จันทร์สว่าง. (2552). “สภาพและปัญหาการจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมนักเรียนในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาเลย เขต 1”. (การค้นคว้าอิสระปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารการศึกษา). บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย.

รัตนาการ วงศ์ศรี. (2550). การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมนักเรียน นักศึกษาโรงเรียนลำปางพาณิชยการและเทคโนโลยี จังหวัดลำปาง. ลำปาง: โรงเรียนลำปางพาณิชยการและเทคโนโลยี จังหวัดลำปาง.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: ราชบัณฑิตยสถาน.

ลักขณา สริวัฒน์. (2556). มนุษยสัมพันธ์. กรุงเทพมหานคร: โอเดียนสโตร์.

วนิดา ไหมพรม. (2560). การพัฒนาคุณลักษณะความเป็นคนดีของนักเรียน โดยใช้ “กิจกรรมสร้างสรรค์ 5 ลักษณะ” โรงเรียนตะเครียะวิทยาคม. รายงานการวิจัย. สงขลา: สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 16.

วิทยากร เชียงกูล. (2552). จิตวิทยาในการสร้างความสุข. กรุงเทพมหานคร : สํานักพิมพ์สายธาร.

วีระพงศ์ ถิ่นแสนดี. (2550). ความต้องการของครูในการจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมสำหรับนักเรียน. สมุทรปราการ: ไทยวัฒนาพาณิช.

ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม มูลนิธิยุวสถิรคุณ. (2560). คู่มือการจัดกิจกรรมพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร : สหมิตรพริ้นติ้งแอนด์พับลิสชิ่ง.

สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). แนวทางการพัฒนาและประเมินค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.

Donton, K. J. (1989). “Parental practices associated with their children’s Moral lessoning development”. Dissertation abstracts International, 49(4), 3306-A.

Kohlberg, L. (1969). Development of Moral Character and Moral Ideology. In M. T. Hoffman & L. W. Hoffman (Eds.) Review of Child Development Research. Hartford.

Jean, P. (1962). The Moral Judgement of Child. New York: Collier Book.