การประยุกต์ใช้แนวคิดเชิงปรัชญาสำหรับการออกแบบศาลพระภูมิ ในบริบทวิถีชีวิตดิจิทัล

บทคัดย่อ

          บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการปรับเปลี่ยนความเชื่อและคุณค่าทางพิธีกรรมของศาลพระภูมิให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตดิจิทัล 2) พัฒนากรอบปรัชญาประยุกต์ 4 มิติ (สังคม–วัฒนธรรม, ศาสนา, สื่อ, ญาณวิทยา) สำหรับการออกแบบศาลพระภูมิในยุคดิจิทัลและ 3) ประเมินประสิทธิผลของโมเดลโมดูลาร์ควบคู่ระบบ AR ต่อการสื่อสารมิติทางวัฒนธรรมและข้อจำกัดพื้นที่ที่อยู่อาศัย การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยผสานวิธี โดยใช้การทดลองต้นแบบ และการสำรวจกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถาม สัมภาษณ์เชิงลึก และบันทึกพฤติกรรมผ่านระบบ AR ส่วนสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าสถิติเชิงพรรณนา และการวิเคราะห์เนื้อหาเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า ร้อยละ 85 ของผู้ทดสอบรับรู้ถึงคุณค่าทางพิธีกรรมและมิติทางวัฒนธรรมเพิ่มขึ้น ขณะที่ร้อยละ 78 เห็นว่าโมเดลโมดูลาร์ช่วยแก้ปัญหาข้อจำกัดด้านพื้นที่อยู่อาศัยยุคใหม่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ บทความจึงนำเสนอ Contemporary Sacred Space Model และ AR-Enabled Rituals Protocol ซึ่งแสดงให้เห็นว่า ศาลพระภูมิสามารถดำรงสถานะเป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ร่วมสมัยได้ทั้งเชิงสัญลักษณ์และเชิงปฏิบัติในสังคมไทยยุคดิจิทัล