คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของครูในยุคดิจิทัลตามแนวทางพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาคุณลักษณะของครูตามแนวทางพระพุทธศาสนา 2) ศึกษาคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของครูในยุคดิจิทัล และ 3) นำเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมเพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของครูในยุคดิจิทัล เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาข้อมูลจากพระไตรปิฎก เอกสารวิชาการทางพระพุทธศาสนาและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัย พบว่า 1) คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของครูตามหลักพระพุทธศาสนา ต้องมีหลักธรรมธรรมเทศกธรรม 5 ประการ ได้แก่ (1) อนุบุพพิกถา สอนให้มีขั้นตอนถูกลำดับ (2) ปริยายทัสสาวี จับจุดสำคัญมาขยายให้เข้าใจเหตุผล (3) อนุทยตา ตั้งจิตเมตตาสอนด้วยความปรารถนาดี (4) อนามิสันดร ไม่มีจิตเพ่งเล็งมุ่งเห็นแก่อามิส และ (5) อนุปหัจจ์ วางจิตตรงไม่กระทบตนและผู้อื่น 2) คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของครูในยุคดิจิทัล คือ ความมีจรรยาบรรณวิชาครูเป็นสิ่งสำคัญในการจำแนกอาชีพว่าเป็นวิชาชีพ อาชีพที่เป็น “วิชาชีพ” นั้นกำหนดให้มีองค์กรรองรับและกำหนดมาตรฐานของความประพฤติของผู้อยู่ในวงการวิชาชีพซึ่งเรียกว่า “จรรยาบรรณ“ และ 3)แนวทางการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมเพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของครูในยุคดิจิทัล ได้แก่ ส่งเสริมให้ครูผู้สอนนำหลักเมตตา ความรัก ความปรารถนาดี หลักกรุณา ความสงสาร ปรารถนาจะช่วยให้พ้นจากความทุกข์และปัญหาอุปสรรคนานาประการ หลักมุทิตา ความพลอยยินดีด้วยการสนับสนุนและส่งเสริม การให้ความชื่นชมและการให้ของรางวัลในโอกาสที่ทำดีหรือประสบความสำเร็จอย่างใดอย่างหนึ่ง มีการนำหลักอุเบกขามาใช้ในการตัดสินตอนที่ผู้เรียนหรือลูกศิษย์มีปัญหากันและตัดสินด้วยความบริสุทธิ์ยุติธรรม