องค์ประกอบและกระบวนการของพิธีกรรมของเรือเหนือในชุมชนคีรีวง อำเภอลานสกา จังหวัดนครศรีธรรมราช

Main Article Content

เดโช แขน้ำแก้ว
เชษฐา มุหะหมัด

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาองค์ประกอบและกระบวนการของพิธีกรรมของเรือเหนือในชุมชนคีรีวง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพกับกลุ่มเรือเหนือคีรีวง ข้อมูลได้จากการสัมภาษณ์เชิงโครงสร้างและการเปิดเวทีชุมชน โดยวิธีการสังเกตแบบมีส่วนร่วม การจัดกระบวนการสนทนากลุ่มผู้นำในชุมชน เจ้าหน้าที่ภาครัฐและผู้นำศาสนา คัดเลือกแบบเจาะจง รวมทั้งสิ้นจำนวน 38 คน เพื่อนำมาข้อมูลมาวิเคราะห์เชื่อมโยงประเด็น สังเคราะห์เรียบเรียงและนำเสนอผลเชิงเรื่องเล่าของชุมชน ผลการวิจัยพบว่า องค์ประกอบและกระบวนการของพิธีกรรมมีประธานของพิธีคือ ตาซ้อง ชำนะ มีผู้ประกอบพิธีและผู้ร่วมพิธีได้แก่ ปราชญ์ชาวบ้าน ผู้นำชุมชน ตัวแทนจากภาครัฐ ภาคเอกชนและภาคประชาชนใช้สถานที่ของวัดคีรีวง และคลองท่าดีเพื่อประกอบพิธีกรรม
ในวันพระใหญ่ หลังพิธีทางสงฆ์และการกวนข้าวทิพย์เสร็จ นำอุปกรณ์ภายใน พืชผักผลไม้และเครื่องครัวใส่ในเรือเหนือ ประธานในพิธี ผู้ประกอบพิธีและผู้ร่วมพิธีร่วมกันผูกสายสิญจน์และผ้าสามสีที่หัวเรือเหนือเพื่อสักการะแม่ย่านาง ประธานในพิธีนำน้ำในลำคลองมาชโลมให้ทั่วเรือเหนือ นำเรือเหนือลงในคลองและล่องไปตามสายน้ำและรับประทานอาหารร่วมกัน เมื่อเสร็จสิ้นนำเรือเหนือเก็บรักษาไว้ในวัดคีรีวงตามเดิม

Article Details

How to Cite
แขน้ำแก้ว เ. แ., & มุหะหมัด เ. . (2022). องค์ประกอบและกระบวนการของพิธีกรรมของเรือเหนือในชุมชนคีรีวง อำเภอลานสกา จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวิจยวิชาการ, 5(4), 185–196. https://doi.org/10.14456/jra.2022.94
บท
บทความวิจัย

References

กาญจนา แก้วเทพ. (2533). การทำงานเพื่อพัฒนาแนววัฒนธรรมชุมชน. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

เดโช แขน้ำแก้ว และเชษฐา มุหะหมัด. (2564). เรือเหนือคีรีวง: ปฐมเหตุและการเปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 8(9), 227-237.

ตรงกมล สนามเขต และนิตยา กาบจันทร์. (2565). แนวทางการเสริมสร้างทุนชุมชนให้เข้มแข็งสู่การกำหนดปัจจัยแห่งความสำเร็จ จังหวัดอุตรดิตถ์. วารสารวิจยวิชาการ, 5(1), 129-144.

ประณิดา หมื่นรักษ์. (2563). ความเชื่อและพิธีกรรมการแช่ว่านยา กรณีศึกษา วัดเขาอ้อ หมู่ที่ 3 ตำบลมะกอกเหนือ อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง. (สารนิพนธ์ศิลปศาสตร์บัณฑิต). นครศรีธรรมราช: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช.

พงศธร คัณฑมนัส, ศุภกฤษ เมธีโภคพงษ์ และหนูม้วน ร่มแก้ว. (2557). พิธีกรรมความเชื่อในการฟ้อนผีมดผีเม็งแบบล้านนา. วารสารวิชาการเครือข่ายบัณฑิตศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือ, 4(7), 65-74.

สุพัตรา คงขำ, เครือวัลย์ คงขำ, สุภะรัฐ ยอดระบำ และอรุณวรรณ ชูสังกิจ. (2564). การศึกษาผ้าบาติก เพื่อเสริมสร้างอัตลักษณ์ท้องถิ่นของจังหวัดนครศรีธรรมราช กรณีศึกษา: กลุ่มผ้าบาติกสำเภาทอง ตำบลท้ายสำเภา อำเภอพระพรหม จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารนาคบุตรปริทรรศน์, 13(2), 32-41.