ประวัติ ประเพณี พิธีกรรมและความเชื่อ การถวายบายศรีเจ้าพ่อพญาแล

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาประวัติและความสำคัญของการถวายบายศรีเจ้าพ่อพญาแล และ 2) ศึกษาประเพณีพิธีกรรมและความเชื่อการถวายบายศรีเจ้าพ่อพญาแล วิธีดำเนินการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์จากประชาชนที่อาศัยอยู่ในเขตเทศบาลเมืองชัยภูมิ จำนวน 380 คน โดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เชิงเนื้อหาและเทคนิคการสร้างข้อสรุปผลการวิจัย พบว่า 1) ประวัติของการถวายบายศรีเจ้าพ่อพญาแลโดยเมื่อปีพ.ศ. 2369 หลังจากเจ้าพ่อพญาแลถูกประหารชีวิตแล้ว มีชาวบ้านได้ร่วมกันสร้างศาลเพียงตาขึ้น โดยตั้งชื่อศาลว่า “ศาลเจ้าพ่อพญาแล”พอถึงฤดูกาลเดือน 6 วันพุธแรกได้นำเครื่องบวงสรวงสังเวยมาเซ่นไหว้ พร้อมคนเป่าแคนรำถวาย โดยหาร่างทรงเจ้าพ่อ (จ้ำ) นำกล่าวถวายเครื่องเซ่นไหว้ทั้งหมด ความสำคัญของการถวายบายศรีเจ้าพ่อพญาแลคือเป็นการแสดงออกถึงความศรัทธาที่มีต่อเจ้าพ่อพญาแลและเป็นการส่งเสริมความรักความสามัคคีของคนในชุมชนเป็นการอนุรักษ์ประเพณีที่ดีงามให้คงอยู่ และ 2) ประเพณีพิธีกรรมและความเชื่อการถวายบายศรีเจ้าพ่อพญาแลจะมีการอัญเชิญดวงวิญญาณของเจ้าพ่อพญาแลมารับเครื่องสังเวย ขอให้ท่านปกปักรักษาให้อยู่เย็นเป็นสุข พอถึงฤดูกาลทำไร่ ทำนา ขอให้ฝนตกต้องตามฤดูกาลให้พืชพันธุ์ธัญญาหารอุดมสมบูรณ์ ความศักดิ์สิทธิ์ได้แพร่กระจายไปยังผู้ที่เคารพศรัทธาอย่างกว้างขวาง ทำให้ผู้คนศรัทธามากขึ้น เมื่อถึงฤดูกาลเดือน 6 วันพุธแรกก็จะมีการเซ่นไหว้ ต่อมามีการจัดงานสมโภชขึ้น มีการรำผีฟ้า ลำกลอนฉลอง จนเกิดประเพณีบุญเดือน 6 และการถวายบายศรีแด่เจ้าพ่อพญาแลในเทศกาลงานบุญเดือน 6 ต่อเนื่องเป็นประจำทุกปีมาจนถึงปัจจุบัน