ประวัติ ประเพณี พิธีกรรมและความเชื่อ การถวายบายศรีเจ้าพ่อพญาแล

Main Article Content

สานนท์ ด่านภักดี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาประวัติและความสำคัญของการถวายบายศรีเจ้าพ่อพญาแล และ 2) ศึกษาประเพณีพิธีกรรมและความเชื่อการถวายบายศรีเจ้าพ่อพญาแล วิธีดำเนินการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์จากประชาชนที่อาศัยอยู่ในเขตเทศบาลเมืองชัยภูมิ จำนวน 380 คน โดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เชิงเนื้อหาและเทคนิคการสร้างข้อสรุปผลการวิจัย พบว่า 1) ประวัติของการถวายบายศรีเจ้าพ่อพญาแลโดยเมื่อปีพ.ศ. 2369 หลังจากเจ้าพ่อพญาแลถูกประหารชีวิตแล้ว มีชาวบ้านได้ร่วมกันสร้างศาลเพียงตาขึ้น โดยตั้งชื่อศาลว่า “ศาลเจ้าพ่อพญาแล”พอถึงฤดูกาลเดือน 6 วันพุธแรกได้นำเครื่องบวงสรวงสังเวยมาเซ่นไหว้ พร้อมคนเป่าแคนรำถวาย โดยหาร่างทรงเจ้าพ่อ (จ้ำ) นำกล่าวถวายเครื่องเซ่นไหว้ทั้งหมด ความสำคัญของการถวายบายศรีเจ้าพ่อพญาแลคือเป็นการแสดงออกถึงความศรัทธาที่มีต่อเจ้าพ่อพญาแลและเป็นการส่งเสริมความรักความสามัคคีของคนในชุมชนเป็นการอนุรักษ์ประเพณีที่ดีงามให้คงอยู่ และ 2) ประเพณีพิธีกรรมและความเชื่อการถวายบายศรีเจ้าพ่อพญาแลจะมีการอัญเชิญดวงวิญญาณของเจ้าพ่อพญาแลมารับเครื่องสังเวย ขอให้ท่านปกปักรักษาให้อยู่เย็นเป็นสุข พอถึงฤดูกาลทำไร่ ทำนา ขอให้ฝนตกต้องตามฤดูกาลให้พืชพันธุ์ธัญญาหารอุดมสมบูรณ์ ความศักดิ์สิทธิ์ได้แพร่กระจายไปยังผู้ที่เคารพศรัทธาอย่างกว้างขวาง ทำให้ผู้คนศรัทธามากขึ้น เมื่อถึงฤดูกาลเดือน 6 วันพุธแรกก็จะมีการเซ่นไหว้ ต่อมามีการจัดงานสมโภชขึ้น มีการรำผีฟ้า ลำกลอนฉลอง จนเกิดประเพณีบุญเดือน 6 และการถวายบายศรีแด่เจ้าพ่อพญาแลในเทศกาลงานบุญเดือน 6 ต่อเนื่องเป็นประจำทุกปีมาจนถึงปัจจุบัน

Article Details

How to Cite
ด่านภักดี ส. . (2022). ประวัติ ประเพณี พิธีกรรมและความเชื่อ การถวายบายศรีเจ้าพ่อพญาแล. วารสารวิจยวิชาการ, 5(3), 75–82. https://doi.org/10.14456/jra.2022.59
บท
บทความวิจัย

References

กรมการศาสนา. (2552). พิธีกรรมและประเพณี. กรุงเทพฯ: กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม.

ณัฐดนัย แก้วโพนงาม. (2560). ระเบียบวิธีวิจัยทางรัฐศาสตร์. ชัยภูมิ: มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ.

พรหม แสนบัว. (2563). ประวัติพระยาภักดีชุมพล (แล) หรือเจ้าพ่อพญาแล พิธีกรรม ปาฏิหาริย์และอิทธิฤทธิ์เจ้าพ่อพญาแล. ชัยภูมิ: ไทยเสรีการพิมพ์.

มานะชัย วงษ์ประชา. (2556). พาขวัญ พานบายศรี. (วิทยานิพนธ์ศิลปมหาบัณฑิต สาขาวิชาทัศนศิลปศึกษา). บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สุทธิ เหล่าฤทธิ์. (2545). ประวัติเมืองชัยภูมิ. กรุงเทพฯ: ด่านสุทธาการพิมพ์.

สุรพล พรมกุล.(2554). ระเบียบวิธีวิจัยทางรัฐศาสตร์. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.

อาหมัดอัลซารีย์ มูเก็ม. (2559). ประเพณี พิธีกรรม ความเชื่อ ที่มีความสัมพันธ์ต่อวิถีชีวิตของชนกลุ่มชาติพันธุ์เขมรบน พื้นที่บ้านจารย์ อำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์. (งานวิจัยเฉพาะเรื่องหลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาบัณฑิตอาสาสมัคร). วิทยาลัยพัฒนศาสตร์ ป๋วย อึ่งภากรณ์: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.