จิตวิทยาเชิงพุทธกับการเสริมสร้างความมั่นคงทางครอบครัวของพ่อแม่มือใหม่

Main Article Content

สมคิด พุ่มทุเรียน
ภราดร แก้วบุตรดี
สมบัติ นวลละออง
จรรยา ลินลา
ภาวิณี บุญจันดา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิด หลักการ และสถานการณ์ความมั่นคงทางครอบครัวของพ่อแม่มือใหม่ 2) ศึกษาจิตวิทยาเชิงพุทธ ระบบและกลไกในการเสริมสร้างความมั่นคงของครอบครัวพ่อแม่มือใหม่ และ 3) บูรณาการจิตวิทยาเชิงพุทธกับการเสริมสร้างความมั่นคงทางครอบครัวของพ่อแม่มือใหม่ ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพภาคสนาม โดยการวิเคราะห์เอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 20 รูป/คน และการสนทนากลุ่มเฉพาะกับผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 15 รูป/คน การวิเคราะห์ข้อมูลใช้เทคนิควิเคราะห์เนื้อหาข้อมูลที่ได้จากเอกสารและวิเคราะห์โดยการสร้างข้อสรุปข้อมูลที่ได้จากภาคสนาม ผลการวิจัย พบว่า 1) แนวคิดหลักการเสริมสร้างความมั่นคงทางครอบครัวของพ่อแม่มือใหม่ คือ การเสริมสร้างความสัมพันธ์และการปลูกฝังการดำเนินชีวิตที่ดีในครอบครัว ส่งเสริมให้มีส่วนร่วมรับผิดชอบต่อสังคม ในส่วนของสถานการณ์ความมั่นคงทางครอบครัวของพ่อแม่มือใหม่ พบว่า มีปัญหาด้านต่าง ๆ เช่น ปัญหาความยากจน การใช้ความรุนแรง การแพร่ระบาดของยาเสพติด การหย่าร้าง เป็นต้น 2) จิตวิทยาเชิงพุทธระบบและกลไกการเสริมสร้างความมั่นคงครอบครัวของพ่อแม่มือใหม่ พบว่า กลุ่มพ่อแม่มือใหม่ต้องสร้างระบบและกลไกในการเสริมสร้างความมั่นคงทางครอบครัว ได้แก่ ผัวหาบ เมียคอน ผัวเป็นช้างเท้าหน้า เมียเป็นช้างเท้าหลัง ขยันหา รักษาดี หนักเอาเบาสู้ 3) การบูรณาการหลักจิตวิทยาเชิงพุทธกับการเสริมสร้างความมั่นคงของครอบครัวของพ่อแม่มือใหม่ 3 ด้าน คือ ด้านความมั่นคงการครองคู่ถูกยึดหลักปลูกเรือนแต่พอตัว หวีหัวแต่พอเกล้า หนักนิดเบาหน่อยให้อภัยกัน ด้านความมั่นคงการใช้ชีวิตประจำวันยึดหลักอย่าหมิ่นเงินน้อย นอนคอยวาสนา ขี้เกียจเป็นแมลงวัน ขยันเป็นแมลงผึ้ง และความมั่นคงการอบรมเลี้ยงดูบุตรยึดหลักเรียนผูกก็ต้องเรียนแก้ รักวัวให้ผูก รักลูกให้ตี

Article Details

How to Cite
พุ่มทุเรียน ส., แก้วบุตรดี ภ. ., นวลละออง ส. ., ลินลา จ. ., & บุญจันดา ภ. . (2023). จิตวิทยาเชิงพุทธกับการเสริมสร้างความมั่นคงทางครอบครัวของพ่อแม่มือใหม่. วารสารวิจยวิชาการ, 6(2), 335–346. https://doi.org/10.14456/jra.2023.48
บท
บทความวิจัย

References

ก่อ สวัสดิ์พาณิชย์. (2519). ความสัมพันธ์ในครอบครัว. กรุงเทพฯ: บริษัท สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช จำกัด.

บรรยวัลถ์ ฝากคำและนฤมล ดวงแสง. (2550). การประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมเพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งให้แก่สถาบันครอบครัวและชุมชนตามนโยบายการป้องกันปัญหาสารเสพติดของจังหวัดอุบลราชธานี. (รายงานการวิจัย). บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

บุญยงค์ เกศเทศ. (2532). สถานภาพสตรีไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์.

พรรณทิพย์ ศิริวรรณบุศย์. (2550). จิตวิทยาครอบครัว. (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: บริษัทธนาเพรสจำกัด.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต). (2559). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลศัพท์. กรุงเทพฯ: มูลนิธิการศึกษาเพื่อสันติภาพพระธรรมปิฎก.

พระวิทูล สนฺตจิตฺโต (โพธิเศษ). (2556). การวิเคราะห์หลักพุทธจริยศาสตร์สำหรับแก้ปัญหาการครองเรือนในสังคมไทย. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาปรัชญา). บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระอธิการปัญญา ปญญาทีโป (คาระโก). (2556). การศึกษาการพึ่งตนเองตามหลักเศรษฐกิจเชิงพุทธของกลุ่มเกษตรกรชาวบ้านหนองบัวแปะ ตำบลสร้างแซง อำเภอยางสีสุราช จังหวัดมหาสารคาม. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา). บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.