ภูมิปัญญาชุมชนคนบางเขียดกับการพัฒนานวัตกรรมการท่องเที่ยวตำบลบางเขียด อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาภูมิปัญญาชุมชนคนบางเขียดสู่การพัฒนานวัตกรรมการท่องเที่ยวตำบลบางเขียด และ 2) เสนอแนวทางการพัฒนานวัตกรรมการท่องเที่ยว ตำบลบางเขียด อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา เป็นวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลภาคสนาม ใช้แบบสัมภาษณ์เจาะลึก และการสังเกตแบบมีส่วนรวมและไม่มีส่วนร่วม กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ประกอบด้วย ปราชญ์ชาวบ้าน ผู้นำชุมชน ผู้ประกอบอาชีพต่าง ๆ ในพื้นที่ จำนวน 30 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์แบบสร้างข้อสรุป นำเสนอผ่านวิธีพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัย พบว่า 1) บริบทชุมชนคนบางเขียดเป็นชุมชนบนคาบสมุทรสทิงพระติดทะเลสาบสงขลา มีประวัติศาสตร์ชุมชนเล่าขานเรื่องราวการประกอบอาชีพการผลิตเพื่อค้าขายกับชุมชนในพื้นที่เมืองและพื้นที่ใกล้เคียง ชุมชนคนบางเขียดดำรงชีพด้วยวิถีโหนดนาเล คือ มีภูมิปัญญาการใช้ประโยชน์จากตาลโตนด ภูมิปัญญาการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากตาลโตนด ภูมิปัญญาการทำสวนเกษตรอินทรีย์ และภูมิปัญญาทำประมงพื้นบ้าน ภูมิปัญญาต่าง ๆ เหล่านี้สืบทอดจากบรรพบุรุษและการเรียนรู้ใหม่ ๆ จากการทดลองด้วยตนเองและหน่วยงานของรัฐ และ 2) สามารถพัฒนาศักยภาพนวัตกรรมท่องเที่ยวโดยชุมชน 4 ด้านประกอบด้วย (1) นวัตกรรมด้านผลิตภัณฑ์หรือบริการ ได้แก่ นวัตกรรมด้านการจัดการฐานเรียนรู้ด้านการผลิตผลิตภัณฑ์จากตาลโตนด (2) นวัตกรรมจัดการทรัพยากรการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ได้แก่ การอนุรักษ์ภูมิปัญญาชุมชน การพัฒนานวัตกรจากปราชญ์ชุมชน และด้านการจัดการสิ่งแวดล้อม การพัฒนาพื้นที่รกร้างให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยว (3) นวัตกรรมด้านการบริหารจัดการ ได้แก่การจัดการองค์ความรู้ให้กับชุมชน การสร้างทักษะการให้บริการ การจัดการด้านสถานที่ ความปลอดภัย และการแก้ไขปัญหา (4) นวัตกรรมองค์กรชุมชนและการมีส่วนร่วม ได้แก่การมีส่วนรวมของชุมชนในการวางแผนผลิตภัณฑ์การท่องเที่ยว การกระจายรายได้ผ่านเครือข่ายผู้ประกอบการและการใช้วัตถุดิบท้องถิ่นในการให้บริการนักท่องเที่ยว
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงพิมพ์กับวารสารวิจยวิชาการ ถือเป็นข้อคิดเห็น และความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
2. บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิจยวิชาการ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิจยวิชาการ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่ง ส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อการกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารวิจยวิชาการก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
จิตศักดิ์ พุฒจร (2554). ศึกษาศักยภาพการจัดการการท่องเที่ยวเชิงนิเวศโดยชุมชนลีเล็ดอำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี. ใน การประชุมวิชาการ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ประจำปี 2554 “การพัฒนาอนาคตชนบทไทย : ฐานรากที่มั่นคงเพื่อการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน”. (น. 194-198) ขอนแก่น : มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
เจตน์สฤษฎิ์ สังขพันธ์, เก็ตถวา บุญปราการ และนันทรัฐ สุริโย. (2558). คนขึ้นตาล กับความมั่นคงทางอาหารภายใต้วิถีโหนดในคาบสมุทรสทิงพระ. ใน การประชุมหาดใหญ่วิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 6 (น.703-713). สงขลา : มหาวิทยาลัยหาดใหญ่.
ณัฏฐพัชร มณีโรจน (2560). การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน. วารสารวิชาการท่องเที่ยวไทยนานาชาติ, 13(2), 25-46.
ถาวร พันละม้าย. (2567, 22 กันยายน). การใช้ภูมิปัญญาเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชนบางเขียด จังหวัดสงขลา. (มนัสสวาส กุลวงศ์, ผู้สัมภาษณ์)
ปริวรรต สมนึก (2565). นวัตกรรมการท่องเที่ยวโดยชุมชน. อุบลราชธานี : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
รุ่งรวี จิตภักดี. (2566). นวัตกรรมการท่องเที่ยวชุมชน. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สมชาย เลี้ยงพรพรรณ. (2560). การศึกษาศักยภาพแหล่งทรัพยากรการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์บริเวณคาบสมุทรสทิงพระ จังหวัดสงขลา. วารสารวิทยาลัยดุสิตธานี, 11(1), 184-204.
สำนักบริหารยุทธศาสตร์กลุ่มจังหวัดภาคใต้ฝั่งอ่าวไทย. (2567). แผนพัฒนากลุ่มจังหวัดภาคใต้ฝั่งอ่าวไทย (พ.ศ.2566 - 2570) ฉบับทบทวน. เข้าถึงได้จาก https://drive.google.com /file/d/1rtIjs-uIr0JNth7TNi1lpHFnS8RvxyQS/view
องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (2564). “การท่องเที่ยวโดยชุมชน” สู่เป้าหมายกระจายรายได้สู่ชุมชน. เข้าถึงจากhttps://www.dasta.or.th/ th/article/332
อุทิศ สังขรัตน์ และธเนศ ทวีบุรุษ. (2558) การจัดการท่องเที่ยวตามอัตลักษณ์และวิถีชุมชนในเขตพื้นที่แหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศพื้นที่ภาคใต้. (รายงานการวิจัย). มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ : คณะศิลปศาสตร์และคณะการจัดการสิ่งแวดล้อม.
อุไรวรรณ สุภานิตย์ และศุภวรรณ ตันตสุทธิกุล. (2554). การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน กรณีศึกษา วัฒนวิถีชุมชน “โหนด นา เล”. (รายงานการวิจัย). มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย : คณะศิลปศาสตร์.
