ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อความต้องการการใช้บริการแพทย์ทางเลือกของประชาชนในจังหวัดพะเยา

Main Article Content

ทาริกา โปทาคำ
พชร ไท้ยง้วน
เสกสรรค์ ทองติ๊บ
ศรินธร ธรรมยศ
พงศธร ศิลาเงิน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อความต้องการใช้บริการแพทย์ทางเลือกในจังหวัดพะเยา ดำเนินการวิจัยระหว่างเดือนมกราคมถึงสิงหาคม 2567 โดยใช้ทฤษฎี PRECEDE MODEL เป็นกรอบแนวคิด กลุ่มตัวอย่างจำนวน 333 ราย ได้จากการคำนวณโดยโปรแกรม n4Studies เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามที่มีค่าความตรง และมีค่าความเชื่อมั่น 0.76 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วยสถิติสหสัมพันธ์ของเพียร์สัน ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 56.8) อายุเฉลี่ย 40 ปี สถานภาพสมรส (ร้อยละ 60.4) จบการศึกษาระดับปริญญาตรี (ร้อยละ 46.2) และมีรายได้มากกว่า 18,000 บาท (ร้อยละ 32.7) การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ พบว่า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ทางบวกกับความต้องการใช้บริการแพทย์ทางเลือกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) ได้แก่ การได้รับแรงสนับสนุนทางสังคม (r = .721) การเข้าถึงแหล่งบริการ (r = .627) การรับรู้ประโยชน์ (r = .470) ทัศนคติต่อประสิทธิภาพและการได้รับข่าวสารจากสื่อ (r = .423) ความรู้เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพ     (r = .411) และประสบการณ์ในการใช้บริการ (r = .266) ข้อเสนอแนะจากการวิจัย ควรสนับสนุนการเพิ่มสถานบริการแพทย์ทางเลือกให้เข้าถึงได้ง่าย จัดทำข้อมูลข่าวสารที่ถูกต้องเพื่อสร้างความเข้าใจแก่ประชาชน และส่งเสริมการให้คำแนะนำด้านสุขภาพจากครอบครัวและบุคลากรทางการแพทย์

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
โปทาคำ ท. ., ไท้ยง้วน พ., ทองติ๊บ เ., ธรรมยศ ศ., & ศิลาเงิน พ. (2025). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อความต้องการการใช้บริการแพทย์ทางเลือกของประชาชนในจังหวัดพะเยา . วารสารวิจยวิชาการ, 8(4), 137–154. https://doi.org/10.14456/jra.2025.86
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงสาธารณสุข. (2566). การส่งเสริมสุขภาพแพทย์แผนไทยและแพทย์ทางเลือกปีงบประมาณ 2566. เข้าถึงได้จาก https://hdcservice.moph.go.th/hdc/main/index.php

ขวัญชนก เทพปัน, นวรัตน์ สุวรรณผ่อง และนพพร โหวธีระกุล. (2560). การตัดสินใจเลือกใช้บริการแพทย์แผนไทยของประชาชน ผู้มาใช้บริการที่โรงพยาบาลทั่วไป จังหวัดราชบุรี. วารสารวิทยาลัยพยาบาล พระปกเกล้า จันทบุรี, 28(2), 80-92.

จันทร์ฉาย มณีวงษ์ และขวัญฤทัย พันธุ. (2556). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในตำบลสนามชัย จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารสมาคมพยาบาลฯ สาขาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 31(2), 183-92.

นรลักขณ์ เอื้อกิจ และลัดดาวัลย์ เพ็ญศรี. (2562) .การประยุกต์ใช้แนวคิด PRECEDE MODEL ในการสร้างเสริมสุขภาพ. วารสารพยาบาลสภากาชาดไทย, 12(1), 28-48.

พัทธวรรณ ลาน้อย. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุอำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่. (รายงานการวิจัย). เชียงใหม่ : สำนักงานสาธารณสุขอำเภอเวียงแหง.

พัทยา สายหู. (2541). ทฤษฎีการเปลี่ยนแปลงสังคม และวัฒนธรรม. เข้าถึงได้จาก http:// oservice.skru.ac.th/ebookft/509/chapter%202.pdf

มนชนก ชูวรรธนะปกรณ์ และเกษแก้ว เสียงเพราะ. (2563). ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจเข้ารับบริการนวดแผนไทยของผู้สูงอายุ ในจังหวัดพะเยา. วารสารสุขศึกษา, 43(1), 87-99.

รณชัย โตสมภาค. (2558). การแพทย์แผนไทย. เข้าถึงได้จาก https://library.parliament.go.th/sites/default/files/assets/files/works/academic%20office/radio%20scripts/pdf/2558-05/NALT-radioscript-rr2558-040558.pdf

ฤทธิรงค์ อัญจะนะ และวิภาวดี ลี้มิ่งสวัสดิ์. (2559). ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการใช้การแพทย์ทางเลือก ของคนไทย. วารสารวิทยาศาสตร์การกีฬาและสุขภาพ, 13(2), 70-83.

วิเชียร เพ็งสวย และศรีสุรางค์ เคหะนาค. (2564). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการรับบริการทางการแพทย์แผนไทยในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบลหนองมะค่าโมงอำเภอด่านช้าง จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารสาธารณสุขล้านนา, 17(1), 76-87.

สมชาย นันทวัฒนากรณ์. (2566). การเข้าถึงบริการสุขภาพผู้สูงอายุในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล อำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่. (รายงานการวิจัย). เชียงใหม่ : สำนักงานสาธารณสุขอำเภอเวียงแหง.

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา. (2566). ร้อยละของผู้ป่วยนอกได้รับบริการการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. เข้าถึงได้จาก https://pyo.hdc.moph.go.th/hdc/main /index.php

สำนักสารนิเทศ. (2567). นโยบายขับเคลื่อนงานด้านการแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือกด้วย 3I 1D. เข้าถึงได้จาก https://pr.moph.go.th/?url=pr/detail/2/02/ 199544/

อรอุษา อินทพงษ์. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเข้ารับบริการการแพทย์แผนไทยของประชาชน ในสถานี อนามัยเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษานวมินทราชินีบ้านไตรตรึงษ์ จังหวัดกำแพงเพชร. (วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต). บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยนเรศวร.

อัจฉรา เชียงทอง และคณะ. (2560). คุณภาพและการเข้าถึงบริการของโรงพยาบาลการแพทย์แผนไทย.วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า, 34(3), 206-221.

อุสุมา เบ็ญจคาร, ตะวัน วิกรัยพัฒน์, ชนินทร์ วิชุลลตา และพรพนา ศรีสถานนท์. (2564). ปัจจัยในการเลือกใช้บริการด้านสุขภาพด้วยแพทย์ทางเลือกของผู้บริโภคในเขตอำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี. วารสารปรัชญาปริทรรศน์, 26(2), 65-72.

Green, L. W., Kreuter, M. W. & Deeds, S. G. (1980). Health Education Planning : A Diagnostic Approach. California : California Mayfield Publishing.

Ngamjarus, C. (2016). n4Studies: Sample Size Calculation for an Epidemiological Study on a Smart Device. Siriraj Med J, 68(3), 160-170.