คุณลักษณะพื้นฐานเด็กไทยตามแนวพรหมวิหาร 4
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มุ่งประเด็นศึกษาองค์ประกอบสำคัญของพรหมวิหาร 4 และคุณลักษณะพื้นฐานของเด็กไทย ภายใต้แนวคิดการส่งเสริมคุณลักษณะพื้นฐานให้กับเด็กไทยตามหลักพุทธธรรม จากการศึกษาเอกสาร และงานวิจัยต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการเสริมสร้างคุณลักษณะเด็กไทยตามหลักพรหมวิหาร 4 พบว่า องค์ประกอบสำคัญของพรหมวิหาร 4 และคุณลักษณะพื้นฐานของเด็กไทยตามพรหมวิหาร 4 มี 2 ส่วนสำคัญ คือ 1) องค์ประกอบหลัก เป็นส่วนของกระบวนการพัฒนาแห่งพรหมวิหาร มี 3 ขั้นตอน ดังนี้ (1) ปัจจัยสนับสนุน ได้แก่ องค์ประกอบตั้งต้นที่ให้เกิดคุณงามความดีต่าง ๆ ที่ต้องการแสดงออกทางพฤติกรรมด้านต่าง ๆ (2) วิธีการ ได้แก่ ขั้นดำเนินการลงมือปฏิบัติในการข่มระงับกิเลสหรือนิวรณ์ โดยใช้เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา อีกทั้ง อิงอาศัยหลักสังคหวัตถุ 4 เป็นธรรมเกื้อกูลสนับสนุน (3) ผลลัพธ์ ได้แก่ เด็กไทยมีคุณลักษณะพื้นฐานอันพึงประสงค์ ในการสร้างสรรค์คุณประโยชน์ให้เกิดผลทุกระดับ ตั้งแต่ระดับครอบครัว ระดับสังคม และระดับพลเมืองสังคมโลก และ 2) องค์ประกอบย่อย เป็นส่วนที่แฝงอยู่ในขั้นตอนขององค์ประกอบที่ 1 เป็นคุณลักษณะพื้นฐานเด็กไทยที่ควรพัฒนาขึ้น มี 2 ส่วน ดังนี้ ส่วนที่ 1 คุณลักษณะภายใน ได้แก่ หลักพรหมวิหาร 4 แบ่งออกอีกเป็น 2 ฝ่าย คือ (1) ฝ่ายที่เกี่ยวกับข้องกับคนและสิ่งของ ประกอบด้วย เมตตา กรุณา มุทิตา และ (2) ฝ่ายที่เกี่ยวข้องกับธรรม คือ อุเบกขา เป็นภาคคุณธรรมภายใน โดยมีหลักสังคหวัตถุธรรมเป็นภาคจริยธรรมที่แสดงพฤติกรรม และส่วนที่ 2 คุณลักษณะภายนอก คือ แนวคิดและหลักการสำคัญในการพัฒนาเด็กไทย ได้แก่ พระราขบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ แผนการศึกษาแห่งชาติ และ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน เป็นคุณลักษณะพิเศษที่เกี่ยวเนื่องกับความคาดหวังของบริบทสังคม
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงพิมพ์กับวารสารวิจยวิชาการ ถือเป็นข้อคิดเห็น และความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
2. บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิจยวิชาการ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิจยวิชาการ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่ง ส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อการกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารวิจยวิชาการก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2554). แนวทางการพัฒนา การวัดและประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ : บริษัท พริกหวานกราฟฟิค จำกัด.
พระธรรมปิฎก (ป. อ. ปยุตฺโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพฯ : บริษัท เอส. อาร์. พริ้นติ้ง แมส โปรดักส์ จำกัด.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). พัฒนาการแบบองค์รวมของเด็กไทย. (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพฯ : ธรรมสภา.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2548). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 13). กรุงเทพฯ : บริษัท เอส. อาร์. พริ้นติ้ง แมส โปรดักส์ จำกัด.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2559). การเสริมสร้างคุณลักษณะเด็กไทย. (พิมพ์ครั้งที่ 8). กรุงเทพฯ : เจริญดีมั่นคงการพิมพ์.
พระราชบัญญัติการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2560 เรื่อง ยุทธศาตร์ชาติ พ.ศ. 2561-2580. (2561, 13 ตุลาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 135 ตอนที่ 82 ก. หน้า 1-31.
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. (2542, 19 สิงหาคม). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 116 ตอนที่ 74 ก, หน้า 1-23.
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2547). โรงเรียนวิถีพุทธ. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย. (2549). พระมหาสมณานุศาสน์ พระนิพนธ์ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส และปกิณณกนิพนธ์ พระนิพนธ์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้ากรมหลวง วชิรญาณวงศ์. นครปฐม : มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2554). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554. เข้าถึงได้จาก https://dictionary.orst.go.th
โรงพยาบาลเปาโลเกษตร. (2566, 17 มกราคม). พัฒนาการของเด็กตามช่วงวัย. เข้าถึงได้จาก https://www.paolohospital.com/th-th/kaset/Article/Details/พัฒนาการของเด็กตามช่วงวัย
วศิน อินทรสระ. (2544). พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย. นครปฐม : มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.
วัดญาณเวศกวัน. (2567). ศาสนาและเยาวชน. เข้าถึงได้จาก https://www.watnyanaves.net/en/book-full-text/412
George, J. M. & Jones, G. R. (1996). Organization behavior. New York : McGraw-Hill.
Kreitton, B. W. (1960). Leadership for Action in Rural Communities. Illinois : Institute.
