การอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ในจังหวัดกำแพงเพชร

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ภูมิปัญญากลุ่มชาติพันธุ์ 2) พัฒนารูปแบบ และกิจกรรมการอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ และ 3) นำเสนอรูปแบบการอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ดำเนินการรวบรวมข้อมูลโดยสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 20 รูป/คน โดยเลือกแบบเจาะจง และดำเนินการสนทนากลุ่มกับผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 10 รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยเทคนิคการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า 1) ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ภูมิปัญญากลุ่มชาติพันธุ์ มีประวัติศาสตร์ความเป็นมาเริ่มตั้งแต่กลุ่มชาติพันธุ์ได้อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานในอำเภอคลองลาน ซึ่งเป็นพื้นที่สูง มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์และมีวัฒนธรรมที่ทรงคุณค่า มีชาติพันธุ์เกือบจะครบทุกชนเผ่าที่มีอยู่ในประเทศไทย คือ กลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง ม้ง เมี่ยน ลัวะ ลีซู และลาหู่ 2) การพัฒนารูปแบบ และกิจกรรมการอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ ประกอบด้วย 2.1) กระบวนการเสริมสร้างจิตสำนึกสร้างความรู้ 2.2) กระบวนการสร้างการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนต่างๆ ในระดับนโยบาย ระดับท้องถิ่น และระดับชุมชน 2.3) การสร้างสรรค์กิจกรรมการอนุรักษ์สืบสาน และถ่ายทอดมรดกทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ในรูปแบบองค์กรเครือข่ายทางวัฒนธรรม และ 3) รูปแบบการอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ ประกอบด้วยการศึกษาวิเคราะห์องค์ความรู้ การส่งเสริมการเรียนรู้ การเสริมสร้างจิตสำนึก การเสริมสร้างกระบวนการมีส่วนร่วม การเสริมสร้างเครือข่าย การจัดทำแผนนโยบาย แผนยุทธศาสตร์ เพื่อยกระดับการอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมสู่การพัฒนาการอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมที่สร้างสรรค์ และยั่งยืน