แนวทางการพัฒนากฎหมายเกี่ยวกับมาตรฐานการปล่อยชั่วคราว

Main Article Content

ธนพล ตรีเพ็ชร

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความเป็นมาและสภาพปัญหาเกี่ยวกับมาตรฐานการปล่อยชั่วคราวในราชอาณาจักรไทย 2) ศึกษาแนวคิด ทฤษฎี และกฎหมายที่เกี่ยวกับกฎหมายว่าด้วยมาตรฐานการปล่อยชั่วคราว กฎหมายต่างประเทศและวิเคราะห์เปรียบเทียบกับกฎหมายของประเทศไทย และ 3) เสนอแนวทางในการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายที่เกี่ยวกับมาตรฐานการปล่อยชั่วคราวของประเทศไทย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการค้นคว้าวิจัยทางเอกสาร อาศัยการค้นคว้า และรวบรวมข้อมูลจากตัวบทกฎหมาย ข้อมูลทางเอกสารทั้งที่เป็นภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ จากบทความ หนังสือ วิทยานิพนธ์ วารสาร ตัวบทกฎหมาย และแหล่งฐานข้อมูลจากเว็บไซต์ต่าง ๆ ทั้งในประเทศและต่างประเทศ และนำข้อมูลที่ได้จากการศึกษามาวิเคราะห์เปรียบเทียบบทบัญญัติกฎหมายของไทย กับบทบัญญัติกฎหมายว่าด้วยการปล่อยชั่วคราวของประเทศญี่ปุ่น ประเทศอังกฤษ และสหรัฐอเมริกา โดยวิเคราะห์หลักเกณฑ์การปล่อยชั่วคราว วิธีการพิจารณาคำร้องขอปล่อยชั่วคราว บทกำหนดโทษและมาตรการการเยียวยาจำเลย เพื่อนำแนวคิดมาใช้ปรับปรุงแก้ไขกฎหมายไทย ผลการวิจัย พบว่า 1) ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มีหลักเกณฑ์ ที่ส่งผลให้ในทางปฏิบัติจะเกิดการประกันตัวโดยเรียกเงินประกันเป็นส่วนใหญ่ และยังไม่มีหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนสำหรับการพิจารณาคำร้องขอปล่อยชั่วคราว และการหลบหนีไปในระหว่างการปล่อยชั่วคราวในปัจจุบัน ยังไม่มีบทกำหนดโทษสำหรับการหลบหนีระหว่างการปล่อยชั่วคราวในกรณีทั่วไป อีกทั้งมาตรการการการเยียวยาผู้ต้องหาตามกฎหมายไทย ยังไม่สอดคล้องกับบริบทสังคมไทยในปัจจุบัน 2) กฎหมายว่าด้วยการปล่อยชั่วคราวของต่างประเทศมีกฎหมายบัญญัติหลักเกณฑ์ที่สอดคล้องกับหลักสิทธิมนุษยชน โดยมีหลักเกณฑ์ที่ก่อให้เกิดการปล่อยชั่วคราวเป็นหลัก และมีบทบัญญัติกฎหมายที่กำหนดวิธีพิจารณาคำร้องขอปล่อยชั่วคราว และบทกำหนดโทษเมื่อหลบหนีระหว่างการปล่อยชั่วคราว และ 3) ประเทศไทยควรแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายเกี่ยวกับมาตรฐานการปล่อยชั่วคราวทั้งในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาและกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ตรีเพ็ชร ธ. (2025). แนวทางการพัฒนากฎหมายเกี่ยวกับมาตรฐานการปล่อยชั่วคราว. วารสารวิจยวิชาการ, 8(4), 207–228. https://doi.org/10.14456/jra.2025.90
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

คณะกรรมการนักนิติศาสตร์สากล. (2553). สิทธิที่จะได้รับการเยียวยาและการชดใช้ความเสียหายจากการละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างรุนแรงและกว้างขวาง : คู่มือนักปฏิบัติ. กรุงเทพฯ : คณะกรรมการนักนิติศาสตร์สากล สำนักงานภูมิภาคเอเชีย แปซิฟิก.

คณิต ณ นคร. (2538). กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ : นิติธรรม.

ชาติ ชัยเดชสุริยะ. (2549). มาตรการทางกฎหมายในการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในกระบวนการยุติธรรมทางอาญา. กรุงเทพฯ : สายส่งวิญญูชน.

ไทยโพสต์. (2567). โฆษกศาลฯ เผยศาลเร่งทำความเข้าใจประชาชนถึงกระบวนการประกันตัว. เข้าถึงได้จาก https://www.thaipost.net/main/detail/96867

ธง ลีพึ่งธรรม. (2522). ความเป็นมาและทฤษฎีว่าด้วยการประกันตัวในประเทสอังกฤษและอเมริกา. วารสารอัยการ, 2(20), 78-79.

ปกป้อง ศรีสนิท. (2563). สิทธิมนุษยชน ในกระบวนการยุติธรรมทางอาญา. กรุงเทพฯ : วิญญูชน.

ปกป้อง ศรีสนิท. (2565). สิทธิที่จะพบศาลภายหลังถูกจับและถูกควบคุมตัว (ตอนที่ 2) : สถานการณ์ของประเทศไทย. เข้าถึงได้จาก https://www.the101.world/the-right-to-liberty-and-security-of-person-part-two/

วิเชียร ดิเรกอุดมศักดิ์. (2564). วิ. อาญาพิสดาร เล่ม 2 (ฉบับปรับปรุงใหม่ปี 2564) : หลักกฎหมายและแนวคำพิพากษาฎีกาตาม ป.วิ.อ. ภาค 3 และ 4. กรุงเทพฯ : จูริสพรูเด้นซ์ กรุ๊ป.

ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน. (2564). หลักการสันนิษฐานไว้ก่อนว่าเป็นผู้บริสุทธิ์: ความหมายเชิงหลักการและความเป็นจริงในคดีที่เกี่ยวข้องกับการใช้เสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ. เข้าถึงได้จาก https://tlhr2014.com/archives/29273

สมชัย ชัยวณิชย์. (2563). ปัญหาในการลงโทษให้เหมาะสมกับบุคคล. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 5(9), 278-265.

สำนักประธานศาลฎีกา. (2564). ศาลยุติธรรมบนเส้นทางการสร้างดุลยภาพแห่งสิทธิ. กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.

สุพิศ ปราณีตพลกรัง. (2560). คำอธิบายพระราชบัญญัติมาตรการกำกับและติดตามจับกุมผู้หลบหนีการปล่อยชั่วคราวโดยศาล พ.ศ. 2560. กรุงเทพฯ : นิติธรรม.

หยุด แสงอุทัย. (2556). กฎหมายอาญา ภาค 1. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

Van Brunt, A. & Bowman, L. E. (2018). Toward a just model of pretrial release: A history of bail reform and a prescription for what's next. The Journal of Criminal Law and Criminology, 108(4), 701-774.