การพัฒนากฎหมายว่าด้วยความรับผิดเพื่อละเมิดของผู้เยาว์ในประเทศไทย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิดและหลักเกณฑ์ทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับความรับผิดเพื่อละเมิดของผู้เยาว์ของประเทศไทยและต่างประเทศ รวมทั้งวิเคราะห์และหาข้อเสนอแนะเพื่อพัฒนากฎหมายลักษณะละเมิดของประเทศไทย การศึกษาวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยเน้นการวิจัยเอกสาร (Documentary Research) ศึกษาค้นคว้าจากหนังสือ เอกสาร บทความ วิทยานิพนธ์ รายงานการประชุม เว็บไซต์ และบทบัญญัติแห่งกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับความรับผิดเพื่อละเมิดของผู้เยาว์ทั้งที่เป็นภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ จากนั้นวิเคราะห์ปัญหาที่เกิดขึ้นและเปรียบกฎหมายของประเทศต่าง ๆ จนนำไปสู่ข้อเสนอแนะทางด้านกฎหมาย

ผลการวิจัยพบว่า แนวคิดที่เกี่ยวข้องกับงานวิจัยนี้ดำรงอยู่ภายใต้แนวคิดเกี่ยวกับความรับผิด
เพื่อละเมิดและการพัฒนาทางสติปัญญาของเด็ก โดยบุคคลที่มีอายุไม่ถึงเจ็ดปีนั้นยังมีพัฒนาการทางสติปัญญาที่ส่งผลต่อการรู้สำนึกในการกระทำของตนไม่เต็มที่ นอกจากนี้กฎหมายของประเทศต่าง ๆ ได้กำหนดหลักเกณฑ์ความรับผิดเพื่อละเมิดของผู้เยาว์ไว้แตกต่างกัน ในขณะที่กฎหมายของประเทศไทยและอิตาลีกำหนดไว้คล้ายกัน โดยไม่ได้

กำหนดอายุไว้อย่างชัดเจนและแน่นอน แต่ให้พิจารณาจากความเข้าใจหรือเจตนาของผู้กระทำละเมิดเป็นหลัก แต่กฎหมายของประเทศจีนกำหนดความรับผิดโดยยึดโยงไว้กับความสามารถในการทำนิติกรรม
ด้วยเหตุนี้จึงทำให้ผู้เยาว์ที่ไม่มีความสามารถในการทำนิติกรรมและได้กระทำละเมิด ปราศจากความรับผิด
ส่วนกฎหมายของประเทศเยอรมนีจะกำหนดตัวเลขอายุของผู้ที่จะต้องรับผิดเพื่อละเมิดเอาไว้อย่างชัดเจน
โดยกำหนดไว้ว่าเด็กที่มีอายุไม่ถึงเจ็ดปีจะไม่ต้องรับผิดชอบต่อความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการกระทำของตน

เมื่อพิจารณาแนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องและเปรียบเทียบบทบัญญัติแห่งกฎหมายในประเทศต่าง ๆ แล้ว เพื่อกำหนดความรับผิดเพื่อละเมิดสำหรับผู้เยาว์ในประเทศไทยให้มีความเหมาะสมกับความเป็นจริง
ในปัจจุบัน ผู้เขียนเสนอแนะให้มีการแก้ไขมาตรา 429 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ โดยบัญญัติข้อความต่อไปนี้แทน “บุคคลที่มีอายุไม่เกิน 7 ปี หาต้องรับผิดในความเสียหายเพื่อละเมิด แต่บุคคลที่มีอายุ
เกินกว่านั้นหรือเป็นผู้วิกลจริต ก็ยังต้องรับผิดในผลที่ตนทำละเมิด บิดามารดาหรือผู้อนุบาลของบุคคลเช่นว่านี้ย่อมต้องรับผิดแทนหรือร่วมกับเขาด้วยแล้วแต่กรณี เว้นแต่จะพิสูจน์ได้ว่าตนได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลซึ่งทำอยู่นั้น”