สงครามรัสเซีย-ยูเครน กับความท้าทายของรัฐบาลไทย สู่ยุทธศาสตร์การดำเนินนโยบายสมดุลในการเมืองระหว่างประเทศ

ผู้แต่ง

  • อัญชลี แสงเพชร คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตล้านนา
  • พระพิทักษ์ แฝงโกฎิ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตล้านนา

คำสำคัญ:

สงครามรัสเซีย-ยูเครน, การคว่ำบาตรรัสเซีย, นโยบายสมดุล, รัฐบาลไทย, ผลประโยชน์แห่งชาติ

บทคัดย่อ

ปมความขัดแย้งระหว่างรัสเซีย-ยูเครนที่กำลังดำเนินอยู่ และขยายผลเป็นความกังวลถึงแนวโน้มการเกิดสงครามโลกครั้งที่ 3 กำลังเป็นประเด็นร้อนที่หลายประเทศทั่วโลกจับตามอง เพื่อดำเนินนโยบายต่างประเทศต่อประเทศคู่กรณีอย่างระมัดระวัง ทั้งนี้ เกิดคำถามว่า เพราะเหตุใดความขัดแย้งของทั้งสองประเทศจึงเป็นที่สนใจของประชาคมโลก สาเหตุสำคัญเนื่องมาจากปัจจัย 2 ข้อ คือ 1) การคว่ำบาตรรัสเซียซึ่งเป็นมหาอำนาจด้านพลังงานกระทบต่อห่วงโซ่อุปทานโลก และ 2) ยูเครนเปรียบเสมือนสงครามตัวแทนด้านภูมิรัฐศาสตร์ของประเทศมหาอำนาจ ดังนั้น กรณีความขัดแย้งระหว่างรัสเซีย-ยูเครน จึงเป็นความท้าทายต่อการดำเนินนโยบายภายในประเทศและนโยบายระหว่างประเทศด้านเศรษฐกิจและการเมืองของสังคมโลกในศตวรรษที่ 21

ขณะเดียวกันประเทศไทยอาจจะไม่ได้รับผลกระทบโดยตรงทั้งหมดจากสถานการณ์ดังกล่าว แต่ไม่ว่าพรรคการเมืองใดจะเข้ามาเป็นรัฐบาล ต้องมีความรู้ความเข้าใจต่อสถานการณ์ของรัสเซีย-ยูเครน เพื่อดำเนินนโยบายของไทยต่อประชาคมโลกด้านเศรษฐกิจและการเมืองอย่างรัดกุม ปลอดภัย คงไว้ซึ่งผลประโยชน์แห่งชาติด้านความมั่นคง มั่งคั่ง และเกียรติภูมิของชาติ

References

กระทรวงการต่างประเทศ. (2565ก, 22 มิถุนายน). การให้ความช่วยเหลือทางมนุษยธรรมแก่ยูเครน. https://www.mfa.go.th/th/content/ukraine-humanitarian?cate=5d5bcb4e15e39c306000683d

กระทรวงการต่างประเทศ. (2565ข, 30 พฤศจิกายน). คำแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรี ข้อ 4 การสร้างบทบาทของไทยในเวทีโลก. https://www.mfa.go.th/th/page/นโยบายการต่างประเทศ-2?menu=5d5bd3d615e39c306002aa96

การเงินธนาคาร. (2566, 16 มกราคม). จับตา “ราคาอะลูมิเนียม” Goldman Sachs คาดพุ่งแตะ 3,750 ดอลล์ เหตุดีมานด์ฟื้นในยุโรป-จีน. https://moneyandbanking.co.th/2023/19153/

คณะอนุกรรมการจัดการความรู้เพื่อผลประโยชน์ทางทะเล. (2563). ทะเลและมหาสมุทร และผลประโยชน์ของชาติทางทะเล. กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. https://www.dmcr.go.th/detailLib/5094

จารุวรรณ เอี่ยมยิ่งพานิช. (2565, 24 กุมภาพันธ์). ตลท. หวั่นสงครามรัสเซีย-ยูเครน ฉุดสภาพคล่องในระบบ กระทบตลาดหุ้นไทย. สำนักข่าวอีไฟแนนซ์ไทย. https://www.efinancethai.com/LastestNews/LatestNewsMain.aspx?release=y&ref=M&id=Q2pMRlBQekI4Vkk9

ตีแยรี มาตู และเกออร์ก ชมิดท์. (2566, 29 มีนาคม). การรุกรานยูเครนของรัสเซีย: 12 เดือนผ่านมา. สถานเอกอัครราชทูตฝรั่งเศสประจำประเทศไทย. https://th.ambafrance.org/การรุกรานยูเครนของรัสเซีย-12

ไทย พีบีเอส. (2566, 24 กุมภาพันธ์). จีนแสดงจุดยืน 12 ข้อ วาระ 1 ปี สงครามรัสเซีย-ยูเครน. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=kh09AEBJuUY

ธนาคารกสิกรไทย. (2565, 7 เมษายน). ประเมินผลกระทบ “ส่งออก-ท่องเที่ยว” ของไทยย่ำแย่ ผลพวงจากสงครามรัสเซีย-ยูเครน. https://www.kasikornbank.com/th/personal/the-wisdom/articles/Pages/Onward64_Economic-Horizon_2022.aspx

นรินทร์ ทุนไพบูลย์. (2566, 30 มีนาคม). แนวโน้มธุรกิจ/อุตสาหกรรม ปี 2566-2568 อุตสาหกรรมปุ๋ยเคมี. ธนาคารกรุงศรีอยุธย. https://www.krungsri.com/th/research/industry/industry-outlook/chemicals/chemical-fertilizers/io/io-chemical-fertilizers-2023-2025

นรินทร์รัตน์ พรมพิทักษ์. (2563, 8 มกราคม). ช่องแคบฮอร์มุช จุดยุทธศาสตร์น้ำมันโลกในมืออิหร่าน. StockRadars. https://stockradars.news/2020/01/08/hormuz-important-oilprice/

ผู้จัดการออนไลน์. (2565, 15 มีนาคม). ผู้ผลิตเหล็กปรับราคาขึ้นไตรมาส 2 นี้ เหตุสงครามรัสเซีย-ยูเครนดันวัตถุดิบพุ่ง. https://mgronline.com/business/detail/9650000025532

พระราชกฤษฎีกายุบสภาผู้แทนราษฎร พุทธศักราช 2566. (2566, 20 มีนาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 140 ตอนที่ 22 ก. หน้า 1-2.

พีพีทีวีออนไลน์. (2565, 15 กุมภาพันธ์). สาเหตุ “รัสเซียบุกยูเครน” ไทม์ไลน์สรุปที่มีความขัดแย้ง. PPTV. https://www.pptvhd36.com/news/ต่างประเทศ/166435

โพสต์ทูเดย์. (2565, 13 มีนาคม). นำเข้าข้าวสาลีแพงขึ้น จากสงครามรัสเซียยูเครน. https://www.posttoday.com/economy/news/678020

มติชนออนไลน์. (2566, 24 กุมภาพันธ์). เปิดเหตุผลผู้แทนถาวรไทยประจำยูเอ็น ก่อนโหวตหนุนข้อมติยูเครน 23 ก.พ. https://www.matichon.co.th/foreign/news_3840537

รชฎ เลียงจันทร์. (2565, 11 มีนาคม). ผลกระทบของวิกฤติรัสเซีย-ยูเครนต่อเศรษฐกิจไทย. ธนาคารกรุงศรีอยุธยา. https://www.krungsri.com/th/research/research-intelligence/Russia-Ukraine-Impacts

รัฐบาลไทย. (2565, 25 กุมภาพันธ์). ก.ต่างประเทศ ตั้ง “ศูนย์ช่วยเหลือคนไทยในยูเครน” ณ เมืองลวิฟ. https://www.thaigov.go.th/news/contents/details/51934

สยามรัฐออนไลน์. (2565, 8 กันยายน). ท่าทีของอินเดียต่อการเผชิญหน้าของ 2 ขั้วอำนาจ. https://siamrath.co.th/n/380737

สำนักข่าวกรมประชาสัมพันธ์. (2566, 5 เมษายน). สหรัฐฯ เตรียมจัดสรรความช่วยเหลือทางทหารให้ยูเครน เพิ่มอีก 2,600 ล้านดอลลาร์สหรัฐ. https://thainews.prd.go.th/th/news/detail/TCATG230405112704232

สำนักงานเลขานุการความร่วมมือแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง จีน. (2565, 30 มีนาคม). บทวิเคราะห์: ประเทศสมาชิกอาเซียนมีปฏิกิริยาต่างกันต่อสถานการณ์ยูเครน-รัสเซีย. LMC. http://www.lmcchina.org/tha/2022-03/30/content_41920945.html

สุทธิชัย หยุ่น. (2566, 28 กุมภาพันธ์). ข้อสังเกตการปรับท่าทีของไทยต่อสงครามยูเครนในสหประชาชาติ. ไทยโพสต์. https://www.thaipost.net/columnist-people/332436

อินเวสติง. (2565, 3 มีนาคม). ขาขึ้นครั้งใหญ่ของนิกเกิลอาจได้ไปต่อจากการคว่ำบาตรรัสเซีย. https://th.investing.com/analysis/article-200439515

Anieri, P. D. (2015, May 11). Democracy and geopolitics: understanding Ukraine’s threat to Russia. E-International Relations. https://www.e-ir.info/pdf/56025

Kinzer, S. (2022, October 28). When pipeline politics go boom. Responsible Statecraft. https://responsiblestatecraft.org/2022/10/28/when-pipeline-politics-go-boom

Lévesque, S. G., & Chapman, A. (2022, May 9). Ukraine Invasion: how history can empower people to make sense of Russia’s war. The Conversation. https://theconversation.com/ukraine-invasion-how-history-can-empower-people-to-make-sense-of-russias-war-181999

Liptak, K. (2022, June 29). NATO formally invites Finland and Sweden to join alliance. CNN Politics. https://edition.cnn.com/2022/06/29/politics/joe-biden-nato-day-2/index.html

Morris, J. (2022, March 9). Putin, the Russians and the Ukrainian war. The Rosa-Luxemburg-Stiftung’s (RLS) Geneva office. https://rosalux-geneva.org/putin-the-russians-and-the-ukrainian-war

Neuman, S., & Hurt, A. (2023, February 22). The Ripple effects of Russia’s war in Ukraine continue to change the world. NPR. https://www.npr.org/2023/02/22/1157106172/ukraine-russia-war-refugees-food- prices

Permanent Mission of the Russian Federation to the European Union. (2023, March 31). The Concept of the foreign policy of the Russian federation. https://russiaeu.ru/en/news/concept-foreign-policy-russian-federation

Saha, P. (2022, December 16). Understanding ASEAN’s non-Linear approach to the Russia-Ukraine war. Observer Research Foundation. https://www.orfonline.org/research/aseans-non-linear-approach-to-the-russia-ukraine-war

Slantchev, B. L. (2022, September 13). Six months of war: the struggle for Ukraine, Europe, and the World. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=kEXMvnxho6M

United Nations. (2023, February 23). UN General assembly calls for immediate end to war in Ukraine. https://news.un.org/en/story/2023/02/1133847

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2023-08-30