การนิเทศห้องเรียนแห่งความสุขตามแนวคิดโรงเรียนเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้
คำสำคัญ:
การนิเทศห้องเรียน, โรงเรียนเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้, ห้องเรียนแห่งความสุขบทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์มุ่งนำเสนอให้เห็นถึงการนิเทศชั้นเรียนที่นำแนวคิดโรงเรียนเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ (School as Learning Community: SLC) มาพัฒนาร่วมกับการนิเทศภายในสถานศึกษา ซึ่งเป็นกระบวนการและกลไกที่สำคัญมากกระบวนการหนึ่งในการขับเคลื่อนพัฒนาคุณภาพการจัดการเรียนการสอนระดับห้องเรียน ระหว่างผู้นิเทศและผู้รับการนิเทศ หรือผู้บริหาร ครูผู้สอน ศึกษานิเทศก์ ผู้ปกครอง ชุนชนและผู้ที่เกี่ยวข้อง มีส่วนร่วมในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ร่วมวางแผน ร่วมคิดแก้ไขปัญหาได้ตรงจุด ตอบสนองความต้องการของนักเรียน และยังมีทักษะการทำงานเป็นทีม จนปรับเปลี่ยนกลายเป็นวัฒนธรรมใหม่ในการดำเนินงานของสถานศึกษา นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทั้งด้านวิชาชีพและผลสัมฤทธิ์ของนักเรียน สถานศึกษาที่มีการจัดตั้งชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ มีผลดีต่อครูผู้สอนและนักเรียน คือ ลดความรู้สึกโดดเดี่ยว เพิ่มความผูกพันต่อพันธกิจและเป็นเป้าหมายของสถานศึกษามากขึ้น ช่วยให้การปฏิรูปการเรียนรู้ตามนโยบายกระทรวงศึกษาธิการประสบความสำเร็จ และนำไปสู่สถานศึกษาที่มีความเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ โดยสถานศึกษาควรเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ที่สังคมต้องตระหนักถึงสิทธิในการเรียนรู้ของนักเรียนทุกคน ตลอดจนการพัฒนาวิชาชีพครูทุกคนในโรงเรียน และพัฒนาสังคมที่เป็นประชาธิปไตยที่แท้จริง ซึ่งผลลัพธ์และภาพของห้องเรียนในอนาคตจะเป็นห้องเรียนแห่งความสุขสำหรับนักเรียนและครูผู้สอน ที่นักเรียนกล้าแสดงออก มีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง และรู้สึกปลอดภัย
เอกสารอ้างอิง
กรัณย์พล วิวรรธมงคล. (2564). ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ: แนวคิด กระบวนการ เทคนิค. มหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี.
กิติพงศ์ เรือนเพ็ชร, สุภิศา ขำอเนก, ยุวดี งอมสงัด, อภิสรากรณ์ หิรัณย์วิชญกุล, และศิริลักษณ์ สุวรรณวงษ์. (2566). ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสุขในการเรียนของนิสิตมหาวิทยาลัยเวสเทิร์น วิทยาเขตบุรีรัมย์. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9, 17(3), 797-810. https://he02.tci-thaijo.org/index.php/RHPC9Journal/ article/view/262054
ชลชรัส นุกอง. (2564). ความสัมพันธ์ระหว่างบทบาทการนิเทศภายในของผู้บริหารสถานศึกษากับประสิทธิภาพการสอนของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 41 สหวิทยาเขตบางมูลนาก. มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ฐาปนา จ้อยเจริญ. (2563). การพัฒนารูปแบบการนิเทศตามแนวคิดชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพร่วมกับการพัฒนาบทเรียนร่วมกันเพื่อส่งเสริมความสามารถในการจัดการเรียนรู้ร่วมกันเชิงรุกของนักศึกษาครูวิทยาศาสตร์ของมหาวิทยาลัยราชภัฏ [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ]. DSpace at Srinakharinwirot University. http://ir-ithesis.swu.ac.th/dspace/handle/
/1003
ทรงวุฒิ วีเปลี่ยน, ศิริพงษ์ เศาภายน, และจารุวรรณ พลอยดวงรัตน์. (2566). แนวทางการบริหารโรงเรียนในฐานะชุมชนแห่งการเรียนรู้ (SLC). วารสารวิจัยวิชาการ, 6(6), 301-316. https://so06.tci-thaijo.org/ index.php/jra/article/view/263339
ปรณัฐ กิจรุ่งเรือง, อรพิณ ศิริสัมพันธ์, ดวงหทัย โฮมไชยะวงศ์, วิลาพัณย์ อุรบุญนวลชาติ, และสิริกมล หมดมลทิน. (2561). กลยุทธ์การยกระดับคุณภาพการศึกษาโดยการพัฒนาชุมชนแห่งการเรียนรู้เชิงวิชาชีพครู. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal, Silpakorn University สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์และศิลปะ, 11(3), 3564-3579. https://he02.tci-thaijo.org/index.php/Veridian-E-Journal/article/view/174944
ปาจีย์ หงส์แก้ว. (2563). การพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในที่มีประสิทธิผลของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 22 [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร]. SNRU e-Thesis. https://gsmis.snru.ac.th/e-thesis/thesis_detail?r=59421247106
ปานทิพย์ พอดี. (2564). รูปแบบการเรียนรู้อย่างมีความสุข. วารสารวิชาการสังคมมนุษย์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช, 11(1), 78-90. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/humannstru62/
article/view/248012
ปิยะมาส ตัณฑะตะนัย. (2560). ปัจจัยคัดสรรที่ส่งผลต่อการเรียนรู้อย่างมีความสุขของนักเรียนเตรียมทหาร สถาบันวิชการป้องกันประเทศ [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี]. DSpace at Rajamangala University of Technology Thanyaburi. http://www.repository. rmutt.ac.th/xmlui/handle/123456789/3354
ภารดี ภักดีโยธิน. (2560). ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสุขในการเรียน ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัยมศึกษาปีที่ 3 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 2 [วิทยานิพนธ์ปริญญาการมหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยศรีครินทรวิโรฒ.
ภีชาวิชญ์ ยางงาม, สุมิตร สุวรรณ, อรอุษา ปุณยบุรณะ, ทัศตริน วรรณเกตุศิริ, และพัชราภา ตันติชูเวช. (2566). กระบวนการนิเทศภายในเพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษา. วารสารการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร, 14(2), 70-80. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/EdAd/article/view/266497
ภีชาวิชญ์ ยางงาม. (2564). กระบวนการนิเทศภายในโรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 3 [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาศิลปากร]. DSpace at Silpakorn University. http://ithesis-ir.su.ac.th/ dspace/handle/123456789/3872
วรรณา ธรรมขันธ์ และสุวัฒน์ จุลสุวรรณ์. (2562). แนวทางการพัฒนานิเทศภายในโดยใช้แนวคิดชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ สำหรับสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 21. วารสารการบริหารการศึกษาและภาวะผู้นำ มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร, 7(25). 192-201.
วันทนา สมภักดี. (2563). การพัฒนารูปแบบการนิเทศเพื่อสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้เชิงวิชาชีพครูโรงเรียนในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม]. DSpace at Mahasarakham University. http://202.28.34.124/dspace/handle123456789/828
วิจารณ์ พานิช. (2566). โรงเรียนเป็นชุมชนเรียนรู้. เอส.อาร์พริ้นติ้ง แมสโปรดักส์.
สายวิทย์ ดวงสนาม. (2561). การนิเทศภายในสถานศึกษาของโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต 2 [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี]. DSpace at Rajamangala University of Technology Thanyaburi. http://www.repository.rmutt.ac.th/xmlui/handle/123456789/3533
สายสุนีย์ กอสนาน. (2562). ชุมชนการเรียนรู้เชิงวิชาชีพโดยผสมผสานเครือข่ายสังคมเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการจัดการเรียนรู้แบบไตร่ตรองที่ส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนระดับประถมศึกษา [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร]. DSpace at Silpakorn University. http://ithesis-ir.su.ac.th/dspace/handle/123456789/2608
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2545). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. สำนักนายกรัฐมนตรี.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2562). แผนยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561-2580 (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม). กระทรวงศึกษาธิการ.
สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ. (2566). แผนขับเคลื่อนนโยบายการศึกษาของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (พลตำรวจเอก เพิ่มพูน ชิดชอบ) ของสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ระยะ 4 ปี (พ.ศ.2567-25670). สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์.
สุเทพ พงศ์ศรีวัฒน์. (2560, 8 มกราคม). ผู้นำสถานศึกษากับการสร้างโรงเรียนแห่งการเรียนรู้. บทความทางวิชาการ. สืบค้น 1 พฤศจิกายน 2567, จาก http://suthep.crru.ac.th/leader31.doc
หน่วยสื่อสารการศึกษา ที่มุ่งมั่นส่งเสริม การเรียนรู้และพัฒนาวิชาชีพครู อย่างต่อเนื่อง. (2564). SLC - School as Learning Community โรงเรียนในฐานะชุมชมแห่งการเรียนรู้. EDUCA Thai. สืบค้น 1 พฤศจิกายน 2567, จาก https://www.educathai.com/knowledge/articles/480
อัญชลี ศรีกลชาญ. (2565). การศึกษาแนวทางการพัฒนาโรงเรียนให้เป็นโรงเรียนในฐานะชุมชนแห่งการเรียนรู้:กรณีศึกษาโรงเรียนขนาดเล็กในจังหวัดสระแก้ว. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. 25(2), 226-239. https://ejournals.swu.ac.th/index.php/JOS/article/view/13819
Boyd-Dimock, V.; & Hord, S. M. (1994). Principals and the New Paradigm: Schools as Learning Communities. ERIC. Retrieved March 18, 2022, from https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED373428.pdf
Dewey, J. (1927). The public and its problems. H. Holt and Company.
García-Carrión, R., Cuxart, M. P., Alvarez, P., & Flecha, A. (2020). Teacher Induction in Schools as Learning Communities: Successful Pathways to Teachers’ Professional Development in a Diverse School Serving Students Living in Poverty. Sustainability, 12(17), 7146. https://doi.org/10.3390/su12177146
Lewis, C. C., Perry, R. R., & Hurd, J. (2009). Improving Mathematics instruction through lesson study: A theoretical model and North American case. Journal of Mathematics Teacher Education, 12(4), 285-304. http://dx.doi.org/10.1007/s10857-009-9102-7
Sato, M. (2024). The 11th International Conference of School as Learning Community. Gakushuin University.
Sato, M. (2016). Enhancing Collaborative Learning: Challenges of School as Learning Community. Keynote for EDUCA2016.
Seidel, T., Rimmele, R., & Prenzel, M. (2005). Clarity and coherence of lesson goals as a scaffold for student learning. Learning and instruction, 15(6), 539-556. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2005.08.004
Sergiovanni, T. (1994). Building community in schools. Jossey Bass.
Yoshida, M. & Fernandez, C. (2004). Lesson study: A Japanese approach to improving mathematics teaching and learning. Lawrence Erlbaum Associate.