รูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมของโรงเรียนในเครือมูลนิธิไทไชโย
คำสำคัญ:
รูปแบบการบริหาร, การบริหารแบบมีส่วนร่วม, โรงเรียนในเครือมูลนิธิไทไชโยบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมของโรงเรียนในเครือมูลนิธิ ไทไชโย โดยดำเนินการ 3 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ ความต้องการจำเป็น จำนวน 314 คน และศึกษาแนวทางการบริหารแบบมีส่วนร่วมของโรงเรียนในเครือมูลนิธิไทไชโย จำนวน 3 คน ขั้นตอนที่ 2 การสร้างและตรวจสอบรูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมของโรงเรียนในเครือมูลนิธิไทไชโย โดยผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 9 คน ด้วยวิธีการจัดการสนทนากลุ่ม และตรวจสอบความเหมาะสม และขั้นตอนที่ 3 การประเมินรูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมของโรงเรียน ในเครือมูลนิธิไทไชโย ด้วยความเป็นไปได้ และความเป็นประโยชน์โดยผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ได้แก่ ผู้ลงนามแทนผู้รับใบอนุญาต ผู้จัดการ ผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้อำนวยการ ผู้แทนครู และผู้แทนผู้ปกครอง จำนวน 24 คน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
- กระบวนการบริหารแบบมีส่วนร่วม มี 4 องค์ประกอบย่อย ได้แก่ การตัดสินใจ การดำเนินการ การประเมินผล และการรับผลประโยชน์ โดยมีสภาพปัจจุบันของการบริหารแบบมีส่วนร่วมของโรงเรียนในเครือมูลนิธิไทยไชโย โดยรวมอยู่ในระดับมาก และสภาพที่พึงประสงค์โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ความต้องการจำเป็น เรียงลำดับความต้องการจำเป็นจากมากไปหาน้อยได้ ดังนี้ การรับผลประโยชน์ การประเมินผล การตัดสินใจ การดำเนินการ และแนวทางการบริหารแบบมีส่วนร่วม ประกอบด้วย หลักการ วัตถุประสงค์ ขอบข่าย กระบวนการ แนวทางการประเมิน และปัจจัยความสำเร็จ
- รูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมของโรงเรียนในเครือมูลนิธิไทไชโย ประกอบด้วย 6 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) ขอบข่าย 4) กระบวนการ 5) แนวทางการประเมิน และ 6) ปัจจัยความสำเร็จ และมีผลการตรวจสอบความเหมาะสมโดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก
- ผลการประเมินรูปแบบ พบว่า มีความเป็นไปได้ และความเป็นประโยชน์ทุกด้าน อยู่ระดับมาก
เอกสารอ้างอิง
กัมปนาท วงษ์วัฒนพงษ์. (2561). การคลังสาธารณะ ทฤษฎีและการประยุกต์ใช้. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ฉันทิพย์ จำเดิมเผด็จศึก และณัฐฐิพล ปูรานิธ์. (2562). การจัดการความรู้เกี่ยวกับการบริหารงานบุคคลเชิงพุทธ. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์ วิทยาลัยสงฆ์นครสวรรค์, 7(2), 251-264. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jgsnsbc-journal/article/view/239936
ชิรวัฒน์ นิจเนตร. (2560). การวิจัยพัฒนารูปแบบทางสังคมศาสตร์และการศึกษา. วารสารราชภัฏสุราษฎร์ธานี, 4(2), 71–102. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/srj/article/view/123081
ไชยวัฒน์ สยาม และเชาวฤทธิ์ จงเกษกรณ์, (2567). การใช้รูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมในการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนบ้านวังชุมพร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 2. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 8(9), 103-117. https://so06.tci-thaijo.org/ index.php/JSC/article/view/276977
ณัฐนนท์ วิทยาประโคน. (2566). แนวทางการบริหารแบบมีส่วนร่วมเพื่อเพิ่มผลสัมฤทธิ์ด้านสมรรถนะผู้เรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 2. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 42(1), 109–119. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/humsujournal/ article/view/259548
ดลนภา ฐิตะวรรณ และปิยะนาถ บุญมีพิพิธ. (2563). การบริหารแบบมีส่วนร่วมที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพงานวิชาการของสถานศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุพรรณบุรี เขต 3. วารสารวิชาการสถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ, 6(2), 447–458. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/svittj/ article/view/244556
ทนันเดช ยงค์กมล. (2562). การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการเครือข่ายสถานศึกษา ของโรงเรียนในเครือสารสาสน์ [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยพะเยา]. ฐานข้อมูลคลังปัญญาดิจิทัล มหาวิทยาลัยพะเยา. https://updc.up.ac.th/handle/123456789/812
ทักษิณ ประชามอญ, ธิติวุฒิ หมั่นมี, ธัชชนันท์ อิศรเดช, และนภัทร์ แก้วนาค. (2560). รูปแบบการบริหารงานแบบมีส่วนร่วมตามหลักพุทธธรรมขององค์การบริหารส่วนจังหวัดในกลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 8(1), 96-109. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/ jssr/article/view/168062
ทิพยวรรณ แพงบุปผา. (2560). การพัฒนาการมีส่วนร่วมของการบริหารงานวิชาการในโรงเรียน: กรณีศึกษาโรงเรียนบ้านดงมะกรูดทรายทอง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 1 [วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี.
นิตยา เกตุแก้ว และมังกร หริรักษ์. (2567). การบริหารแบบมีส่วนร่วมที่ส่งผลต่อคุณภาพการศึกษาด้านการสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ตามมาตรฐานการอาชีวศึกษาของสถานศึกษาสังกัดสถาบันการอาชีวศึกษาภาคใต้. วารสารนวัตกรรมการจัดการศึกษาและการวิจัย, 6(2), 303–316. https://so02.tci-thaijo.org/ index.php/jemri/article/view/266901
ปริยาภรณ์ ตั้งคุณานันต์. (2563). การบริหารงานวิชาการในสถานศึกษา เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน (พิมพ์ครั้งที่ 2). เซอร์วิส ซัพพลาย.
พิมลพรรณ เพชรสมบัติ. (2565). ผู้นำกับการบริหารแบบมีส่วนร่วม. วารสารการบริหารการศึกษาและนวัตกรรมการศึกษา, 2(1), 1–6. https://so12.tci-thaijo.org/index.php/EAI/article/view/1344
เพชรสุภัค กิจสกุล, พิภพ วชังเงิน, และทนง ทองภูเบศร์. (2567). นวัตกรรมการบริหารสถานศึกษาในยุคดิจิทัลโดยใช้รูปแบบ การบริหารแบบมีส่วนร่วม และการบริหารแบบเครือข่าย ของกลุ่มโรงเรียนเอกชนคาทอลิกภาคใต้. วารสารวิชาการ การจัดการภาครัฐและเอกชน, 6(3), 207–221. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/appm/article/view/264482
เพิ่มพร บุพพวงษ์, สมชาย ประเสริฐศรี, นัยนา บุพพวงษ์, วรันธร เฉลิมโฉม, ปิติโชค จันทร์หนองไทร, และกษมา สุขุมาลจันทร์. (2565). การบริหารแบบมีส่วนร่วมที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพการพัฒนาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยการกีฬาแห่งชาติ. วารสารสังคมศาสตร์วิจัย, 13(1), 53-70. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/ssr/article/view/257098
มนธิดา เก่งนำชัยตระกูล และกาญจนา สิงห์หา. (2567). การบริหารแบบมีส่วนร่วมของผู้บริหารสถานศึกษา. ในการประชุมวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม ครั้งที่ 16 (น. 260). ภาควิชาการบริหารการศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม.
รัตติกรณ์ จงวิศาล. (2560). มนุษยสัมพันธ์: พฤติกรรมมนุษย์ในองค์การ (พิมพ์ครั้งที่ 4). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
รัตนา มูลป้อม และพิกุล ภูมิโคกรักษ์. (2567). รูปแบบการบริหารงานแบบมีส่วนร่วมของผู้บริหารเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนเอกชน สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 12. วารสารพุทธปัญญาปริทรรศน์, 9(4), 187-200. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jmbr/article/view/267813
วรชัย วิภูอุปรโคตร. (2562). ภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่ส่งผลต่อการบริหารโรงเรียนเชิงสร้างสรรค์. วารสารบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 15(2), 85-98. https://so02.tci-thaijo.org/ index.php/EDMKKU/article/view/225016
วาสนา มะลินิน และนภัทร์ แก้วนาค. (2563). การมีส่วนร่วมของเครือข่ายทางสังคมสร้างเสริมความเข้มแข็งของสภาเด็กและเยาวชนในสังคมไทย. วารสารศิลปศาสตร์ราชมงคลสุวรรณภูมิ, 2(2), 415–428. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/art/article/view/248700
ศรัณย์ ประสาร. (2565). แรงจูงใจในการปฏิบัติงานในสถานศึกษา. วารสารบริหารการศึกษาบัวบัณฑิต, 22(2), 39-48. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/BUAJEAD/article/view/247312
ศิริพร จันทะศรี และกิจพิณิฐ อุสาโห. (2567). การบริหารงานแบบมีส่วนร่วมของผู้บริหารโรงเรียนกลุ่มหนองหาน 3 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3. วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร, 4(1), 259–270. https://so08.tci-thaijo.org/index.php/JMSSNRU/article/view/1809
สมเกียรติ บุญรอด. (2566). รูปแบบการพัฒนาครูโดยใช้กระบวนการชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพในโรงเรียนมัธยมศึกษา เขตตรวจราชการที่ 18. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม, 17(1), 56–72. https://so01.tci-thaijo.org/index.php/GraduatePSRU/article/view/260844
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 3. (2564). ข้อมูลสารสนเทศ ปีการศึกษา 2562. สืบค้น 10 พฤศจิกายน 2567, จาก http://www.nst3.go.th/wp-content/uploads/2019/11/1 nst3-information-2562.pdf
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2565). การจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานของโรงเรียนเอกชน: สภาพและแนวทางการสนับสนุน. สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
สืบสกุล นรินทรางกูร ณ อยุธยา. (2564). การบริหารทรัพยากรมนุษย์ทางการศึกษาแนวใหม่. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุปรียา แก้วละเอียด. (2563). กฎหมายการคลัง ภาคงบประมาณแผ่นดิน. สำนักพิมพ์วิญญูชน.
Arnstein, S. (1969) A Ladder of Community Participation. Journal of the American Institute of Planners, 35, 216-224.
Brown, W. B., and Moberg, D. J. (1998). Organizational Theory and Management: A Macro Approach. John Wiley & Sons.
Candoli, I. C., et al. (1991). School Business Administration: A Planning Approach (4th ed.). Allyn and Bacon
Castetter, W. B., & Young, I. P. (2000). The human resource function in educational administration. Prentice-Hall.
Cohen, A. R. & Uphoff, N. T. (1980). Effective Behavior in Organizations. Richard D. Irwin.
Naderan, R. (2015). The relationship between participative management and employees’ motivation. International Journal of Basic Sciences & Applied Research, 4(4), 230-234.
Ramstetter, C. L. (2010). Participatory action research to assess and enhance coordinated school health in one elementary school. University of Cincinnati. Retrieved April 27, 2014, from https://etd.ohiolink.edu/acprod/odb_etd/ws/send_file/send?accession=ucin1276537211&disposition=inline
Robbins, S. P. (2003). Organizational behavior: concepts controversies and application (10th ed.). Pearson prentice hall.
Schramm, W. (1971). The Process and Effects of Mass Communication. University of Illinois Press.
Simbolon, A. M. Y., Syam, H., Sesmiarni, Z., Zakir, S., Mulia, E., & Yunita, I. (2023). The Concept of Education Personnel Management in Educational Institutions. In S. Hanani (Eds.), The 5Th Graduate International Conference 2023 (pp. 16-29). Rumah Jurnal State Islamic University Sjech M. Djamil Djambek Bukittinggi. https://doi.org/10.30983/gic.v1i1.119
Suherni, E. S., Wahyudin, A., & Gunawan, A. (2023). Analysis of adaptive and participatory leadership models: Study of educational institutional leadership models. Journal of Educational Analytics (JEDA), 2(4), 495-502. https://doi.org/10.55927/jeda.v2i4.6732
Swansburg, R. C. (1996). Management and leadership for nurse managers (2nd ed.). Jones and Bartlett.
