การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หน่วยการเรียนรู้ ผจญภัยในปรากฏการณ์ของโลกและภัยพิบัติและการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานร่วมกับผังกราฟิก
คำสำคัญ:
ปรากฏการณ์เป็นฐาน, ผังกราฟิก, ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน, การคิดอย่างมีวิจารณญาณบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หน่วยการเรียนรู้ ผจญภัยในปรากฏการณ์ของโลกและภัยพิบัติของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ก่อนการเรียนและหลังการเรียนโดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานร่วมกับผังกราฟิก 2) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังการเรียนกับเกณฑ์ร้อยละ 70 และ 3) เปรียบเทียบการคิดอย่างมีวิจารณญาณก่อนการเรียนและหลังการเรียนกลุ่มตัวอย่าง คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 20 คน จากโรงเรียนบ้านหนองสรวง อำเภอขามทะเลสอ จังหวัดนครราชสีมา ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2567 ได้จากการสุ่มแบบกลุ่ม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานร่วมกับผังกราฟิก จำนวน 4 แผน รวมเวลาเรียน 12 ชั่วโมง มีการประเมินความสอดคล้องและความเหมาะสมของแผนการจัดการเรียนรู้ มีค่าเฉลี่ย 4.73 หมายถึง มีความเหมาะสมในระดับมากที่สุด แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนมีค่าความเชื่อมั่น ได้เท่ากับ 0.86 และแบบวัดการคิดอย่างมีวิจารณญาณมีค่าความเชื่อมั่น ได้เท่ากับ 0.92 งานวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลองเบื้องต้น โดยใช้รูปแบบการทดลองแบบกลุ่มเดียวมีการทดสอบก่อนและหลังเรียน วิเคราะห์ข้อมูลสถิติ ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าที (t-test) และ Wilcoxon Signed-Rank Test
ผลการวิจัยพบว่า
- ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังการเรียนสูงกว่าก่อนการเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
- ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังการเรียนสูงกว่าเกณฑ์ร้อยละ 70 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
- การคิดอย่างมีวิจารณญาณหลังการเรียนสูงกว่าก่อนการเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
เอกสารอ้างอิง
กรรณิการ์ สุพิชญ์ และสันติ วิจักขณาลักยฉ์. (2558). ผังกราฟิก: เครื่องมือช่วยการเรียนรู้. วารสารศิลปะศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 11(2), 19-36. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jla_ubu/article/view/87641
กิติพงษ์ ลือนาม. (2561). วิธีวิทยาการวิจัยทางการศึกษา. โคราช มาร์เก็ตติ้ง แอนด์ โปรดักชั่น.
กุลิสรา จิตรชญาวณิช และเกศราพรรณ พันธุ์ศรีเกตุ จงเจริญ. (2565). การจัดการเรียนรู้. สำนักพิมพ์แห่งชาติจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ทัณฑธร จุ้ยสวัสดิ์, นพมณี เชื้อวัชรินทร์, และปริญญา ทองสอน. (2564). การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ด้วยการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐาน. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์ ศรีนครินทรวิโรฒ, 22(1), 1-17. https://ejournals.swu.ac.th/index.php/jedu/article/view/13336
ทิศนา แขมมณี. (2566). ศาสตร์การสอน: องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ (พิมพ์ครั้งที่ 26). สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พงศธร มหาวิจิตร. (2562). การประยุกต์ใช้แนวคิดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานร่วมกับการเรียนแบบเชิงรุก ในรายวิชาการประถมศึกษา เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 42(2), 73-90. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/EDKKUJ/article/view/195627
พิพัฒน์พงษ์ ดำมาก, ศุภณัฐ พานา, และวุฒิชัย บุญพุก. (2565). การศึกษาผลการจัดการเรียนรู้รายวิชาสังคมศึกษาโดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐาน เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน. วารสารเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 5(15), 36-48. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/etcedumsujournal/article/view/255040
รณชัย จันทร์แก้ว. (2558). ผลการจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคนิคผังกราฟิกที่มีต่อการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ผลสัมฤทธิ์ และความคงทนในการเรียนวรรณคดีไทย ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี, 27(2), 165-178.
วิโรจน์ ไววานิชกิจ. (2566). การคิดอย่างมีวิจารณญาณ. (ม.ป.ท.)
สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ. (2566). สรุปผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ปีการศึกษา 2565. https://www.niets.or.th/th/content/view/25618
สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ. (2567). สรุปผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ปีการศึกษา 2566. https://www.niets.or.th/th/content/view/26058
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579. สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. https://www.onec.go.th/index.php/book/BookView/1540
สุนันท์ สีพาย. (2567). การพัฒนาเครื่องมือรวบรวมข้อมูลการวิจัยทางการศึกษา. โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
หัสวนัส เพ็งสันเทียะ, มนตา ดุลย์เมธาการ, และอิทธิพัทธ์ สุวทันพรกูล. (2564). ผลการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานที่มีต่อการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และการคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย, 13(2), 240-257. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/suedureasearchjournal/article/view/251771
อรพรรณ บุตรกตัญญู. (2561). การเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานเพื่อการสร้างมุมมองแบบองค์รวมและการเข้าถึงโลกแห่งความจริงของผู้เรียน. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 46(2), 348-365. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/EDUCU/article/view/131909
Basco, R. O. (2020). Catalyzing creativity and critical thinking through science graphic organizers. Instabright International Journal of Multidisciplinary Research, 2(2), 79–86. https://doi.org/10.52877/instabright.002.02.0012
Pratiwi, H., Copriady, J., & Anwar, Y. (2021). Implementation of phenomenon-based learning e-module to improve critical thinking skills in thermochemistry material. Journal Pendidikan Sains Indonesia, 9(4), 579–589. https://doi.org/10.24815/jpsi.v9i4.21114
Watson, G., & Glaser, E. M. (1964). Watson - Glaser Critical Thinking Appreisol Manual. Harcourt Brace and Word.
