การออกแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ของนักศึกษากระบวนวิชาภูมิปัญญาท้องถิ่นในเชิงวิทยาศาสตร์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอการสังเคราะห์การออกแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้ ภูมิปัญญาท้องถิ่นของนักศึกษากระบวนวิชาภูมิปัญญาท้องถิ่นในเชิงวิทยาศาสตร์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ประจำภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566 โดยนักศึกษาได้ลงพื้นที่เพื่อศึกษาเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่โดดเด่นและสนใจ สำรวจ และเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีการสัมภาษณ์อย่างไม่เป็นทางการและการสืบค้นข้อมูลจากอินเทอร์เน็ต จากนั้นนำข้อมูลมาวิเคราะห์ในทางวิทยาศาสตร์ ประกอบด้วยการวิเคราะห์ด้านวัสดุ ด้านกระบวนการ และด้านการใช้งานของภูมิปัญญาท้องถิ่น นำผลการวิเคราะห์มาออกแบบการจัดการเรียนรู้ในรูปแบบของการใช้ ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นสื่อหรือเป็นตัวอย่างในการสอน รวมถึงการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นแกนเพื่อการจัดการเรียนรู้ กล่าวคือ ใช้เป็นกิจกรรมในการดำเนินการเรียนการสอนเพื่อเชื่อมโยงสู่การเรียนรู้เนื้อหาวิทยาศาสตร์ โดยผู้สอนได้ตรวจจากแผนการจัดการเรียนรู้และสังเกตการสอนหน้าชั้นของนักศึกษา ทั้งนี้ นักศึกษาได้ร่วมกันสะท้อนถึงการจัดกระบวนการเรียนรู้ในรายวิชาดังกล่าว สรุปได้ว่าภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นสิ่งที่น่าสนใจ เมื่อได้เห็นได้สัมผัสแล้วรู้สึกว่าเป็นสิ่งที่ดีมีคุณค่า ได้เห็นถึงสติปัญญาของคนในสมัยก่อน จึงเกิดความภาคภูมิใจที่จะนำเอาภูมิปัญญาที่มีในท้องถิ่นมานำเสนอให้เพื่อน ๆ ได้ร่วมเรียนรู้ และไม่เคยคิดว่าจะมีความรู้ทางวิทยาศาสตร์อยู่ในภูมิปัญญาที่เห็นกันว่าเป็นของเก่า และไม่คิดว่าจะนำมาใช้ในการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ได้ แสดงให้เห็นถึงการเกิดเจตคติที่ดีทั้งต่อกระบวนวิชาและต่อภูมิปัญญาท้องถิ่นของนักศึกษา