การเสริมสร้างความเป็นพลเมืองเชิงพุทธบูรณาการ สำหรับเยาวชนในจังหวัดขอนแก่น
คำสำคัญ:
การเสริมสร้างความเป็นพลเมือง, เชิงพุทธบูรณาการ, เยาวชนบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษากระบวนการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองเชิงพุทธบูรณาการสำหรับเยาวชน 2) พัฒนากลยุทธ์การขับเคลื่อนและสร้างเครือข่ายการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองเชิงพุทธบูรณาการ และ 3) ทดลองใช้และประเมินประสิทธิผลของกลยุทธ์ดังกล่าวในจังหวัดขอนแก่น การวิจัยนี้เป็นแบบผสมผสาน ประกอบด้วยการเก็บข้อมูลเชิงปริมาณ การเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพ และการวิจัยเชิงทดลอง กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการทดลอง คือ เยาวชนในจังหวัดขอนแก่น จำนวน 50 คน ที่ได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) กลยุทธ์การขับเคลื่อนและสร้างเครือข่ายการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองเชิงพุทธบูรณาการ 2) แบบทดสอบวัดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับความเป็นพลเมืองเชิงพุทธ และ 3) แบบสอบถามความคิดเห็นเกี่ยวกับความเหมาะสมของกลยุทธ์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่าทีแบบพึ่งพากัน
ผลการวิจัยพบว่า
- เยาวชนในจังหวัดขอนแก่นมีความต้องการให้มีการดำเนินกระบวนการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองเชิงพุทธบูรณาการ เพื่อพัฒนาความรู้ ความเข้าใจ และจิตสำนึกพลเมืองตามหลักพุทธธรรม
- กลยุทธ์ที่พัฒนาขึ้นได้รับการประเมินความเหมาะสมในระดับ “มาก” (
= 4.40, S.D. = 0.13) สามารถนำไปใช้ได้จริงในบริบทพื้นที่
- ผลการทดลองใช้กลยุทธ์พบว่า ค่าเฉลี่ยผลคะแนนหลังอบรม (
- กลยุทธ์การเสริมสร้างความเป็นพลเมืองเชิงพุทธบูรณาการที่ได้รับการประเมินและปรับปรุงมีความสอดคล้องกับความต้องการของเยาวชนและสามารถใช้เป็นแนวทางในการส่งเสริมการพัฒนาพลเมืองเชิงพุทธได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เอกสารอ้างอิง
ชญาดา เข็มเพชร. (2564). การสร้างความปรองดองสมานฉันท์สำหรับเยาวชนไทยโดยใช้หลักบวร: บ้าน วัด โรงเรียน. วารสาร มจร พุทธปัญญาปริทรรศน์, 6(2), 1-10. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jmbr/article/view/250575
นภัทร์ แก้วนาค และสุทธญาณ์ โอบอ้อม. (2561). การพัฒนาตนเป็นพลเมืองดี: มิติวิถีพุทธ. ใน รายงานสืบเนื่องจากการประชุมงานประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 (MCU CONGRESS II) เล่ม 2 (น.1028-1038). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
บุญส่ง นาแสวง. (2563). การเสริมเสร้างจิตสำนึกความเป็นพลเมืองดีของเยาวชนตามหลักพุทธธรรมของพระสอนศีลธรรม. Journal of Buddhist Education and Research, 6(1), 419-433. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jber/article/view/243190
พงษ์ลิขิต เพชรผล, ปองสิน วิเศษศิริ, และพฤทธิ์ ศิริบรรณพิทักษ์. (2562). การบริหารห้องเรียนในศตวรรษที่ 21 เพื่อเสริมสร้างคุณภาพของความเป็นพลเมือง. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 47(Suppl. 1), 236-250. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/EDUCU/article/view/198827
พระครูวินัยธร วรชัด ทะสา และพระมหาไทยน้อย ญาณเมธี (สลางสิงห์). (2565). การวางรากฐานแก่เยาวชนไทยแบบการมีส่วนร่วมเพื่อพัฒนาประชาธิปไตยของไทยให้ก้าวหน้าและยั่งยืน. วารสารสถาบันวิจัยพิมลธรรม, 9(2), 207-220. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/prij/article/view/258092
พวงรัตน์ ทวีรัตน์. (2540). วิธีการวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์. สำนักทดสอบทางการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทร์วิโรฒประสานมิตร.
เลิศพร อุดมพงษ์. (2562). การศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมือง (Civic/Citizenship Education) ในการส่งเสริมบทบาทของ ภาคพลเมืองในการเมืองระบบตัวแทน: แนวทางที่ยั่งยืนผ่านประสบการณ์จากต่างประเทศ. สถาบันพระปกเกล้า. https://web.kpi.ac.th/knowledge/research/data/257
วินิจ ผาเจริญ. (2561). คุณลักษณะความเป็นพลเมืองดีในสังคมประชาธิปไตยของนักศึกษามหาวิทยาลัยแม่โจ้. วารสารวิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง, 7(2), 115-127. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/NBJ/article/view/252932
หงส์ดี ศรีเสน, ณัฐกาญจน์ สุภาพงษ์, ทัศนีย์ นิลผึ้ง, อภิษฐา สวนเข้ม, และอรรณพ เยื้องไธสง. (2563). บทเรียนการขับเคลื่อนการเรียนรู้โดยใช้โครงงานคุณธรรม 4 มิติ ตามรูปแบบโครงงานคุณธรรมทั้งระบบของโรงเรียนวิสุทธรังษี จังหวัดกาญจนบุรี. วารสารศาสตร์การศึกษาและการพัฒนามนุษย์, 4(2), 15-29. https://kuojs.lib.ku.ac.th/index.php/jehds/article/view/3688
