การมีอยู่ของผีปู่ตาบ้านโนนตุ่นตำบลเมืองเก่า อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิด ทฤษฎีผีปู่ตา 2) ศึกษาสภาพผีปู่ตาบ้านโนนตุ่นตำบลเมืองเก่า อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น 3) ศึกษาการมีอยู่ของผีปู่ตาบ้านโนนตุ่น ตำบลเมืองเก่า อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกและแบบสังเกตพฤติกรรม ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ผู้ประกอบพิธีกรรม ชาวบ้าน และผู้มาขอพร วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า
1. แนวคิด ทฤษฎีผีปู่ตา เป็นแนวคิดที่มีมาตั้งแต่ยุคแรกของอาณาจักรล้านช้าง ซึ่งเป็นความเชื่อเกี่ยวกับผีหรือวิญญาณที่ปกปักษ์รักษาบ้านเมืองรักษาประชาชน สัตว์เลี้ยงให้มีความร่มเย็น มีความสุขและอยู่รอดปลอดภัยพร้อมทั้งดูแลรักษาพืชพันธัญญาหารให้มีความอุดมสมบูรณ์ และชาวบ้านยังเชื่ออีกว่าผีปู่ตาสามารถขจัดภยันตรายต่างๆ ได้
2. สภาพผีปู่ตาบ้านโนนตุ่นเป็นสภาวะของการมีอยู่ของวิญญาณที่สิงสถิตอยู่ที่ศาลปู่ตาบ้านโนนตุ่น ซึ่งชาวบ้านเรียกว่าผีปู่ตาและชาวบ้านเชื่อว่าผีปู่ตาเป็นวิญญาณที่ปกปักรักษาบ้านเมือง ชาวบ้าน สัตว์เลี้ยง พืชพันธัญญาหารให้อุดมสมบูรณ์ ด้วยเหตุนี้จึงทำให้ชาวบ้านเคารพบูชา บวงสรวงจนกลายเป็นวัฒนธรรม ประเพณีที่ชาวบ้านต้องทำทุกปี
3. การมีอยู่ของผีปู่ตาบ้านโนนตุ่นพบว่าเป็นวิญญาณของบรรพบุรุษที่สิงสถิตอยู่ที่ศาลปู่ตาบ้านโนนตุ่น ซึ่งมีอยู่ใน 3 สถานะคือ 1) ผีปู่ตามีอยู่ในฐานะวิญญาณหรือจิต 2) ผีปู่มีอยู่ในฐานะสัพพฤทธิ์คือ ผีปู่ตามีอำนาจสามารถให้คุณและโทษแก่มนุษย์ สัตว์เลี้ยงและพืชพันธัญญาหารได้ 3) ผีปู่ตามีอยู่ในฐานะสัพพญาณคือผีปู่ตามีจิตในการับรู้ ถ้ามีใครมากล่าวร้ายหรือขอพรท่านก็จะรับรู้